Bài 11. Câu ghép

TRƯỜNG THCS TRẦN PHÚ
BÀI CŨ
Trường hợp nào sau đây không sử dụng biện pháp “nói giảm, nói tránh” ?
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Tiết 43: CÂU GHÉP
Ví dụ:
Tiết 43: CÂU GHÉP
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
TN
C
V
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

C
V
C
V
C
V
Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ trong cụm từ.
Có một cum C-V
Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
Tiết 43: CÂU GHÉP
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

TN
C
V
C
V
C
V
C
V
Có nhiều cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, các cụm C-V khác làm phụ ngữ trong cụm từ.
Có một cum C-V
Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
2
1
3
C
V
C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ :
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
* Ví dụ
Tiết 43: CÂU GHÉP
Trong hai câu sau, câu nào là câu ghép?
a. Cái bàn này chân gãy rồi.
b. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
C
V
Câu đơn mở rộng
Câu ghép
a. Cái bàn này chân gãy rồi.
C
V
C1
V1
C2
V2
II. Cách nối các vế câu ghép
Có hai cách nối các vế câu:
Dùng những từ loại có tác dụng nối:
+ Nối bằng một quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ (cặp từ hô ứng).
- Không dùng từ nối:
+ Giữa các vế câu có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.
Ghi nhớ
Tiết 43: CÂU GHÉP
Hai câu ghép sau có gì giống và khác nhau?

a. Tôi có ngày hôm nay nhờ tôi đam mê phim ảnh.

b. Tôi có ngày hôm nay tại tôi đam mê phim ảnh.
* Giống nhau: - Nội dung thông tin
* Khác nhau: - Sắc thái ý nghĩa
Tiết 43: CÂU GHÉP
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ :
II. Cách nối các vế câu
* Ví dụ :
* Ghi nhớ :
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
III. Luyện tập
Có hai cách nối các vế câu:
- Dùng những từ loại có tác dụng nối:
+ Nối bằng một quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ (cặp từ hô ứng).
- Không dùng từ nối:
+ Giữa các vế câu có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.
III. Luyện tập
Bài tập 1a
Bài 2.
Nhóm 1 : Với mỗi cặp quan hệ từ
dưới đây, hãy đặt một câu ghép:
a, Vì … nên …
b, Nếu … thì …
c, Tuy … nhưng …




Nhóm 2: Đặt câu ghép với mỗi cặp
từ hô ứng dưới đây:
a, … vừa … đã …
b, … đâu … đấy
c, … càng … càng …
a, Vì Thúy nói lỡ lời nên bạn Nga
giận
b, Nếu ta chiếm được điểm cao này
thì trận đánh sẽ rất thuận lợi
c, Tuy gia đình rất khó khăn nhưng Lan
vẫn vươn lên học giỏi



a, Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lên
đường.
b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy.
c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh.
III. Luyện tập
Bài 3 :
a, Viết đoạn văn ngắn khoảng 5 đến 7 dòng với nội dung sau:
Tác hại của thói quen sử dụng bao bì nilông. (có sử dụng ít nhất một câu ghép)
III. Luyện tập
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ :
II. Cách nối các vế câu
* Ví dụ :
* Ghi nhớ :
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
III. Luyện tập
Có hai cách nối các vế câu:
- Dùng những từ loại có tác dụng nối:
+ Nối bằng một quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp quan hệ từ;
+ Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ (cặp từ hô ứng).
- Không dùng từ nối:
+ Giữa các vế câu có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.
CỦNG CỐ