Bài 10. Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000

TRÒ CHƠI
AI NHANH HƠN
Hình thức:
Cử hai bạn tham gia trò chơi. Trong vòng 1 phút ghi ra các biện pháp tu từ đã học ở chương trình ngữ văn 6, 7 . Ai nhanh hơn sẽ thắng cuộc
Đáp án :
1. Nhân hóa
2. Ẩn dụ
3. Hoán dụ
4.So sánh
5.Chơi chữ
6.Điệp ngữ






a.Đêm tháng năm
chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)

b. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
.
Ai ơi bưng bát cơm đầy.
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)

chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười
Ví dụ
c. Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình.
( Lòng mẹ- Y Phương)
a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
( Tục ngữ)
b. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
( Ca dao)

Đêm tháng năm rất ngắn
c. Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình
Tình thương của mẹ bao la, rộng lớn
Ngày tháng 10 rất ngắn
Mồ hôi ướt đẫm
Cụm từ để diễn tả cách nói quá sự thật
+Chưa nằm đã sáng
+ Chưa cười đã tối
+ Thánh thót như mưa ruộng cày
+ Bao la như biển Thái Bình
a. +Chưa nằm đã sáng
+ Chưa cười đã tối
b. Thánh thót như mưa ruộng cày
c. Bao la như biển Thái Bình
Phóng đại thời gian trôi qua rất nhanh.
phóng đại tính chất công việc vất vả, cực nhọc của người nông dân.
Phóng đại mức độ tình cảm của người mẹ
b. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
a.- Đêm tháng năm rất ngắn.
- Ngày tháng mười rất ngắn.
b. - Mồ hôi rơi rất nhiều.
c. Lòng mẹ bao la, rộng lớn
a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
c. Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình
(Tục ngữ)
(Ca dao)
Cách nói bình thường.
Cách nói phóng đại.
1.Lỗ mũi mười tám gánh lông
Chồng thương chồng bảo tơ hồng trời cho
Cột A
Cột B
2.Tóc tai cậu ấy tốt như rừng
A. Thành ngữ
B. Tục ngữ
C. Ca dao chõm bi?m
5. Đẹp như tiên
E Lời nói hằng ngày
4. Tấc đất tấc vàng
D. Thơ ca trữ tình
3. Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người
Câu 1: Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

Câu 2: Nó dùng sức để có thể biến hòn đá kia
thành một bát cơm nóng và một khúc cá ngon.
Nói quá
Nói khoác
Thảo luận nhóm ( 4 nhóm )
Thời gian 3 phút
? Em hãy phân biệt cho cô điểm giống và khác nhau giữa nói quá và nói khoác?




NÓI QUÁ


NÓI KHOÁC

Phóng đại sự việc lên, nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng giá trị biểu cảm, tạo độ tin cậy cao cho người đọc ( người nghe).
Tác động tích cực
Nói quá là một biện pháp tu từ nghệ thuật.
Làm cho ngươì nghe tin vào những điều không có thực, tạo ra sự khôi hài hoặc chê bai làm cho người đọc (người nghe) bật cười chế nhạo.

Tác động tiêu cực
Nói khoác: Không phải là biện pháp tu từ.
* Khác nhau
* Giống nhau:
Cùng nói quá sự thật, cùng phóng đại sự việc, hiện tượng lên.
Bài tËp 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng
em có thể đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu)
VÕt th­¬ng nhÑ, kh«ng ph¶i bËn t©m, (Trấn an người nghe)…

c)(…) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời h¾n vào nhà xơi nước. ( Nam Cao)

KÎ quyÒn uy hèng h¸ch, cã quyền sinh quyÒn s¸t ®èi víi ng­êi kh¸c. ( NhÊn m¹nh tÝnh c¸ch nh©n vËt)

Bài tËp 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột; chó ăn đá gà ăn sỏi; nở từng khúc ruột; ruột để ngoài da; vắt chân lên cổ.
Bài tËp 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột; chó ăn đá gà ăn sỏi; nở từng khúc ruột; ruột để ngoài da; vắt chân lên.
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình xởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột.
ruột để ngoài da.
nở từng khúc ruột.
vắt chân lên cổ
Bài tập 3:
Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây:
nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá
trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.
* Nàng công chúa có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
*Khi có sức mạnh của sự đoàn kết thì chúng ta có thể
dời non lấp biển
* Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng.
* Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.
c. Anh em trong nhà biết thương yêu giúp đỡ nhau thì dù lấp biển vá trời cũng có thể làm xong.
Bài tập 4: Tỡm nam th�nh ng? so sỏnh cú dựng bi?n phỏp núi quỏ
TRÒ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Khỏe như voi.
Nhanh như chớp.
Gầy như que củi.
Ăn như mèo.
Nhanh như sóc
Phi như bay
chậm như rùa
tươi như hoa
Hướng dẫn học ở nhà.
* Học thuộc phần ghi nhớ.
* Xem lại các ví dụ đã phân tích.
* Làm tiếp bài tập 3 vào vở.
* Sưu tầm một số câu ca dao và thơ văn có sử dụng phép nói quá .
* Chuẩn bị cho tiết sau: “ Nói giảm nói tránh”