Bài 11. Bếp lửa

Bếp lửa
Tiết 56
( Bằng Việt)
Nhà thơ Bằng Việt
Nhà thơ Bằng Việt tại Hạ Long
Nhà thơ Bằng Việt đang giới thiệu tập thơ mới của mình
- Bằng Việt tên khai sinh là Nguyễn Việt Bằng quê ở Thạch Thất Hà Tây
- Tốt nghiệp khoa pháp lý trường ĐHTH Kiev ( thuộc Liên Xô cũ)
- Thuộc thế hệ những nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ
- Hiện là chủ tịch hội liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội
Tác phẩm chính:
Hương cây- Bếp lửa (1968)
Những gương mặt, những khoảng trời (1973)
Đất sau mưa (1977)
Khoảng cách giữa lời (1984)
Cát sáng (1985)
Bếp lửa- khoảng trời (1986)
Phía nửa mặt trăng chìm (1995)
Ném câu thơ vào gió (2001)
Thơ trữ tình (2002)
Thơ Bằng Việt (2003) -Nheo mắt nhìn thế giới (2008)
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay!
Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!

Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh
“ Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn dược bình yên!”
Bếp lửa
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chúa niềm tin dai dẳng...
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!Giờ cháu đã đi xa.
Có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?...
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
chờn vờn
ấp iu
nắng mưa
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng...
Thảo luận nhóm:
Hãy so sánh ngọn lửa của bà và ngọn lửa của giặc để thấy được sự khác nhau về bản chất
Đáp án:
* Ngọn lửa của bà:
-Ngọn lửa của tấm lòng ấm áp, của tình yêu thương con cháu, của niềm tin vào cuộc kháng chiến
Ngọn lửa của bà giữ gìn sự sống...
* Ngọn lửa của giặc:
Ngọn lửa vô cảm,lạnh lùng
thiêu hủy sự sống ...
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Thảo luận:
Vì sao tác giả lại viết : “Ôi kỳ lạ và thiêng bếp lửa” ?
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
Vụng về thô ráp
Kiên nhẫn, khéo léo
Cần cù, chăm chỉ
Mảnh mai yếu đuối
Bài tập trắc nghiệm
Từ “ấp iu” trong bài thơ gợi liên tưởng đến hình ảnh bàn tay người bà như thế nào ?
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
Bạn đã chọn sai!
Nhận định nào không phù hợp với vẻ đẹp nghệ thuật của bài thơ ?
Kết hợp nhiều phương thúc biểu đạt khác nhau trong một bài thơ
Hình thức và giọng điệu phù hợp với cảm xúc hồi tưởng , suy ngẫm.
Âm hưởng thơ ,khỏe khoắn ,hào hùng, lạc quan
Bài tập trắc nghiệm
Sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng.
Dặn dò:
Về nhà học thuộc bài thơ, nắm được giá trị nội dung nghệ thuật
Soạn bài đọc thêm: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ