Bài 11. Bếp lửa

Trường THCS Tân Xã
Thạch Thất - Hà Nội
Lớp 9b
Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thao giảng


Giáo viên: Chu Thị Thục Quyên










Kiểm tra bài cũ:

Đọc diễn cảm 5 khổ thơ đầu bài thơ Đoàn thuyền
đánh cá? Phân tích khổ thơ đầu của bài thơ?
Tiết 56:
Văn bản:
I. Tìm hiểu chung.
Tác giả, tác phẩm:
- Tác giả
+ Bằng Việt : sinh năm 1941
+ Quê: Thạch Thất - Hà Nội.


( Bằng Việt)
Chu Thi Thuc Quyen
- Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Hiện là chủ tịch hội văn học Hà Nội.
( Bằng Việt)
Thơ Bằng Việt trong trẻo, mượt mà, khai thác kỷ niệm và ước mơ tuổi trẻ nên gần gũi với bạn đọc trẻ, nhất là tuổi học đường.
Tiết 56:
Văn bản:
I. Tìm hiểu chung.
Tác giả, tác phẩm:
- Tác giả
+ Bằng Việt sinh năm 1941
+ Quê: Thạch Thất - Hà Nội.
- Tác phẩm
( Bằng Việt)
+ Viết năm 1963 in trong tập "Hương cây - Bếp lửa"
2. Tìm hiểu chú thích
Chu Thi Thuc Quyen
Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
3. Bố cục: 4 phần theo dòng cảm xúc
? Hãy sắp xếp phần văn bản phù hợp với nội dung sau?
+Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc về bà
+ Hồi tưởng kỉ niệm tuổi thơ gắn bó với bà và bếp lửa
+ Suy ngẫm của người cháu về bà.
+ Nỗi nhớ người bà thân thương
Phần 1 khổ 1
Phần 2 năm khổ tiếp
Phần 3 khổ 6
Phần 4 khổ cuối
4. Thể loại:
Thơ tám chữ
Chu Thi Thuc Quyen
Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
II. Đọc - Tìm hiểu văn bản
* Đọc
* Tìm hiểu văn bản
1. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc về bà
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Hình ảnh ẩn dụ: nắng mưa
Người bà vất vả âm thầm lặng lẽ

?Tình thương bà sâu nặng
- Điệp ngữ "một bếp lửa"? Hình ảnh bếp lửa gần gũi thân thuộc bao đời
- Từ láy "chờn vờn", "ấp iu" ? Gợi bàn tay kiên nhẫn khéo léo chắt chiu của người nhóm lửa
Chu Thi Thuc Quyen
Tiết 56:
Văn bản:
II. Dọc - Tìm hiểu văn bản:
2. Dòng hồi tưởng về b� v� bếp lửa thân yêu.
? Cả thời thơ ấu bên bếp lửa có nhiều kỉ niệm. Đó là kỷ niệm nào?

( Bằng Việt)
-ấn tượng sâu đậm nhất:
+ khói hun nhèm mắt .sống mũi còn cay, xoáy sâu vào kỉ niệm lay mạnh thể xác và tâm hồn
+ Tiếng chim tu hú : gợi đến cuộc sống côi cút của hai bà cháu và hình ảnh: bà kể chuyện, dạy, bảo, chăm cháu h?c.
?- Bà là chỗ dựa vật chất, tinh thần cho con cháu. Người bà yêu thương con cháu.
- Qua lời bà dặn: người bà bền bỉ, kiên cường, hết lòng vì kháng chiến, vì đất nướclà hiện thân của sự hi sinh cao cả.
* Hình ảnh người bà tần tảo, chịu thương chịu khó, giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh.

K? niệm: Đói mòn đói mỏi, khói hun nhèm mắt; tiếng chim tu hú khắc khoải, sự chăm sóc dạy bảo của bà; cảnh làng xóm bị giặc tàn phá cháy tàn cháy rụi, lời bà đinh ninh dặn cháu
Tiết 56:
Văn bản:

( Bằng Việt)
Thảo luận nhóm:
Câu 1. Hình ảnh bếp lửa được nhắc đến bao nhiêu lần trong bài? Hình ảnh ấy mang ý nghĩa gì trong bài thơ này?
Câu 2. Từ hình ảnh bếp lửa đến cuối đoạn xuất hiện điệp ngữ "một ngọn lửa" là có dụng ý nghệ thuật gì?
Hình ảnh bếp lửa toả sáng toàn bài thơ, có tới 10 lần nhà thơ nhắc đến bếp lửa. Gắn với bếp lửa là hình ảnh người bà- người phụ nữ Việt Nam tần tảo, đảm đang, giàu tình yêu thương và đức hy sinh. Bếp lửa là tình bà ấm nóng, bếp lửa là bàn tay bà chăm chút, bếp lửa gắn với khó khăn gian khổ đời bà.Còn ngọn lửa mang ý nghĩa khái quát trừu tượng.Đó là ngọn lửa của sức sống, tình thương niềm tin của bà vào cuộc sống. Hành trình đi từ bếp lửa đến ngọn lửa là hành trình đi từ tình cảm gia đình đến tình yêu quê hương đất nước, tình cảm cội nguồn dân tộc.Như vậy bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa- ngọn lửa của sự sống, niềm tin cho các thế hệ nối tiếp.
Chu Thi Thuc Quyen
Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
- Bếp lửa gắn với cuộc đời bà là tình bà ấm nóng là niềm vui, tình yêu thương bà dành cho con cháu. Còn ngọn lửa có ý nghĩa trừu tượng khái quát.Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa - ngọn lửa của sự sống, niềm tin cho các thế hệ nối tiếp.
Chu Thi Thuc Quyen
Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
II/ Đọc -Tìm hiểu văn bản:
3. Suy ngẫm về bà


Đáp án:
Bà nhóm "bếp lửa ấp iu nồng đượm" để sưởi ấm cho bà cháu qua cái lạnh buốt của sương sớm
Bà nhóm "niềm yêu thương khoai sắn" là nhóm lên tình yêu thương chi chút dành cho con cháu
Bà nhóm "nồi xôi gạo mới" là nhóm lên tình yêu thương san sẻ cho bà con xóm giềng thân thuộc.
"Nhóm tâm tình tuổi nhỏ" là nhóm lên vẻ đẹp tâm hồn, thắp sáng ước mơ cho cháu.
Thảo luận nhóm:
? Hãy nêu ý nghĩa của các hình ảnh sau:
Nhóm 1: Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm 2: Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm 3:Nhóm nồi xôi gạo mới thổi chung vui.
Nhóm 4: Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ.
Chu Thi Thuc Quyen


Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
3. Suy ngẫm về bà
Bếp lửa của bà không chỉ sưởi ấm cháu mà đã nhóm dậy, khơi dậy, giáo dục, thức tỉnh tâm hồn và sức sống để cháu khôn lớn nên người.
Bếp lửa kỳ diệu thiêng liêng vì được thắp lên bởi thứ nhiên liệu đặc biệt: tình yêu thương, sức sống , niềm tin của bà.
4. Nỗi nhớ thương bà.
Người cháu không quên ánh sáng và hơi ấm từ bếp lửa của bà.
Kính yêu, biết ơn bà và đó cũng là tình cảm với quê hương, đất nước. Chu Thi Thuc Quyen

.


Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
III. Tổng kết- Luyện tập.
Tổng kết.
Ghi nhớ SGK- 146
2.Luyện tập


.
Chu Thi Thuc Quyen


Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
Bài tập
1. Nhận định nào nói đúng ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa và ngọn lửa mà bà nhóm lên đối với người cháu khi đã khôn lớn, trưởng thành và đi xa?
Là một kỷ niệm làm ấm lòng người cháu khi giá rét.
B. Tạo thành niềm tin thiêng liêng và kì diệu.
C. Là chỗ dựa tinh thần vững chắc để vượt qua mọi khó khăn
D. Cả A,B, C đều đúng
2 Em hãy chỉ ra sự kết hợp biểu cảm với miêu tả, tự sự, bình luận trong bài thơ và tác dụng của sự kết hợp ấy?


.
Chu Thi Thuc Quyen


Tiết 56:
Văn bản:
( Bằng Việt)
Tìm hiểu chung
Đọc - Tìm hiểu văn bản
Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc về bà.
2. Dòng hồi tưởng về bà và bếp lửa thân yêu.
3. Suy nghĩ về bà
4. Nỗi nhớ thương bà.
III.Tổng kết- luyện tập

.
Hình ảnh bếp lửa
Hình ảnh người bà
Giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh
Tình yêu quê hương, đất nước
Người cháu kính yêu trân trọng bà
Người nhóm lửa,người giữ lửa, truyền lửa

Kính chúc quý Thầy cô và các em sức khỏe, hạnh phúc.
Xin chào tạm biệt!