Bài 11. Bếp lửa

Trường thcs phú diễn
Ngữ văn 9
Tiết: 47
(Bằng Việt)
Bếp lửa
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Oanh
I. Giới thiệu tác giả - tác phẩm
1. Tác giả:
Bằng Việt tên khai sinh là Nguyễn Việt Bằng.
Sinh năm 1941, quê ở Hà Tây.
Nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Phong cách thơ: trong trẻo, mượt mà, cảm hứng thơ gắn với tuổi thơ và ước mơ tuổi trẻ.
Năm 1963, khi tác giả sống
và học tập ở Liên Xô cũ.
In trong tập "Hương cây - Bếp lửa"
2. Tác phẩm:
a. Hoàn cảnh ra đời:
b. Bố cục và mạch vận động cảm xúc:
Kỷ niệm tuổi thơ và tình bà cháu.
Suy ngẫm về cuộc đời bà.
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Một bếp lửa
Một bếp lửa


ấp iu


chờn vờn

II. Đọc và tìm hiểu văn bản:
1. K? ni?m tuổi thơ và tình bà cháu
Tuổi thơ :
- Đói mòn.
- Khói hun nhèm mắt.
- Chiến tranh, làng cháy rụi.
- Mẹ cha công tác xa.
→ Tuæi th¬ ®ãi khæ, thiÕu v¾ng t×nh c¶m cña cha mÑ.
+ Bà
Tình bà cháu :
kể
bảo
dạy
chăm
dặn dò
→ Bµ lµ chç dùa, bµ yªu th­¬ng, ®ïm bäc, c­u mang, ch¨m sãc ch¸u mét c¸ch trän vÑn.
Câu hỏi tình huống
Có người cho rằng hai câu thơ trên đã thể hiện lòng thương của cháu đối với con chim tu hú. Em có đồng ý không? Vì sao?
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa
→ TiÕng chim tu hó gîi c¶m nhËn s©u s¾c cña ng­êi ch¸u vÒ t×nh yªu th­¬ng cña bµ.
Trong đoạn thơ trên tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó.
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng.
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
* D?c ba câu thơ sau rồi trả lời câu hỏi:
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Nghệ thuật:
- Điệp ngữ.
- Hình ảnh ẩn dụ: ngọn lửa
→ Ngän löa lµ biÓu t­îng cña t×nh yªu th­¬ng, cña niÒm tin vµ søc sèng.
→ Bµ ®· s­ëi Êm, truyÒn søc sèng vµ th¾p s¸ng niÒm tin trong lßng ch¸u tõ thuë Êu th¬.
? Cháu yêu thương và biết ơn bà vô hạn

2. Suy ngẫm về cuộc đời bà và hình ảnh bếp lửa
Nhóm
bếp lửa ấp iu nồng đượm
niềm yêu thương.
nồi xôi.
tâm tình tuổi thơ
Nghệ thuật:
điệp từ,
từ nhiều nghĩa
- Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
bếp lửa ấp iu nồng đượm
nồi xôi.
niềm yêu thương.
tâm tình tuổi thơ
2. Suy ngẫm về cuộc đời bà và hình ảnh bếp lửa
Nhóm
bếp lửa ấp iu nồng đượm
niềm yêu thương.
nồi xôi.
tâm tình tuổi thơ
Nghệ thuật: Từ nhiều nghĩa và điệp từ.
→ Cuéc ®êi bµ khã nhäc, tÇn t¶o, vÊt v¶, ®Çy hi sinh, t×nh th­¬ng vµ lßng nh©n ¸i.
→ Bµ kh«ng chØ lµ ng­êi nhãm löa, gi÷ löa mµ cßn lµ ng­êi truyÒn löa – ngän löa cña sù sèng, niÒm tin…
- Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Thảo Luận Nhóm
Tại sao đối với người cháu, "bếp lửa" lại kì lạ và thiêng liêng đến thế?
Ôi! Kì lạ và thiêng liêng bếp lửa
Bếp lửa - kì lạ và thiêng liêng
↓
Hình ảnh thực
↓
Hình ảnh biểu tượng
Tình bà nồng ấm
Quê hương, đất nước
Niềm tin sự sống để thắp sáng mơ ước tuổi thơ và nâng bước con người suốt cuộc đời
sưởi ấm.
↓
Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?...
→ niÒm th­¬ng nhí bµ s©u nÆng → nçi nhí vÒ nguån céi – mét truyÒn thèng ®¹o lý cña con ng­êi ViÖt Nam ….
Tự sự
Biểu cảm
Lên bốn tuổi
Tám năm ròng
Năm giặc đốt làng
Mấy chục năm rồi
Giờ cháu đã đi xa
Gợi ký ức tuổi thơ
Tình yêu thương
Cháu nhớ thương
của bà
và biết ơn bà
Bình luận
Suy ngẫm
về cuộc đời bà
Suy ngẫm
về hình ảnh bếp lửa
Bếp lửa
Nghệ thuật
Nội dung
Sáng tạo
hình ảnh
mang
ý nghĩa
biểu
tượng
Các biện
pháp tu
từ
Kết hợp
các
phương
thức
biểu
đạt
Kỉ niệm
tuổi thơ
và tình
bà cháu
Suy ngẫm về
cuộc đời bà
và hình ảnh
bếp lửa
Lòng kính yêu, trân
trọng, biết ơn với bà cũng
Là với quê hương đất nước
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
Bài 1:
Bài thơ chứa đựng một triết lí thầm kín: Những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức toả sáng, nâng bước con người trong suốt hành trình dài rộng của cuộc đời. Đúng hay sai
A. Đúng
B. Sai
IV. Luyện tập:
Bài 2:
Nhận định nào không phù hợp với vẻ đẹp nghệ thuật của bài thơ?
a. Sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng
b. Hình thức và giọng điệu phù hợp với cảm xúc và suy ngẫm
c. Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt
d. Âm hưởng thơ khoẻ khoắn, hào hùng, lạc quan
kính chúc các thầy cô mạnh khỏe,
chúc các em học giỏi.
xin cảm ơn !

Nội dung:
Bếp lửa
Nghệ thuật:
- Sử dụng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, ẩn dụ,.
- Kết hợp các phương thức biểu đạt: biểu cảm, miêu tả, tự sự
- Tuổi thơ đói khổ, thiếu vắng tình thương của cha mẹ
Tình bà cháu:
+ Cháu nhớ thương, biết ơn bà.
+ Bà yêu thương, chăm sóc.
1. K? ni?m tuổi thơ và tình bà cháu