Bài 11. Câu ghép
Chia sẻ bởi Trần Thành Công |
Ngày 02/05/2019 |
37
Chia sẻ tài liệu: Bài 11. Câu ghép thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
KIỂM TRA BÀI CŨ
? B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë líp díi, em h·y cho biÕt: xÐt theo cÊu t¹o ng÷ ph¸p, c©u ®îc chia lµm mÊy lo¹i ? §ã lµ nh÷ng lo¹i nµo?
Câu
Câu ghép
Câu đơn
Câu đơn
mở rộng
Câu đơn
bình thường
CÂU GHÉP
Tiết 43
Thứ 5 ngày 24 tháng 11 năm 2011
(1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
(2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Tiết 43
I.Đặc điểm của câu ghép:
* VD
Xét cấu tạo ngữ pháp của câu văn (2):
(2)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như
mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
CN
VN
C1
V1
C2
V2
Trong ba cụm C-V các em vừa chỉ ra, cụm nào là cụm C-V lớn? Cụm nào là cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn ấy?
=> Cụm C-V nòng cốt là cụm lớn; 2 cụm C1-V1 và C2-V2 là các cụm nhỏ nằm trong cụm lớn.
Mối quan hệ giữa các cụm C-V này là gì?
=> Mối quan hệ bao hàm.
Tiết 43:
Từ những phân tích trên, ta kết luận câu (2) thuộc kiểu câu gì?
=> Câu đơn mở rộng thành phần phụ ngữ sau trong cụm động từ (Hai cụm C1-V1 và C2-V2 là phụ ngữ sau cho động từ trung tâm “quên”. Giữa chúng có mối quan hệ so sánh: “như”)
Tiết 43
Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu (5) ?
- Một cụm C-V:
Vậy câu (5) thuộc kiểu câu gì?
=> Câu đơn bình thường, có 2 trạng ngữ.
(5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh,
mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
Tiết 43
TN
V
TN
C
Câu (5) có mấy cụm C-V ?
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Câu 7 cú m?y c?m C-V ? Hóy ch? rừ.
Có 3 cụm C-V:
Các cụm C-V ở câu (7) có bao chứa lẫn nhau hay không? Đây là mối quan hệ gì giữa các vế câu?
=> Không bao chứa, đó là mối quan hệ không bao hàm.(§¼ng lËp)
Tiết 43
V3
C1
V1
C3
V2
C2
Từ sự phân tích trên, ta kết luận câu (7) thuộc kiểu câu gì?
=> Là câu ghép.
Tiết 43
V3
C1
V1
C3
V2
C2
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Hãy điền số thứ tự của 3 câu (2), (5) và (7) vào ô trống cho phù hợp?
(5)
(2)
(7)
Tiết 43
Câu ghép
Câu đơn mở rộng
Câu đơn bình thường
I. Đặc điểm của câu ghép:
* NX: - Là loại câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa lẫn nhau tạo thành.
- Mỗi cụm C-V là một vế câu.
Tiết 43
Ghi nhớ 1: (sgk-112)
Như vậy câu ghép có đặc điểm như thế nào?
Từ những hiểu biết đó, em hãy phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng?
Thảo luận nhóm ! ( 2’ )
I. Đặc điểm của câu ghép:
II. Cách nối các vế câu trong câu ghép:
Tiết 43
Ghi nhớ 1: (sgk-112)
*/
Em hãy cho một VD về câu ghép?
THẢO LUẬN NHÓM
(2 phót)
- Ở các phần không in đậm trong đoạn trích, còn có câu nào là câu ghép?
* VD. Câu (1),(3),(6)
Tiết 43
- Hãy phân tích cấu tạo trong mỗi câu ghép và cho biết giữa các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
(1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Vế 1 và vế 2 nối bằng từ “ và ”
VÕ 2 và vÕ 3 nèi b»ng dÊu “ phÈy ”
Tiết 43
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
Các vế câu nối bằng quan hệ từ “ vì ” , “ và ”
Tiết 43
(6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
Các vế câu nối với nhau bằng quan hệ từ “nhưng”.
Tiết 43
Tìm các cách nối vế câu trong các ví dụ sau đây:
Nếu trời nắng đẹp thì lớp ta sẽ đi thăm quan Hạ Long.
b) Mẹ nó càng đánh, nó càng lì ra.
c) Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.
d) Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
Nối bằng một cặp quan hệ từ : “ Nếu...thì...”
Nối bằng một cặp phó từ “càng...càng...”.
Nối bằng dấu hai chấm và dấu phẩy.
Nối bằng dấu chấm phẩy
Tiết 43
Qua phân tích các VD trên, em thấy có bao nhiêu cách nối các vế trong câu ghép?
I. Đặc điểm của câu ghép:
II. Cách nối các vế câu trong câu ghép:
Tiết 43
Ghi nhớ 2:(sgk-112)
1. Dùng từ có tác dụng nối:
* NX. Có hai cách nối:
2. Không dùng từ nối:
- Nối bằng một quan hệ từ.
- Nối bằng một cặp quan hệ từ.
- Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng).
Dùng dấu phẩy, dấu hai chấm, dấu chấm phẩy.
LUYỆN TẬP
Tiết 43
Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây. Cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào?
a) – Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 43
=> Các vế câu nối với nhau bằng dấu phẩy
BT 1
Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép.
a) Vì................nên..................
b) Nếu ............thì....................
Tiết 43
BT 2
Chuyển các câu ghép bạn vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:
a) Bỏ bớt một quan hệ từ.
b) Đảo lại trật tự các vế câu.
Mẫu
Nếu trời mưa to, con phải đội mũ.
Con phải đội mũ nếu trời mưa to.
Tiết 43
BT 3
Viết một đoạn văn ngắn về chủ đề: sự cần thiết phải thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông ( trong đoạn có sử dụng ít nhất một câu ghép) ?
Tiết 43
BT 5
( 3 phút )
Bài cũ: “Câu ghép”
- Nắm kĩ đặc điểm cấu tạo và các cách nối vế câu trong câu ghép.
- Làm hoàn thiện các bài tập vào vở bài tập.
2. Soạn kĩ bài mới: “Tìm hiểu chung về văn bản Thuyết Minh”:
- Tìm hiểu vai trò của văn bản thuyết minh trong đời sống ?
- Tìm hiểu đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.
- Phương pháp thuyết minh cụ thể ở từng văn bản (tr.114 tr.116/SGK)?
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các em học sinh chăm ngoan, học tốt!
Giờ học kết thúc
? B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë líp díi, em h·y cho biÕt: xÐt theo cÊu t¹o ng÷ ph¸p, c©u ®îc chia lµm mÊy lo¹i ? §ã lµ nh÷ng lo¹i nµo?
Câu
Câu ghép
Câu đơn
Câu đơn
mở rộng
Câu đơn
bình thường
CÂU GHÉP
Tiết 43
Thứ 5 ngày 24 tháng 11 năm 2011
(1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
(2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. (4) Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Tiết 43
I.Đặc điểm của câu ghép:
* VD
Xét cấu tạo ngữ pháp của câu văn (2):
(2)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như
mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
CN
VN
C1
V1
C2
V2
Trong ba cụm C-V các em vừa chỉ ra, cụm nào là cụm C-V lớn? Cụm nào là cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn ấy?
=> Cụm C-V nòng cốt là cụm lớn; 2 cụm C1-V1 và C2-V2 là các cụm nhỏ nằm trong cụm lớn.
Mối quan hệ giữa các cụm C-V này là gì?
=> Mối quan hệ bao hàm.
Tiết 43:
Từ những phân tích trên, ta kết luận câu (2) thuộc kiểu câu gì?
=> Câu đơn mở rộng thành phần phụ ngữ sau trong cụm động từ (Hai cụm C1-V1 và C2-V2 là phụ ngữ sau cho động từ trung tâm “quên”. Giữa chúng có mối quan hệ so sánh: “như”)
Tiết 43
Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu (5) ?
- Một cụm C-V:
Vậy câu (5) thuộc kiểu câu gì?
=> Câu đơn bình thường, có 2 trạng ngữ.
(5) Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh,
mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
Tiết 43
TN
V
TN
C
Câu (5) có mấy cụm C-V ?
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Câu 7 cú m?y c?m C-V ? Hóy ch? rừ.
Có 3 cụm C-V:
Các cụm C-V ở câu (7) có bao chứa lẫn nhau hay không? Đây là mối quan hệ gì giữa các vế câu?
=> Không bao chứa, đó là mối quan hệ không bao hàm.(§¼ng lËp)
Tiết 43
V3
C1
V1
C3
V2
C2
Từ sự phân tích trên, ta kết luận câu (7) thuộc kiểu câu gì?
=> Là câu ghép.
Tiết 43
V3
C1
V1
C3
V2
C2
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Hãy điền số thứ tự của 3 câu (2), (5) và (7) vào ô trống cho phù hợp?
(5)
(2)
(7)
Tiết 43
Câu ghép
Câu đơn mở rộng
Câu đơn bình thường
I. Đặc điểm của câu ghép:
* NX: - Là loại câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa lẫn nhau tạo thành.
- Mỗi cụm C-V là một vế câu.
Tiết 43
Ghi nhớ 1: (sgk-112)
Như vậy câu ghép có đặc điểm như thế nào?
Từ những hiểu biết đó, em hãy phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng?
Thảo luận nhóm ! ( 2’ )
I. Đặc điểm của câu ghép:
II. Cách nối các vế câu trong câu ghép:
Tiết 43
Ghi nhớ 1: (sgk-112)
*/
Em hãy cho một VD về câu ghép?
THẢO LUẬN NHÓM
(2 phót)
- Ở các phần không in đậm trong đoạn trích, còn có câu nào là câu ghép?
* VD. Câu (1),(3),(6)
Tiết 43
- Hãy phân tích cấu tạo trong mỗi câu ghép và cho biết giữa các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
(1) Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Vế 1 và vế 2 nối bằng từ “ và ”
VÕ 2 và vÕ 3 nèi b»ng dÊu “ phÈy ”
Tiết 43
(3) Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
Các vế câu nối bằng quan hệ từ “ vì ” , “ và ”
Tiết 43
(6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
Các vế câu nối với nhau bằng quan hệ từ “nhưng”.
Tiết 43
Tìm các cách nối vế câu trong các ví dụ sau đây:
Nếu trời nắng đẹp thì lớp ta sẽ đi thăm quan Hạ Long.
b) Mẹ nó càng đánh, nó càng lì ra.
c) Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.
d) Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
Nối bằng một cặp quan hệ từ : “ Nếu...thì...”
Nối bằng một cặp phó từ “càng...càng...”.
Nối bằng dấu hai chấm và dấu phẩy.
Nối bằng dấu chấm phẩy
Tiết 43
Qua phân tích các VD trên, em thấy có bao nhiêu cách nối các vế trong câu ghép?
I. Đặc điểm của câu ghép:
II. Cách nối các vế câu trong câu ghép:
Tiết 43
Ghi nhớ 2:(sgk-112)
1. Dùng từ có tác dụng nối:
* NX. Có hai cách nối:
2. Không dùng từ nối:
- Nối bằng một quan hệ từ.
- Nối bằng một cặp quan hệ từ.
- Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng).
Dùng dấu phẩy, dấu hai chấm, dấu chấm phẩy.
LUYỆN TẬP
Tiết 43
Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây. Cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào?
a) – Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 43
=> Các vế câu nối với nhau bằng dấu phẩy
BT 1
Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép.
a) Vì................nên..................
b) Nếu ............thì....................
Tiết 43
BT 2
Chuyển các câu ghép bạn vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:
a) Bỏ bớt một quan hệ từ.
b) Đảo lại trật tự các vế câu.
Mẫu
Nếu trời mưa to, con phải đội mũ.
Con phải đội mũ nếu trời mưa to.
Tiết 43
BT 3
Viết một đoạn văn ngắn về chủ đề: sự cần thiết phải thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông ( trong đoạn có sử dụng ít nhất một câu ghép) ?
Tiết 43
BT 5
( 3 phút )
Bài cũ: “Câu ghép”
- Nắm kĩ đặc điểm cấu tạo và các cách nối vế câu trong câu ghép.
- Làm hoàn thiện các bài tập vào vở bài tập.
2. Soạn kĩ bài mới: “Tìm hiểu chung về văn bản Thuyết Minh”:
- Tìm hiểu vai trò của văn bản thuyết minh trong đời sống ?
- Tìm hiểu đặc điểm chung của văn bản thuyết minh.
- Phương pháp thuyết minh cụ thể ở từng văn bản (tr.114 tr.116/SGK)?
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các thày cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các em học sinh chăm ngoan, học tốt!
Giờ học kết thúc
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Trần Thành Công
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)