Bài 11. Câu ghép

1
CÂU GHÉP
Lớp: 8A1
Trường: Đinh Thiện Lý
2
3
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
1. Ví dụ: Tìm cụm C-V trong các câu sau:
4
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
a. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
5
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
6
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
b. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
7
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
8
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
c. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
9
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
10
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
2. Nhận xét
11
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Ví dụ a:
 Có 1 cụm C-V
 Là câu đơn bình thường, có 2 trạng ngữ
Ví dụ b:
 Có 3 cụm C-V không bao chứa nhau
Ví dụ c:
 Có cụm C-V lớn và 2 cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn
12
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Các bạn hãy so sánh các cụm C-V ở ví dụ b với các cụm C-V ở ví dụ c
13
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Ví dụ b:
-Các cụm C-V nằm ngoài nhau, không bao chứa nhau.
-Mỗi cụm C-V là một vế câu:
+ Vế 1: Sự thay đổi của cảnh vật
+ Vế 2: Sự thay đổi trong lòng nhân vật xưng “tôi”
+ Vế 3: Nhân vật xưng “tôi” đi học
Ví dụ c:
-Các cụm C-V có sự bao chứa nhau
14
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
2. Kết luận
Trình bày kết quả nhận xét vào bảng sau:
15
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
b
a
c
16
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Dựa vào kiến thức đã học, bạn hãy cho biết câu nào là câu ghép.
17
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C – V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C- V này được gọi là một vế câu.
18
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU
Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích ở mục I / SGK / 111 (xác định cụm C-V trong mỗi câu) và cho biết các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
19
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU

Hằng năm, cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
C1: lá ngoài đường V1: rụng nhiều
C2: những đám mây V2: bàng bạc
C3: lòng tôi V3: lại nao nức … tựu trường
 Nối bằng quan hệ từ “và”, dấu phẩy.
20
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU

Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.



 Nối bằng quan hệ từ “và”, “vì”
C1: tôi V1: chưa lần nào ghi lên giấy
C2: tôi V2: không biết ghi
C3: tôi V3: không nhớ hết
21
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU

Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.

 Nối bằng quan hệ “nhưng”.
C1: tôi V1: đã quen đi lại lắm lần
V2: tự nhiên thấy lạ
22
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU
Ví dụ ngoài sách giáo khoa: cho biết trong mỗi câu ghép sau, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
23
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU

Nếu ai có một bộ mặt xinh đẹp thì gương không bao giờ nói dối.
Nối bằng cặp quan hệ từ “nếu… thì”
b. Mẹ nó càng đánh, nó càng lì ra.
Nối bằng cặp phó từ “càng… càng”
24
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU

c. Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp
Nối bằng dấu phẩy
d. Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
 Nối bằng dấu chấm phẩy
25
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU
Nhận xét
Có hai cách nối các vế câu: dùng từ nối và không dùng từ nối
26

Cách nối các vế câu
Dùng từ nối
Dùng một quan hệ từ
Dùng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ
Dùng một cặp quan hệ từ
Dùng dấu phẩy, chấm phẩy hoặc hai chấm.
Không dùng từ nối
27
III. Luyện tập
Tìm câu ghép trong các đoạn trích ở mục 1/SGK/113 và cho biết các vế câu được nối với nhau bằng cách nào.
28
III. LUYỆN TẬP

U van Dần, u lạy Dần!
Nối bằng dấu phẩy
Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ!
 Nối bằng dấu phẩy
29
III. LUYỆN TẬP
Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không.
 Nối bằng dấu phẩy
Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
 Nối bằng quan hệ từ “nếu”
30
III. LUYỆN TẬP
b. Tất cả đều là câu ghép
Câu 1: Nối bằng cặp từ hô ứng “…chưa…đã”
Câu 2: Nối bằng quan hệ từ “giá”
c. Tôi lại im lặng cuối đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay.
Nối bằng dấu hai chấm, dấu phẩy
d. Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá.
 Nối bằng cặp quan hệ từ “nên…bởi vì”
31
III. LUYỆN TẬP
Bài 1/phiếu học tập/ 49

Đặt câu ghép với các cặp quan hệ từ sau
Chuyển các câu ghép vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng cách bỏ bớt một quan hệ từ hoặc đảo lại trật tự các vế câu
32
III. LUYỆN TẬP
33
III. LUYỆN TẬP
Đặt câu ghép với cặp từ hô ứng sau:
34
III. LUYỆN TẬP
a. … vừa … đã ...
 Cây non vừa trồi, lá đã xòa sát mặt đất.
b. … đâu … đấy … (… sao … vậy … ; … nào … nấy …)
 Mẹ bảo sao, nó làm vậy.
c. … càng … càng
 Mẹ càng la, nó càng lì.



35
Cảm ơn cô
và các bạn
đã lắng nghe