Bài 11. Câu ghép

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo và các em học sinh!
Ngữ văn 8
Tiết:43
CÂU GHÉP
* Ví dụ : (SGK/111)
I. Đặc điểm của câu ghép
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ làn đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
(1)Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. (2)Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (3)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Tiết 43-Tiếng việt
CÂU GHÉP
1. Tụi quờn th? n�o du?c nh?ng c?m giỏc trong sỏng ?y n?y n? trong lũng tụi nhu


m?y c�nh hoa tuoi m?m cu?i gi?a b?u tr?i quang dóng.
C1
C2
V1
Bổ ngữ
V2
V3
Bổ ngữ
C3
C?m C1 - V1 " m?y c�nh.quang dóng" b? ng? cho d?ng t? " n?y n?"
C?m C2 - V2 " nh?ng c?m giỏc.quang dóng" b? ng? cho d?ng t? " quờn"
C?m C3 - V3 "Tụi.quang dóng" l�m n?ng c?t cõu

Tiết 43-Tiếng việt
CÂU GHÉP

2. Bu?i mai hụm ?y, m?t bu?i mai d?y suong thu v� giú nh? m? tụi õu y?m n?m tay tụi d?n di trờn con du?ng d�i v� h?p.


C
V
=> M?t c?m C - V l�m n?ng c?t cõu
3. C?nh v?t chung quanh tụi d?u thay d?i, vỡ chớnh lũng tụi dang cú

s? thay d?i l?n: hụm nay, tụi di h?c.
V3
C3
V2
C2
V1
C1
=> Cõu cú 3 c?m C- V khụng bao ch?a nhau, t?o th�nh 3 v? cõu
Ti?t 43 - Ti?ng vi?t
CÂU GHÉP
Tiết 43 – Tiếng việt
CÂU GHÉP
2
1
3
* Ví dụ : (SGK/111)
I. Đặc điểm của câu ghép
* Kết luận:
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1: SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Ví dụ :
1. H?ng nam c? v�o cu?i thu, lỏ ngo�i du?ng r?ng nhi?u

v� trờn khụng cú nh?ng dỏm mõy b�ng b?c, lũng tụi l?i

nao n?c nh?ng k? ni?m mon man c?a bu?i t?u tru?ng.
C3
V3
C2
V2
C1
V1
=> Dùng dấu phẩy và quan hệ từ để nối các vế câu.
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Ví dụ :
2. H?n l�m ngh? an tr?m nờn v?n khụng ua lóo H?c b?i vỡ lóo

luong thi?n quỏ.
=> Dùng cặp quan hệ từ để nối các vế câu.
3. Tụi im l?ng cỳi d?u xu?ng d?t: Lũng tụi c�ng th?t l?i,

khoộ m?t tụi dó cay cay.
=> Dùng các loại dấu câu để nối các vế câu.
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Ví dụ :
4. Nước sông càng dâng cao bao nhiêu thì đồi núi

càng dâng cao bấy nhiêu.
=> Dựng c?p phú t?, d?i t?, quan h? t? d? n?i cỏc v? cõu.
5. Anh di du?ng n�y, em di du?ng n?.
=> Dựng c?p ch? t? d? n?i cỏc v? cõu
* Ví dụ
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Kết luận :
* Có hai cách nối các vế câu ghép
+ Dựng t? n?i: - Quan h? t? - C?p quan h? t? - C?p d?i t?, ch? t?,phú t?
+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, dấu hai chấm.
* Ví dụ
* Ví dụ
* Ghi nhớ 2: SGK/112
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Ví dụ
* Ví dụ
* Kết luận :
* Ghi nhớ 2: SGK/112
Hai cách nối
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ 1 : SGK/112
Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không baochứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
Tiết 43 - Tiếng Việt
câu ghép
* Kết luận:
II. Cách nối các vế câu ghép
* Ví dụ
* Ví dụ
* Kết luận :
* Ghi nhớ 2: SGK/112
III. Bài tập
* Có hai cách nối các vế câu ghép
+ Dựng t? n?i: - Quan h? t? - C?p quan h? t? - C?p d?i t?, ch? t?, phú t?
+ Khụng dựng t? n?i: D?u ph?y, d?u ch?m ph?y, d?u hai ch?m
Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
a. Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
1. U van Dần, u lạy Dần!
2. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới
được về với Dần chứ!
3. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế,
Dần có thương không.
4. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào
đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
Không dùng từ nối
(dùng dấu phẩy)
Dùng từ nối(QHT)
và dấu phẩy
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
b. Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra

tiếng. Gía những cổ tục đã dày đoạ mẹ tôi là một vật như

hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẫu gỗ, tôi quyết vồ lấy mà

cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.

( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
C1
C3
C4
C2
V1
V2
V3
V3
V4
V4
Tiết 43 - Tiếng Việt
CÂU GHÉP
Hoạt động nhóm
( 3P)
Bài 2 + Bài 4
Với mỗi cặp quan hệ từ,cặp từ
Hô ứng, hãy đặt một câu ghép.
N1,N3- Bài 2;N2,4:Bài 4
a, Vì Thúy nói lỡ lời nên bạn Nga giận
b, Nếu ta chiếm được điểm cao này thì trận đánh sẽ rất thuận lợi
c, Tuy gia đình rất khó khăn nhưng Lan
vẫn vươn lên học giỏi
a, Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lên đường.
b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy.
c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh.
Một số câu tham khảo cho bài tập 4
Một số câu tham khảo cho bài tập 2
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Bài tập 3:
Vỡ Nam cham h?c nờn b?n ?y d?t k?t qu? cao.
* Cỏch 1: + Nam cham h?c nờn b?n ?y d?t k?t q?u cao.
+ Vì Nam chăm học, bạn ấy đạt kết quả cao.
* Cỏch 2:: Nam d?t k?t qu? cao vỡ b?n ?y cham h?c.
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
Bài tập củng cố
So sỏnh cõu ghộp v?i cõu don cú dựng c?m C - V d? m? r?ng th�nh ph?n?
- Giống : Đều có từ hai cụm C- V trở lên
khỏc :+ Cõu ghộp : Cú t? hai c?m C-V l�m n?ng c?t cõu
+ Cõu don: Ch? cú m?t c?m C- V l�m n?ng c?t cõu
* Ví dụ :
I. Đặc điểm của câu ghép
* Ghi nhớ :
II. Cách nối các vế câu
* Ví dụ :
* Ghi nhớ :
Câu ghép là những câu do hai hoặcnhiều
cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành.
Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu.
III. Bài tập
Tiết 43 – Tiếng Việt
CÂU GHÉP
* Cú hai cỏch n?i cỏc v? cõu ghộp
+ Dùng từ nối: - Quan hệ từ - Cặp quan hệ từ -Cặp quan hệ từ,chỉ từ, phó từ
+ Không dùng từ nối: Dấu phẩy, dấu chấm phẩy,dấu hai chấm.
* Kết luận:
* Kết luận:
Hướng dẫn HS tự học
* Đối với bài học ở tiết học này:
- Nắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép.
- Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng thành phần.
- Hoàn thành các bài tập ở phần luyện tập.
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị bài: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh.
+ Đọc các đoạn văn và trả lời câu hỏi SGK/114,115
+ Chú ý nội dung: đặc điểm của văn thuyết minh
Chúc các em chăm ngoan học tốt.