Bài 11. Bếp lửa

phũng giỏo d?c th�nh ph? vinh
TRƯỜNG THCS HỒNG SƠN
BÀI GIẢNG:
TIẾT 56-57: BẾP LỬA
BẰNG VIỆT

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả Bằng Việt
- Nhà thơ trưởng thành thời chống Mỹ
- Thơ trong trẻo mượt mà, nhỏ nhẹ, tinh tế, giàu suy tư. Khai thác những kỷ niệm và mơ ước tuổi trẻ
2. Tác phẩm
* H/c sáng tác : 1963 khi tác giả đang là sinh viên đại học luật tại Liên Xô cũ.
Bài thơ gợi lại những kỷ niệm về tuổi thơ, về người bà và tình bà cháu với những tình cảm sâu sắc, thấm thía.
* Thể loại : chủ yếu 8 tiếng vần chân liền.
* Mạch cảm xúc: là mạch cảm xúc của người cháu, từ hồi tưởng đến hiện tại, từ kỷ niệm đến suy ngẫm. Hình ảnh trung tâm là hình ảnh bếp lửa ( Là một hình ảnh thân quen, vừa mang ý nghĩa thực, vừa mang ý nghĩa biểu trưng, luôn gắn liền với hình ảnh ngưười bà như không thể tách rời)
- Bếp lửa → gợi kỉ niệm về bà → suy ngẫm về bà → gửi niềm mong nhớ về với bà
- Hồi t0……..ưởng quá khứ → hiện tại; kỷ niệm → suy ngẫm theo dòng hồi tưưởng
* Bố cục
II. Phân tích
1. Hình tượng bếp lửa- người bà
Đây là 2 HA luôn luôn song hành, đan cài, quấn quýt vào nhau => Toát lên chủ đề bài thơ
- Bếp lửa xuất hiện qua dòng hồi tưởng của người cháu – Lúc này đang học tập ở nước Nga xa xôi
Một bếp lửa
chờn vờn
ấp iu
nồng đượm
thương
biết mấy
Một bếp lửa
Cháu
bà
sương sớm
nắng mưa
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm
đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe
khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ
khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ
sống mũi còn cay
* Bếp lửa - bà gắn với tuổi thơ của cháu trước cách mạng tháng tám
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu
trên những cánh đồng xa
Khi
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
tu hú kêu
bà còn nhớ không bà
Tiếng tu hú
sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà
bảo
cháu nghe
Bà
dạy
cháu làm,
bà
chăm
cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ
thương
bà khó nhọc
Tu hú
ơi! chẳng đến ở cùng bà
Kêu
chi hoài trên những cánh đồng xa?
* H.A bếp lửa, người bà gắn với tuổi thơ của cháu trong kháng chiến chống Pháp
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng bà dặn cháu
đinh ninh:
"Bố ở chiến khu bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên! "
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa,
Một ngọn lửa,
lòng bà luôn ủ sẵn
chứa
niềm tin
dai dẵng
2. Tình cảm của người cháu
* Suy ngẫm về bà và bếp lửa
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm
bếp lửa
ấp iu nồng đượm
Nhóm
niềm
yêu thương
khoai sắn
ngọt bùi
Nhóm
nồi xôi gạo mới
sẻ chung vui
Nhóm
dậy cả
tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng - bếp lửa!
Giờ cháu đã đi xa.
có
ngọn khói trăm tàu
Có
Nhưng vẫn
chẳng lúc nào quên
nhắc nhở:
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?
lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
* Nỗi nhớ thương da diết
IV. Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
Bài thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và nghị luận.
- Sáng tạo hình ảnh bếp lửa đa nghĩa, gắn liền với hình ảnh ngưười bà, làm điểm tựa, khơi gợi những kỷ niệm, mọi cảm xúc và suy ngẫm về bà và tình bà cháu.
2. Nội dung.
Qua hồi tưưởng và suy ngẫm của một ngưười cháu đã trưưởng thành từ bếp lửa của ngưười bà, bài thơ gợi lại những kỷ niệm đầy xúc động về tuổi thơ, về ngưười bà và tình bà cháu, để thể hiện lòng kính yêu và biết ơn vô hạn của cháu đối với bà.
Bài thơ đẫ khắc hoạ đưược chân dung ngưười bà VN tảo tần, nhẫn nại giàu tình yêu thưương và đức hy sinh.
Tình cảm của cháu đối với bà là biểu hiện cụ thể, đẹp đẽ của tình yêu gia đình, quê hưương và tổ quốc.
Kính chúc quý Thầy Cô và các em học sinh
SỨC KHOẺ VÀ HẠNH PHÚC.


CHÀO TẠM BIỆT!
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN !