Bài 11. Bếp lửa

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
LỚP 9A!
GV:LÊ THỊ CHÂU
NHÀ THƠ BẰNG VIỆT
" Tôi viết bài thơ Bếp lửa nam 1963, lúc đang học nam thứ 2 dại học tổng hợp Quốc gia Kiev
( Ukrai na). "Nh?ng nam d?u theo h?c Lu?t t?i dõy, tụi nh? nh� kinh kh?ng. Thỏng 9 ? bờn dú tr?i se se l?nh, bu?i sỏng suong khúi thu?ng bay m? m? m?t d?t, ngo�i c?a s?, trờn cỏc vũm cõy, g?i nh? mựa dụng ? quờ nh�. M?i bu?i d?y s?m di h?c, tụi hay nh? d?n khung c?nh b?p l?a thõn quen, nh? li hỡnh ?nh b� n?i l?i c?i d?y s?m n?m xụi, lu?c c? khoai, c? s?n cho c? nh�"
Tiết 56: Bếp lửa (t2)
Bằng Việt
“Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại bây giờ sống mũi vẫn còn cay.”


“Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại bây giờ sống mũi vẫn còn cay.”


“Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại bây giờ sống mũi vẫn còn cay.”


“Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại bây giờ sống mũi vẫn còn cay.”


*Kỷ niệm lúc lên bốn tuổi
“Năm Ất Dậu tháng ba còn nhớ mãi 
Giống Lạc Hồng cực trải lắm đau thương! 
Những thây ma thất thểu đầy đường, 
Rồi ngã gục không đứng lên vì…đói!” 
“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà thường hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.


“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà thường hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.


“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà thường hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.


“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà thường hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.


“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà thường hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa.


*Kỷ niệm thời niên thiếu:


“Năm giặc đốt làng cháy tàn, cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vừng lòng bà dặn cháu đinh ninh: “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!
“Năm giặc đốt làng cháy tàn, cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vừng lòng bà dặn cháu đinh ninh: “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!
*Kỷ niệm những năm giặc đến làng:
“Năm giặc đốt làng cháy tàn, cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vừng lòng bà dặn cháu đinh ninh: “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!
“Ta nhớ mãi cái thời kỳ đen tối! 
Quên làm sao tội lỗi kẻ xâm lăng! 
Quên làm sao mối thù hận khôn cùng! 
Quên sao được hai triệu người chết đói!” 
(Bàng Bá Lân). 


“Rồi sớm rồi chiều một bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng…
“Rồi sớm rồi chiều một bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng…


c) Suy ngẫm về bà và bếp lửa:
“Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
ôi kì lạ và thiêng liêng-bếp lửa!
“Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
ôi kì lạ và thiêng liêng-bếp lửa!
“Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
ôi kì lạ và thiêng liêng-bếp lửa!
“Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
ôi kì lạ và thiêng liêng-bếp lửa!
THẢO LUẬN NHÓM:
Trình bày ý nghĩa của mỗi lần bà nhóm lửa?
NHÓM
Bếp lửa
Khoai sắn
Xôi gạo
Tâm tình tuổi nhỏ
Sưởi ấm
Thương yêu
Tình nghĩa xóm làng
Bồi đắp tâm hồn
TRÒ CHƠI
1
2
3
Chọn Điểm
1. Kí ức gắn liền với tác giả khi lên bốn tuổi?
TRÒ CHƠI
0
1
2
3
4
5
2. Thời niên thiếu cháu chứng kiến điều gì xảy ra đối với dân tộc Việt Nam, với dân làng ?
TRÒ CHƠI
0
1
2
3
4
5
3. Vậy trong những kí ức của cháu luôn xuất hiện hình ảnh nào?
TRÒ CHƠI
0
1
2
3
4
5
-Mạch cảm xúc của bài thơ:
Tưởng tượng mình là nhân vật trữ tình trong "B?p l?a",
em hãy diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ thành một bài tâm sự ngắn?
2. Soạn văn bản "�nh Trang"
c?a Nguy?n Duy
+ Tỏc gi?, tỏc ph?m
+Soạn bài theo câu hỏi trong sách giáo khoa.

Về nhà

(Nguyễn Khoa Điềm)
Khúc hát ru
những em bé lớn trên lưng mẹ
Hướng dẫn đọc thêm
Sinh năm 1943, quê ở huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế.
Là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Sáng tác năm 1971, khi tác giả đang công tác tại chiến khu miền tây Thừa Thiên Huế.
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Mẹ hát ru em khi mẹ
giã gạo
*Hình ảnh người mẹ Tà-ôi
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng
Mẹ hát ru em khi mẹ tỉa bắp trên núi Ka lưi
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
Từ trong lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
Mẹ hát ru em khi chuyển lán, khi ra chiến trường.
=> Theo lời ru, theo bước chân của người mẹ Tà-ôi, không gian được mở rộng dần, tình cảm, ước mơ và khát vọng của người mẹ gửi gắm cho con cũng lớn dần lên và người mẹ không còn là của riêng em cuTai nữa mà là bà mẹ chiến sĩ, người Mẹ đất nước.
- Mẹ thương Akay
Thương bộ đội

Thương làng đói

Thương đất nước
- Con mơ cho mẹ
Gạo trắng
Bắp lên đều
Thấy BácHồ
No đủ vật chất ..

Độc lập tự do
*Khát vọng, ước mơ của mẹ
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM
SỨC KHOẺ !