Bài 11. Bếp lửa

Các thầy cô giáo về dự hội giảng
9A7
Ng??iTh?c hi?n:Nguy?n Th? Ng?t
(...) như quả ngọt chín rồi
Càng thêm tuổi tác, càng tươi lòng vàng
Bà
Trong chương trình Ngữ văn THCS,
em đã học bài thơ nào về bà ?
Tìm từ còn thiếu điền vào dấu
(.) trong câu thơ sau:
Bà như quả ngọt chín rồi
Càng thêm tuổi tác, càng tươi lòng vàng
I. Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
- Tên thật: Nguyễn Việt Bằng , sinh 1941
-Quê: Thạch thất - Hà Tây.
- Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Hiện là chủ tịch Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội.
Tiết 55:
( Bằng Việt )
bếp lửa
2/ Tác phẩm:
Sáng tác năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên năm thứ hai học tại Liên Xô.
Bài thơ trích trong tập " Hương cây - Bếp lửa", in chung với Lưu Quang Vũ ( 1968 ).
" Tôi viết bài thơ Bếp lửa năm 1963, lúc đang học năm thứ 2 Đại học tổng hợp Quốc gia Kiev( Ukrai na). Mùa đông nước Nga rất lạnh, phải đốt lò để sưởi. Ngồi sưởi lửa, tôi bỗng nhớ đến " Bếp lửa" quê nhà, nhớ bà tôi, nhớ người nhóm bếp. Xa bà, xa gia đình khi đã trưởng thành tức là có độ lùi xa để nhớ và suy ngẫm những giá trị tinh thần nên bài thơ viết rất nhanh. Viết "Bếp lửa, tôi chỉ muốn giãi bày tâm trạng thật của lòng mình".
Bà nội tôi là một phụ nữ nông dân chân chất, bình dị. Với tôi, bà là hiện thân của sự cần cù, nhẫn nại và đức hy sinh.
Tiết 55:
( Bằng Việt )
bếp lửa
Bố cục: 4 phần:
Phần 1: Từ đầu-> ...nắng mưa: hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc nhớ thương bà.
Phần 2: Tiếp->...dai dẳng: Dòng hồi tưởng kỉ niệm thời thơ ấu bên bà.
Phần 3: Tiếp -> ...bếp lửa: Suy ngẫm về cuộc đời bà.
Phần 4: Còn lại: Niềm thương nhớ bà.
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm.
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Một bếp lửa
Một bếp lửa
chờn vờn
ấp iu

Cháu thương bà vất vả, nhọc nhằn qua bao mưa nắng.
Tình yêu thương bà của cháu bền bỉ qua năm tháng không phai mờ.

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Tuổi ấu thơ
(4 tuổi)
- Quen mùi khói
- Đói mòn, đói mỏi
- Khói hun nhoèn mắt
- Sống mũi còn cay
Tuổi thơ gian nan, vất vả
ấn tượng về bếp lửa
Dòng hồi tưởng của cháu
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn, đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhoèn mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ, sống mũi còn cay
quen mùi khói
đói mòn, đói mỏi
khói hun nhoèn
Nghĩ lại đến giờ, sống mũi còn cay
Có bà và bếp lửa
- Tám năm ròng
- Tu hú kêu
- Bà kể chuyện
- Bà dạy và chăm cháu
Cuộc sống vắng vẻ
Bà tần tảo, giàu tình yêu thương, đức hy sinh.
Thời niên thiếu
(Tám năm )
Dòng hồi tưởng của cháu
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa, nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa!
Tám năm ròng
Tu hú kêu
Khi tu hú kêu,
Tiếng tu hú
Tu hú ơi
Kêu chi hoài
bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm,
bà chăm cháu học
Bà hay kể chuyện
- Tám năm ròng
- Tu hú kêu
- Bà kể chuyện
-Bà dạy cháu và chăm cháu
Cuộc sống vắng vẻ
Bà tần tảo, giàu tình thương và đức hy sinh
Tuổi ấu thơ
(4 tuổi)
Thời niên thiếu
(Tám năm )
- Quen mùi khói
- Đói mòn, đói mỏi
- Khói hun nhoèn
- Đến giờ sống mũi còn cay
Dòng hồi tưởng của cháu
Có bà và bếp lửa
Tuổi thơ gian nan, vất vả
Nhóm 1+2:
1/ Bếp lửa được gợi nhớ
bằng những giác quan nào?
2/ Điều đó có ý nghĩa gì?
Nhóm 3+4:
1/ Tiếng tu hú được gợi nhớ
bằng những âm thanh và cảm xúc nào?
2/ Điều đó thể hiện tâm trạng như
thế nào của người cháu?
Hoạt động nhóm
Bếp lửa
Thị giác
Cảm giác
Xúc giác
Khứu giác
Văng vẳng
Khắc khoải
Gần gũi
Dồn dập
Tiếng chim tu hú
Hình ảnh bếp lửa và bà đã hằn sâu trong tiềm thức người cháu.
Tiếng tu hú thể hiện tâm trạng của cháu mỗi lúc một mạnh mẽ, tha thiết



Tình yêu bà, yêu bếp lửa, yêu quê hương đất nước
Dòng hồi tưởng của cháu
Khi bốn tuổi
Khi tám tuổi
Tuổi thơ gian nan, vất vả
Cuộc sống vắng vẻ
Có bà và bếp lửa
Bà giàu đức hy sinh


Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa!






Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?







Câu 1: Giá trị nghệ thuật của bài thơ Bếp lửa được tạo nên từ những điểm nào ?
a. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận.
b. Sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với người bà làm điểm tưạ khơi gợi mọi kỉ niệm, cảm xúc về bà và tình bà cháu.
c. Ngôn ngữ mộc mạc, chân thành, giản dị như lời thủ thỉ tâm sự.
d. Cả ba ý trên.
bài tập trắc nghiệm
Câu 2 : Giá trị nội dung của bài thơ Bếp lửa được tạo nên từ những điểm nào ?
a. Qua hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu.
b. Bài thơ thể hiện lòng kính yêu, biết ơn trân trọng của người cháu với người bà, với gia đình quê hương, đất nước.
c. Bài thơ thể hiện tình đồng chí gắn bó keo sơn.
bài tập trắc nghiệm
Mạch cảm xúc của bài thơ:
2
1
Biểu cảm kết hợp
Tự sự
Tâm hồn cao đẹp
3
Từ ngữ giàu
Sắc thái biểu cảm
4
Tình yêu bà
sâu nặng
Câu hỏi 1: Dòng hồi tưởng của người cháu
thuộc phương thức biểu đạt nào?
Câu hỏi 2: ở nơi phồn hoa đô thị với những
Phương tiện hiện đại mà cháu vẫn nhớ về
Bếp lửa quê hương và người bà.
Em cảm nhận gì về người cháu?
Câu hỏi 3: Em có nhận xét gì về từ ngữ
Mà tác giả dùng trong các đoạn thơ trên?
Câu hỏi 4: Tình cảm nào của người cháu
được thể hiện trong các đoạn thơ vừa học?