Bài 11. Bếp lửa

Nhiệt liệt chào mừng các thày cô giáo về
dự giờ NG? VAN 9

Trong chương trnh Ngữ văn THCS em đã được học bài thơ nào nói về tình bà cháu?

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tay bà khum soi trứng
Giành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
- Tên thật Nguyễn Việt Bằng , sinh 1941, quê ở Thạch Thất , Hà Tây.
- Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Hiện là chủ tịch Hội liên hiệp van h?c nghệ thuật Hà nội.
" Tôi viết bài thơ Bếp lửa nam 1963, lúc đang học nam thứ 2 dại học tổng hợp Quốc gia Kiev
( Ukrai na). Mùa đông nước Nga rất lạnh, phải đốt lò để sưởi. Ngồi sưởi lửa, tôi bỗng nhớ đến " Bếp lửa" quê nhà, nhớ bà tôi, nhớ người nhóm bếp. Xa bà, xa gia dỡnh khi đã trưởng thành tức là có độ lùi xa để nhớ và suy ngẫm nh?ng giá trị tinh thần nên bài thơ viết rất nhanh. Viết "Bếp lửa, tôi chỉ muốn giãi bày tâm trạng thật của lòng mỡnh"
“Bà nội tôi là một phụ nữ nông dân chân chất, bình dị. Với tôi, bà là hiện thân của sự cần cù, nhẫn nại và đức hy sinh.”
Sáng tác nam 1963, khi tác giả đang là sinh viên nam thứ 2 học tại Liên xô.
Bài thơ trích trong tập " Hương cây - Bếp lửa", in chung với Lưu Quang Vũ ( 1968 ).
Thể thơ: tám chữ
Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp với miêu tả, tự sự và bình luận
- Mạch cảm xúc của bài thơ đi từ hồi tưởng đến hiện tại, từ kỷ niệm đến suy ngẫm .
- Bài thơ là lời của người cháu ở nơi xa nhớ về bà và nh?ng kỷ niệm với bà, nói lên lòng kính yêu và nh?ng suy ngẫm về bà .
Bài thơ được chia thành 4 phần
1. Ba dòng đầu( Khổ thứ nhất)
Hỡnh ảnh Bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng
cảm xúc về bà .
2. B?n khổ tiếp theo :
Hồi tưởng nh?ng kỷ niệm tuổi thơ sống bên bà và
hỡnh ảnh bà gắn liền với hỡnh ảnh bếp lửa
3. khổ thứ 6 :
- Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà
4. khổ cuối .
- Người cháu đã trưởng thành, đi xa song không nguôi nhớ về bà
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm.
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm.
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Nam ấy là nam đói mòn, đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhoèn mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ, sống mũi còn cay!

Tám nam ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên nh?ng cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện nh?ng ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha bận công tác không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà cham cháu học,
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên nh?ng cánh đồng xa?
Nam giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Dỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn v?ng lòng, bà dặn cháu đinh ninh:
" Bố ở chiến khu, bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bỡnh yên!"

Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng.
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Nam ấy là nam đói mòn, đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhoèn mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ, sống mũi còn cay!
Tuổi ấu thơ
(4 tuổi)
- Quen mùi khói
- Khói hun nhoèn mắt
- Sống mũi còn cay
- Đói mòn, đói mỏi
- Khô rạc ngựa gầy
Tám nam ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên nh?ng cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?
Bà hay kể chuyện nhung ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà cham cháu học
Nhóm bếp lửa, nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên nh?ng cánh đồng xa!
Tám năm ròng:
- Âm thanh tiếng chim tu hú
- Bà kể chuyện
- Bà bảo cháu nghe
- Bà dạy cháu làm
- Bà chăm cháu học
Năm giÆc ®èt lµng ch¸y tµn ch¸y rôi
Hµng xãm bèn bªn trë vÒ lÇm lôi
Đì ®Çn bµ dùng l¹i tóp lÒu tranh
VÉn vững lßng, bµ dÆn ch¸u ®inh ninh:
“ Bè ë chiÕn khu, bè cßn viÖc bè
Mµy cã viÕt th­ chí kÓ nµy, kÓ nä,
Cø b¶o nhµ vÉn ®­îc bình yªn!”

Råi sím råi chiÒu l¹i bÕp löa bµ nhen
Mét ngän löa, lßng bµ lu«n ñ s½n
Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng…
LËn ®Ën ®êi bµ biÕt mÊy n¾ng m­a
MÊy chôc năm råi, ®Õn tËn b©y giê
Bµ vÉn giữ thãi quen dËy sím
Nhãm bÕp löa Êp iu nång ®­îm
Nhãm niÒm yªu th­¬ng, khoai s¾n ngät bïi
Nhãm nåi x«i g¹o míi sÎ chung vui
Nhãm dËy c¶ nhưng t©m tình tuæi nhá
¤i kì l¹ vµ thiªng liªng - bÕp löa!
+ Nhóm:
bếp lửa ấp iu
niềm yêu thương
nồi xôi gạo
tâm tình tuổi nhỏ
- T? B?p l?a du?c nh?c t?i bao nhiờu l?n trong b�i tho?
Có người nói rằng "hỡnh ảnh Bà trong bài thơ là hỡnh ảnh người nhóm lửa, người gi? lửa" Em suy nghĩ gỡ về nhận xét đó ?
D?n dũ
Học thuộc lòng bài thơ + phân tích ph?n cũn l?i
- Chuẩn bị bài : " Khúc hát ru nh?ng em bé lớn trên lưng mẹ"
tiết học kết thúc
chúc các thầy cô và các em
mạnh khoẻ, thành công !