Bài 10. Tổng kết về từ vựng (Sự phát triển của từ vựng,... trau dồi vốn từ)

Từ đơn
và từ phức
Thành ngữ
Nghĩa của
từ
Từ nhiều
nghĩa
Từ đồng
âm
Trường từ
vựng
Cấp độ
khái quát
nghĩa
Từ trái
nghĩa
Từ đồng
nghĩa
GV: Cao Tuyết Dung- THCS Hồng Phong
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Tiết 40
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Tiết 40
THỨ 6 NGÀY 17 THÁNG 10 NĂM 2014
TỔNG KẾT
TỪ VỰNG
( TIẾP THEO)
Tiết 46
TI?NG VI?T
I. Sự phát triển của từ vựng
Bài tập 1
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
I. Sự phát triển của từ vựng
Cách phát triển từ vựng
?
Phát triển
số luượng từ ngữ
?
?
?
?
?
?
Phát triển
nghĩa của từ
Biến đổi nghĩa
Phát triển nghĩa
Tạo từ mới
Vay mưuợn
PT
ẩn
dụ
PT
Hoán
dụ

"Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế
Mở miệng cưuời tan cuộc oán thù"

"Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nưuớc non"

"Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trưuớc
Chỉ cần trong xe có một trái tim"
Biến đổi nghĩa
PT
ẩn
dụ
PT
Hoán
dụ
Tạo từ mới
rừng phòng hộ, kinh tế tri thức, điện thoại di động.
Phát triển nghĩa
Độc lập, tự do, phụ nữ, thiếu niên tiền phong...
Vay mưuợn
ma-ket-tinh, in-tơ-nét, xà phòng, ghi đông, xích, gác ba ga, mít tinh...
Bài tập 1
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
I. Sự phát triển của từ vựng
Bài tập 1
Bài tập 2
Cho các từ sau: chân,đầu. Em hãy phát triển nghĩa các từ đó bằng phuương thức ẩn dụ và hoán dụ.
- Phuương thức ẩn dụ:
chân ghế, đầu duờng...
- Phưuơng thức hoán dụ:
Cậu ấy có chân trong đội tuyển bóng đá.
Trong nền kinh tế tri thức ngưuời ta hơn nhau ở cái đầu.
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
Tìm dẫn chứng minh họa
I. Sự phát triển của từ vựng
Bài tập 1
Bài tập 2
B�i t?p 3

Thảo luận
Có ngôn ngữ nào mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số luượng từ ngữ đưuợc không? Vì sao?
=> Không có từ vựng của ngôn ngữ nào chỉ phát triển theo cách phát triển số luượng từ ngữ. Vì nếu không phát triển về nghĩa mỗi từ chỉ có một nghĩa không đáp ứng nhu cầu giao tiếp.
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
Bài tập 1:
Cho nhóm từ sau: phụ nữ, đàn bà, hi sinh, chết, săm, lốp, xăng, phanh, a-xít,ra-đi-ô, vi-ta-min.
Em hãy điền các từ đó vào bảng sau:
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG











I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
Bài tập 1
* Khái niệm: Từ mưuợn là những từ vay muượn các tiếng nưuớc ngoài để biểu thị sự vật, hiện tu?ng.mà tiếng Việt chưua có từ thích hợp biểu thị.
* Nguồn vay mưuợn:
+ Tiếng Hán.
+ Ngôn ngữ khác (Anh, Pháp, Nga. )
Từ mưuợn
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG











I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ muượn
Bài tập 1
Bài tập 2 : Tỡm dỏp ỏn dỳng
Cõu c
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG

a) Chỉ một số ít ngôn ngữ trên thế giới phải vay mưuợn từ ngữ.
b) Tiếng Việt vay mưuợn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là do sự ép buộc của nưuớc ngoài.
c ) Tiếng Việt vay mưuợn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của nguười Việt.
d) Ngày nay, vốn từ tiếng Việt rất dồi dào và phong phú, vì vậy không cần vay muượn từ ngữ tiếng nuước ngoài nữa.


I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ muượn
III. Từ Hán Việt
1. Khái niệm:
- Là từ có nguồn gốc từ tiếng Hán, đưuợc nguười Việt Nam vay mưuợn và sử dụng.
Bài tập 1
- T? Hỏn Vi?t là một bộ phận quan trọng của lớp từ muượn gốc Hán.
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
III. Từ Hán Việt
Bài tập 2
a. Có thể thay thế từ phụ nữ trong câu văn sau bằng từ "đàn bà" đưuợc không?
Phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang
b. Việc dùng từ Hán Việt trong câu sau có phù hợp không?
Anh ấy đi ra Hà Nội bằng phi cơ.
1. Khái niệm:
- Là từ có nguồn gốc từ tiếng Hán, đuược nguười Việt Nam vay muượn và sử dụng.
2. Vai trò:
- Là một bộ phận quan trọng của lớp từ mưuợn gốc Hán.
- Việc dùng từ Hán Việt phù hợp trong giao tiếp sẽ tăng tính biểu cảm.
* Không đưuợc lạm dụng từ Hán Việt.
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
III. Từ Hán Việt
IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội
Bài tập 1 Xác định thuật ngữ và biệt ngữ xã hội trong các câu văn sau:
a. Muối là một hợp chất có thể hoà tan trong nu?c.
b. Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
- Là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ,thưuờng đu?c dùng trong các văn bản khoa học công nghệ.
- Là những từ chỉ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định.
mợ
Muối
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
Bài tập 2
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
III. Từ Hán Việt
IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội
Bài tập 1
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
Vai trò của thuật ngữ
Ngày nay, khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người. Trình độ dân trí của người Việt Nam được nâng cao. Nhu cầu giao tiếp và nhận thức các vấn đề khoa học công nghệ cũng tăng cao chưa từng thấy. Cho nên thuật ngữ đóng vai trò quan trọng và ngày càng quan trọng hơn.
Bài tập 2
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
III. Từ Hán Việt
IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội
Bài tập 3: Thi tìm thuật ngữ., bi?t ng? xó h?i
Bài tập 1
Yêu cầu: Các em tìm các thuật ngữ trong các môn đã học.
Thể lệ cuộc thi: Chia lớp làm hai đội. Mỗi đội cử một b?n đại diện tham gia. Trong thời gian một phút đội nào tìm đuược nhiều thuật ngữ, bi?t ng? (chính xác) sẽ giành chiến thắng.
60
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
09
o8
07
06
05
04
03
02
01
Hết giờ
Bắt đầu
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
III. Từ Hán Việt
IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội
V. Trau dồi vốn từ
B�i 1: Cỏc hỡnh th?c trau d?i v?n t?
* Rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ .
* Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết. Làm tăng vốn từ là việc làm thường xuyên.
Tiếng Việt: T?NG K?T T? V?NG
Bài 2: Giải thích nghĩa của từ
* Bách khoa toàn thư
a) Từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thức của các ngành.
b) Cuốn sách ghi lại bài thơ hay
c ) Cuốn sách ghi lại tri thức trong lĩnh vực giáo dục

Đúng rồi!
Bài 2: Giải thích nghĩa của từ
Đại sứ quán:
a) Nơi sinh hoạt của người nước ngoài
b ) Cơ quan nhà nước
c) Cơ quan đại diện nhà nước ở nước ngoài
Đúng rồi!
I. Sự phát triển của từ vựng
II. Từ mưuợn
III. Từ Hán Việt
IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội
V. Trau dồi vốn từ


a. Lĩnh vực kinh doanh này đã thu hút sự đầu tưu của nhiều công ty lớn trên thế giới...............
b. Ngày xưa Duương Lễ đối xử với Luưu Bình là để cho Lưuu Bình thấy xấu hổ mà quyết chí học hành,lập thân.
c. Báo chí đã đuưa tin về sự kiện SEA Games 22 đuược tổ chức tại Việt Nam.
Ngữ văn: Bài 10 -Tiết 49 - Tiếng Việt:
Tổng kết về từ vựng
béo bở
béo bổ
đạm bạc
tệ bạc
tấp nập
tới tấp
Bài tập 3: Sửa lỗi dùng từ trong những câu sau:
Bài tập: Nối các nội dung kiến thức ở cột A với
khái niệm ở cột B cho hợp lí.



















Sự phát triển
của từ vựng
Từ mượn
Từ Hán Việt
Trau dồi vốn từ
Thuật ngữ và
biệt ngữ xã hội
Hưuớng dẫn về nhà
- Vận dụng kiến thức về từ vựng vào giao tiếp và tạo lập văn bản (luưu ý phải thuường xuyên trau dồi vốn từ)
- Nắm chắc phần từ vựng đã ôn tập
- Chuẩn bị tiết sau học bài: Nghị luận trong văn bản tự sự
+ Đọc ngữ liệu
+ Trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
Trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh