Bài 10. Tổng kết về từ vựng (Sự phát triển của từ vựng,... trau dồi vốn từ)

Từ đơn
và từ phức
Thành ngữ
Nghĩa của
từ
Từ nhiều
nghĩa
Từ đồng
âm
Trường từ
vựng
Cấp độ
khái quát
nghĩa
Từ trái
nghĩa
Từ đồng
nghĩa
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
2
Các cách phát triển từ vựng
Phát triển số lượng từ
Sự phát triển nghĩa
Tạo từ mới
Mượn từ của nước ngoài
Chuột
Dưa chuột
Con chuột (máy tính)
Sách đỏ,
Rừng phòng hộ…
in-tơ-nét,
đại lộ,
phi trường…
Mọi ngôn ngữ đều phát triển theo những cách thức trên
Dựa vào kiến thức đã học hãy hoàn thành sơ đồ sau
Hãy cho ví dụ về sự phát triển nghĩa của từ
Hãy cho ví dụ về việc tạo từ mới
Hãy tìm một vài ví dụ về từ mượn của tiếng nước ngoài
Có ngôn ngữ nào trên thế giới mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không?
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
3
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
Thế nào là từ mượn?
Là từ mượn của tiếng nước ngoài
Hãy lựa chọn nhận định đúng trong các nhận định sau
Chỉ một số ít ngôn ngữ trên thế giới phải vay mượn từ ngữ
Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là do sự ép buộc của nước ngoài
Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt
Ngày nay vốn từ vựng tiếng Việt rất dồi dào và phong phú vì vậy không cần vay mượn từ của nước ngoài nữa
A
B
C
D
Theo em các từ : săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh … có gì khác so với những từ mượn như: a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min…
Những từ săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh … là từ mượn nhưng đã được Việt hóa hoàn toàn. Còn các từ a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min… còn giữ nhiều nét ngoại lai, chưa được Việt hóa hoàn toàn
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
4
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
III. TỪ HÁN VIỆT:
Thế nào là từ Hán Việt?
Là những từ mượn của tiếng Hán
Lựa chọn quan niệm đúng trong các quan niệm sau

Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong trong vốn từ tiếng Việt
Từ Hán Việt là bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán
Từ Hán Việt không phải là một bộ phận của vốn từ Tiếng Việt
Dùng nhiều từ Hán Việt là việc làm cần phê phán
A
C
D
B
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
5
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
III. TỪ HÁN VIỆT:
IV. THUẬT NGỮ VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI:
Thế nào là thuật ngữ và biệt ngữ xã hội?
Thuật ngữ là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ thường được dùng trong các văn bản khoa học công nghệ
Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định

Theo em thuật ngữ có vai trò như thế nào trong đời sống hiện nay?
Do trình độ khoa học, công nghệ ngày càng phát triển, trình độ dân trí cũng được nâng cao  Nhu cầu giao tiếp và nhận thức của mọi người về những vấn đề khoa học, công nghệ tăng lên nhanh chóng  Thuật ngữ ngày càng trở nên quan trọng hơn
Hãy liệt kê một số từ ngữ hiện nay được dùng như biệt ngữ xã hội
Cớm
Công an
Tuổi tin (ten)
Tuổi từ 10- dưới 20
Lướt web
Truy cập in-tơ-nét
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
6
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
III. TỪ HÁN VIỆT:
IV. THUẬT NGỮ VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI:
V. TRAU DỒI VỐN TỪ:
Em đã học những cách trau dồi vốn từ nào?
Trau dồi vốn từ
Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ
Rèn luyện để làm tăng vốn từ
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
7
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
III. TỪ HÁN VIỆT:
IV. THUẬT NGỮ VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI:
V. TRAU DỒI VỐN TỪ:
Giải thích nghĩa của những từ ngữ sau:
Bách khoa toàn thư:
Từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành
Bảo hộ mậu dịch:
Bảo hộ sản xuất trong nước, chống lại sự cạnh tranh của nước ngoài
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
8
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG:
II. TỪ MƯỢN:
III. TỪ HÁN VIỆT:
IV. THUẬT NGỮ VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI:
V. TRAU DỒI VỐN TỪ:
Sửa lỗi dùng từ trong câu sau:
a) Lĩnh vực kinh doanh này đã thu hút sự đầu tư của nhiều công ty lớn trên thế giới
béo bở
béo bổ
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
Hãy hệ thống lại kiến thức đã học
bằng một sơ đồ tư duy ngắn gọn
?
10
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Nghĩa của từ
?
11
Tiết: 49 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG (tt)
12
Ôn lại năm nội dung đã học
Làm các bài tập vào vở bài tập
Đọc và làm trước các bài tập phần:
- Từ tượng thanh và từ tượng hình
- Một số phép tu từ từ vựng
(Chú ý các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài và vai trò của các các biện pháp nghệ thuật đó)
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
13
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN