Bài 11. Bếp lửa

Trường THCS An Thượng - Hoài Đức. ĐT 04.33845.340
Giáo viên thực hiện: Trần Thị Thuận
Tập thể lớp 9B trường THCS An Thượng
Chào mừng các thầy, cô giáo về dự giờ, thăm lớp.

Kính chúc quý thầy cô luôn mạnh khoẻ
Chúc các em có một tiết học thoải mái,
vui vẻ, lý thú và đầy bổ ích.
Kiểm tra bài cũ.
Trong chương trình ngữ văn THCS em đã được học. Bài
thơ nào viết về hình ảnh người Bà ? Của tác giả nào ?
Tác phẩm thể hiện nội dung gì ?

- Bài thơ "Tiếng gà trưa" của nhà thơ Xuân Quỳnh.
- Viết về tình cảm bà cháu.
Bài thơ:
Tác giả: Bằng Việt
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
- Bằng Việt sinh năm 1941 quê Thạch Thất - Hà Tây.
- Ông là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, tham gia nhiều hoạt động, sáng tác và hiện là chủ tịch Hội văn học nghệ thuật Hà Nội.
- Phong cách thơ: mượt mà trong trẻo.
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
Tác giả - tác phẩm.
Tác giả.
? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Bằng Việt ?
b. Tác phẩm.
Bài thơ sáng tác năm 1963 khi tác giả đang học tập tại Liên Xô, in trong tập thơ: "Hương cây bếp lửa" (1968)
? Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ ?
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
Tác giả, tác phẩm.
- Thể thơ: tám tiếng.
- Bố cục: 2 phần.
+ Phần 1: 5 khổ thơ đầu:
Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc về Bà và những kỉ niệm tuổi thơ sống bên Bà.
+ Phần 2: 2 khổ cuối:
Những suy ngẫm về bà khi người cháu đã trưởng thành nhưng không nguôi nhớ về Bà.
2. Đọc, tìm hiểu thể thơ, bố cục.
- Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả , biểu cảm.
II- Đọc - hiểu văn bản.
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
Tác giả - tác phẩm.
2. Đọc, tìm hiểu thể thơ, bố cục.
1- Những hồi tưởng về Bà và bếp lửa thân yêu.
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm.
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
? Điệp từ, từ láy,
chờn vờn
ấp iu
Một bếp lửa
biết mấy nắng mưa
Một bếp lửa
ẩn dụ: tình bà cháu gắn liền với bếp lửa bền bỉ sâu nặng.
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay !
*- Kỉ niệm về bếp lửa khi ở bên bà hiện lên theo thời gian.
- Tuổi ấu thơ:
? Cuộc sống gian khổ thiếu thốn nhọc nhằn.
? ấn tượng sâu đậm về bếp lửa gắn với tuổi thơ của cháu là gì ?
? Mùi khói trong bài thơ này gợi cuộc sống như thế nào để tác giả đến giờ "nghĩ lại sống mũi vẫn còn cay" ?
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?
? Điệp từ, ẩn dụ, tấm lòng nhân hậu, sự chăm chút của bà với cháu.
- Tuổi niên thiếu:
Tu hú kêu
Tiếng tu hú
tu hú kêu
Tu hú ơi!
? Vì sao tiếng tu hú ám ảnh tâm trí người cháu đến thế ?
? ở đây tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Tác dụng ?
? Người bà tần tảo, giàu đức hy sinh, hết lòng thương yêu con cháu, người bà kháng chiến, người bà yêu nước.
- Những năm kháng chiến
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:
"Bố ở chiến khu bố còn việc bố,
Mày viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!"
? Việc bà dặn cháu giúp em hiểu gì về người bà ?
II- Đọc - hiểu văn bản.
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
1- Những hồi tưởng về Bà và bếp lửa thân yêu.
2- Những suy ngẫm về bà và tình bà cháu.
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Nhóm
Nhóm
Nhóm
Nhóm
? Bây giờ những gì được nhóm lên từ bếp lửa của bà ?
Vì sao tác giả đi tới khẳng định, ca ngợi: "Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!" ? Em hiểu thế nào về điều kì lạ và thiêng liêng này ?
II- Đọc - hiểu văn bản.
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
1- Những hồi tưởng về Bà và bếp lửa thân yêu.
2- Những suy ngẫm về bà và tình bà cháu.
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Nhóm
Nhóm
Nhóm
Nhóm
? Bà là người nhóm lửa, giữ lửa, cho ngọn lửa luôn ấm nóng tỏa sáng trong mỗi gia đình. Người cháu yêu bà nhờ hiểu bà mà hiểu thêm nhân dân đất nước mình
Điệp từ, ẩn dụ, câu cảm thán.
- Bếp lửa của bà kì lạ vì không có gì có thể dập tắt được, nó cháy lên trong mọi cảnh ngộ.
- Bếp lửa của bà thiêng liêng vì nơi ấy ấp ủ và sáng lên tình cảm bà cháu. Ngọn lửa đã trở thành kỉ niệm, niềm tin thiêng liêng kì diệu nâng bước người cháu trong suốt chặng đường dài của con người yêu gia đình, quê hương và đất nước
Giờ cháu đã đi xa. có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, có niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?...
Câu hỏi tu từ.
? Lòng kính yêu trân trọng và biết ơn sâu nặng của người cháu đối với bà. Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn truyền lửa - ngọn lửa của sự sống, niềm tin cho thế hệ nối tiếp.
? Trở về với thực tại tác giả muốn nói gì với bà ? Câu thơ cuối có ý nghĩa như thế nào ?
III- Tổng kết - SGK trang 146 .
II- Đọc - hiểu văn bản.
Tiết 56.
Văn bản.
Bếp lửa
(Bằng Việt)
I- Đọc tìm hiểu chung.
1- Những hồi tưởng về Bà và bếp lửa thân yêu.
2- Những suy ngẫm về bà và tình bà cháu.
IV - Luyện tập.
Bài tập 1.
A. Bài thơ gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu.
B. Thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà.
C. Bài thơ còn là tình cảm của cháu đối với gia đình, quê hương, đất nước.
D. Kết hợp cả A,B,C.
A. Sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng.
B. Hình thức và giọng điệu phù hợp với cảm xúc hồi tưởng, suy ngẫm.
C. Kết hợp các phương thức biểu đạt biểu cảm, tự sự miêu tả và nghị luận.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Bài tập 2.
Hãy thử đặt một nhan đề khác cho bài thơ và đưa ra nhận xét so sánh.

Bếp lửa
(Bằng Việt)
Tiết 56:
Văn bản:
I- Đọc tìm hiểu chung.
II- Đọc - hiểu văn bản.
1.Những hồi tưởng về bà và bếp
lửa thân yêu.


- Tuổi ấu thơ
Tuổi niên thiếu
Những năm kháng chiến.
+ Nhóm:- bếp lửa ấp iu nồng đượm.
- niềm yêu thương...
- nồi xôi gạo mới...
- tâm tình tuổi nhỏ.
+ Ôi kì lạ và thiêng liêng-bếp lửa!
+ Chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa ?
Điệp từ, câu cảm thán, câu hỏi tu từ.
-> Tình yêu thương và lòng biết ơn sâu nặng của cháu đối với bà.
III- Tổng kết
2. Những suy ngẫm về bà và
tình bà cháu.
Tình bà cháu gắn liền với bếp lửa bền bỉ sâu nặng, một người bà giàu đức hy sinh hết lòng vì con cháu.
Ghi nhớ: SGK - trang 146
IV - Luyện tập.
THẦY, TRÒ LỚP 9B CẢM ƠN CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
CHÚC CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC