Bài 11. Câu ghép

Kiểm tra bài cũ:
Thế nào là nói giảm, nói tránh? Tác dụng của nói giảm, nói tránh?
2. Chỉ ra biện pháp nói giảm, nói tránh trong những câu sau:
Họ đã về chầu thượng đế.
b. Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi Lượm ơi!
c. Bác đã lên đường theo tổ tiên.
về chầu thượng đế.
Thôi rồi Lượm ơi!
lên đường theo tổ tiên.
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường (1).
Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng (2).
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết (3).. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã (4). Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp (5). Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ (6). Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học (7).
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
1. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười …
C
V
2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

2. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường …
TN
C
V
3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

3. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.

C
V
C
V
C
V
Có 3 cụm C-V: Một cụm C-V làm nòng cốt câu, hai cụm C-V khác làm phụ ngữ trong cụm từ.
=> Mối quan hệ bao hàm
Có một cum C-V
Có 3 cụm C-V, mỗi cụm làm thành một vế câu
=> Mối quan hệ không bao hàm
Thảo luận: 1phút
Em hãy phân biệt điểm giống và khác nhau giữa câu đơn mở rộng thành phần và câu ghép là gì?
Giống nhau:
Đều có từ hai cụm c – v trở lên
Khác nhau:
* Câu đơn mở rộng thành phần có một cụm c – v làm nòng cốt , các cụm c – v còn lại bị bao chứa bên trong thành phần nào đó của câu.
* Câu ghép có các cụm c – v không bao chứa nhau , mỗi cụm c – v làm thành một vế câu.
Các vế trong những câu ghép sau được nối với nhau bằng phương tiện nào ?
Cặp quan hệ từ : vì …nên .
2 : Cây non vừa trồi , lá đã xoà sát mặt đất .
Cặp phó từ : vừa … đã .
3 : Nước sông dâng lên bao nhiêu , đồi núi dâng cao bấy nhiêu .
Cặp đại từ : bao nhiêu … bấy nhiêu .
4 : Mẹ bảo đi đường này , nó lại đi đường kia.
Cặp chỉ từ : này … kia .
1 : Vì trời mưa to nên Hà Nội ngập lụt .
Bài 1a:Sgk/113: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
1. U van Dần, u lạy Dần!
2. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới
được về với Dần chứ!
3. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế,
Dần có thương không.
4. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào
đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
Không dùng từ nối
(dùng dấu phẩy)
Dùng từ nối(QHT)
và dấu phẩy
Bài tập 2 : Sgk/113

Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây hãy đặt một câu ghép .
a/ Vì … nên …
b/ Nếu …thì …
c/ Tuy … nhưng …
d/kh«ng những…mµ…(hoÆc kh«ng chØ…mµ…)
Bài tập 3 : Skg/113
Chuyển những câu ghép em vừa đặt thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau :
a/ Bỏ bớt một quan hệ từ .
b/ Đảo lại trật tự các vế câu .
Bài tập 4: Sgk/114
Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây :
a / …vừa …đã …(hoặc …mới…đã…;…chưa…đã…)
b / …đâu …đấy …(hoặc …nào…nấy;…sao…vậy…)
c / … càng… càng …

a, Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lên đường.
b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy.
c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh.
Bài tập 5: Sgk/114
Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau ( trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép ) :
a/ Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông.
b/ Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.
Gợi ý
Muốn tạo câu ghép, có thể dựa vào tính chất tiện lợi nhưng cũng có nhiều tác hại của bao ni lông để tạo câu ghép với cặp từ tuy.. nhưng., hoặc nếu... thỡ .
Bài tập 5: Sgk/114
b/ Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.
Viết văn là công việc khó khăn; vì vậy muốn viết được bài văn hay,nhất thiết phải kiên trì rèn luyện từ dễ đến khó,từ đơn giản đến phức tạp.Một trong các khâu quan trọng của việc rèn luyện viết văn là khâu lập dàn ý.Một bài văn phải có bố cục ba phần hoàn chỉnh,mỗi phần phải trình
bày một hoặc nhiều ý nhất định,các ý phải gắn bó chặt chẽ với nhau.Để đạt được yêu cầu trên thì bắt buộc phải làm tốt khâu lập dàn ý.Nhờ có
dàn ý mà bài văn sẽ không bị lạc đề hoặc thiếu hụt ý.Cũng nhờ có dàn ý mà người viết có cơ sở để tự kiểm tra bài viết của mình ,để kịp thời sữa chữa,bổ sung những ý còn thiếu hoặc chưa liên kết với nhau.
=>Câu 1 và câu 3 là câu ghép ( các vế được nối bằng dấu chấm phẩy và
dấu phẩy.
- Nắm đặc điểm, cách nối các vế câu ghép.
- Phân biệt câu ghép với câu đơn mở rộng thành phần.
- Hoàn thành các bài tập ở phần luyện tập.
-Vẽ sơ đồ tư duy bài học vào vở.
- Đọc trước: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh.
- xem vai trò,vị trí,đặc điểm của văn bản thuyết minh.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Cảm ơn các thầy cô đã dự giờ
Cảm ơn các em đã xây dựng bài