Bài 10. Tổng kết về từ vựng (Sự phát triển của từ vựng,... trau dồi vốn từ)

1
2009-2010
Tổng kết
từ vựng
Tiết 49
3
Kiểm tra bài cũ:
Những từ in đậm trong các câu sau được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Vì sao?
a . Mùa xuân là tết trồng cây
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân
(Hồ Chủ tịch )
Xuân 1(DT): chỉ mùa thứ nhất trong một năm .
 là nghĩa gốc
Xuân 2 (DT TT) : trẻ , đẹp , đầy sức sống
 nghĩa chuyển
b . Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng .
(Tế Hanh )
“Chài lưới” , “cuốc cày” là động từ chỉ hoạt động  nghĩa chuyển
1
2
4
I.Sự phát triển của từ vựng:
Các cách phát triển từ vựng
Phát triển số lượng từ ngữ
Phát triển nghĩa của từ
Tạo thêm từ ngữ mới
Mượn từ
5
Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không?vì sao?

Các bạn hãy thảo luận câu này nhé!
6
*Là từ vay mượn của nước ngoài.
* Có hai nguồn mượn là tiếng châu Âu & từ Hán Việt
2. Chọn nhận định đúng:
 C. Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt
II.Từ mượn:
1.Khái niệm:
7
Theo cảm nhận của em thì những từ mượn như săm,lốp,(bếp) ga,xăng,…có gì khác so với những từ mượn như:axit,
vi-ta-min?
8
*Là từ mượn gốc của người Hán nhưng đọc theo cách của người Việt.
2. Chọn quan niệm đúng:
 b. Từ Hán Việt là một bộ phận quan trọng trong lớp từ mượn gốc Hán
Chú ý : Hạn chế dùng từ mượn khi có từ thuần Việt
III.Từ Hán Việt:
1.Khái niệm:
9
2. Thảo luận Vai trò của thuật ngữ ngày nay?
 Khoa học công nghệ phát triển thì thuật ngữ càng nhiều để đáp ứng nhu cầu cho xã hội.


IV.Thuật ngữ & Biệt ngữ xã hội:
1.Khái niệm:
*Thuật ngữ: Là từ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ.
Đặc điểm:
+ Mỗi thuật ngữ biểu thị một khái niệm và ngược lại.
+ Thuật ngữ không có tính biểu cảm.
Biệt ngữ xã hội: Từ ngữ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định.
10

TRÒ CHƠI TIẾP SỨC
Liệt kê một số từ ngữ là biệt
ngữ xã hội
11


V.Trau dồi vốn từ:
1/ CÁC HÌNH THỨC TRAU DỒI VỐN TỪ:
Rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ .

Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết. Làm tăng vốn từ là việc làm thường xuyên.
12

V.Trau dồi vốn từ:

2. Giải thích nghĩa của từ ngữ sau?
+ Bách khoa toàn thư: từ điển tổng hợp nhiều ngành
+ Bảo hộ mậu dich: Chính sách bảo vệ sự canh tranh của hàng nước ngoài trên thị trường nước mình.
+ Dự thảo :Soạn thảo kế hoạch sơ lược.
+ Đại sứ quán: Cơ quan đại diện nhà nước ở nước ngoài.
+ Hậu duệ: thế hệ đời sau.
13
3.Sửa lỗi dùng từ trong câu sau:

a) Lĩnh vực kinh doanh béo bổ này đã thu hút đầu tư của nhiều công ty lớn tên thế giới.
b) Ngày xưa Dương lễ đối xử đạm bạc với Lưu Bình là để cho Lưu Bình thấy xấu hổ mà quyết chí học hành, lập thân
c) Báo chí đa tấp nập đưa tin về sự kiện SEA Games 22 được tổ chức tại Việt Nam
Z
V.Trau dồi vốn từ:

béo bở
tệ bạc
tới tấp
14
Hướng dẫn về nhà:

Ôn tập lại kiến thức đã học trong 3 tiết ôn
Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng từ mượn
Và thuật ngữ đã học về đề tài “trường học”.
Soạn bài “Đoàn thuyền đánh cá”
+ Học thuộc bài thơ
+ Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa
+ Sưu tầm những tư liệu về nhà thơ Huy Cận
15
Chúc các em học tốt!