Bài 11. Bếp lửa

Xin kính Chào quý thầy cô về dự tiết ngữ văn 9
Trường thcs diễn hải
Diễn hải, ngày 15 tháng 11 năm 2012
Kiểm tra bài cũ:
Trong chương trình ngữ văn THCS em đã được học bài thơ nào
viết về hình ảnh người bà? Tác phẩm đó thể hiện nội dung gì?
Thiết kế và giảng dạy : Tô Xuân Thảo
VĂN BẢN:
Bếp lửa
Tiết 56: bài 11
( bằng việt )
Ngữ văn 9
I. Tìm hiệu chung
1. Tác giả:
- Tên thật là Nguyễn Việt Bằng ( 1941 ) quê Hà Tây.
-Thuộc lớp nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
* Cuộc đời:
- Ông sinh tại Thành phố Huế và học trung học tại Hà Nội. Năm 1963 ông sang Liên Xô học đại học Tổng hợp Kiep khoa Pháp lý, tốt nghiệp năm 1965, ông về Việt Nam.
- Trải qua nhiều công việc: làm báo, đi chiến trường, biên tập, dịch thơ, truyện.
- Ông giữ chức vụ quan trọng: Tổng thư ký hội văn học Việt Nam; uỷ viên ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam hiện là chủ tịch hội liên hiệp văn học Hà Nội
(Bằng Việt)
I. tìm thiệu chung
1. Tác giả:
-Tên thật là Nguyễn Việt Bằng ( 1941 ) quê Hà Tây.
-Thuộc lớp nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
* Sự nghiệp:
2. Tác phẩm:
+ Hoàn cảnh sáng tác:
+ Thể thơ:
+ Chủ đề:
Năm 1963- tác giả Là sinh viên học ở nước ngoài
Tám chữ
Tình bà cháu
II. đọc-hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
+3 phần:
Phần 1: khổ thơ đầu(hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng cảm xúc về bà.)
Phần 2:tiếp?thiêng liêng bếp lửa
Hồi tưởng về bếp lửa và những kỷ niệm tuổi thơ bên bà
- Phần 3: còn lại -> Những suy ngẫm về bà
3. Phân tích:
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế !
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi ! Chẳng đến ở cùng bà.
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại giờ sống mũi còn cay.
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:
“Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,
Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên !”
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng . . .
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa !
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết máy nắng mưa
Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở :
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa ?...
BẾP LỬA (Bằng Việt)
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
II. đọc-hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. 5 khổ thơ đầu
* Hồi tưởng:
- Bếp lửa:
chờn vờn
ấp iu
Điệp ngữ, từ gợi tả.
Hình ảnh quen thuộc, tình thương yêu chi chút của bà
- Cháu thương bà...
Biểu cảm trực tiếp,ẩn dụ
=> Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc của cháu về bà.
+ Kỷ niệm tuổi thơ:
- Bốn tuổi:
năm đói mòn đói mỏi
quen mùi khói
- Tám năm ròng:
- Năm giặc đốt làng:
cùng bà nhóm lửa
tiếng chim tu hú: 5 lần
cháy tàn cháy rụi
làng xóm ...đỡ đần bà
NT kể, tả, biểu cảm gợi cuộc sống đói khổ thiếu thốn
điệp ngữ,gợi nỗi nhớ quê tha thiết
Miêu tả, tội ác của giặc, tình làng nghĩa xóm
=> Tuổi thơ cay đắng giữa đói nghèo, chiến tranh bên bà và bếp lửa
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
II. đọc-hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích
2. Bố cục:
3. Phân tích:
a. 5 khổ thơ đầu
+ Tình bà cháu:
- Cháu ở cùng bà
bà
bảo cháu nghe
dạy cháu làm
NT điệp từ, sử dụng động từ
chăm cháu học
=> Bà thay cha mẹ chăm sóc, nuôi dạy cháu tận tình chu đáo.
- Dặn cháu...viết thư chớ kể này kể nọ; cứ bảo nhà vẫn bình yên
=>Bà là người tần tảo, giàu tình yêu thương, đức hy sinh.
- Bếp lửa->ngọn lửa
=> Từ bếp lửa cụ thể liên tưởng tới ngọn lửa có ý nghĩa biểu trưng, khái quát.