Bài 10. Ôn tập truyện kí Việt Nam

GIÁO VIÊN: LÊ THỊ KỶ MÙI.
TRƯỜNG THCS HẢI DƯƠNG
Những tác phẩm thuộc thể loại truyện và kí đã học trong học kì II.
1, Bài học đường đời đầu tiên.
2, Sông nước Cà Mau.
3, Bức tranh của em gái tôi.
4, Vượt thác.
5, Buổi học cuối cùng.
6, Cô Tô.
7, Cây tre Việt Nam.
8, Lòng yêu nước.
9, Lao xao.
1
Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn
phiờu lưu kí)
Tô Hoài
Truyện
Dế Men có vẻ đẹp cường tráng nhưng tính tình kiêu căng, đùa nghịch gây cái chết của Dế Choắt. DM hối hận và rút ra bài học cho mình.
2
Sông nước Cà Mau
( trích truyện dài Đất
rừng phương Nam)

Đoàn Giỏi
Truyện dài
Cảnh sắc phong phú c?a sông nước Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn trù phú, t?p n?p.
3
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Truyện ngắn
Tài năng, tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương - Mèo - nhà hoạ sĩ trong tương lai, đã giúp cho anh trai vượt lên lòng tự ái, đố kị và sự tự ti của bản thân mình
I.Nội dung cơ bản những truyện - kí đã học

4
Vượt thác
Võ Quảng
C?nh vu?t thỏc c?a con thuy?n trờn sụng Thu B?n, l�m n?i b?t v? d?p hựng dung v� s?c m?nh c?a ngu?i lao d?ng trờn vựng sụng nu?c
Buổi học cuối cùng
An-phông-xơ
Đô-đê
Truyện ngắn
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng vùng An-dát bị quân Phổ (Đức) chiếm đúng và hình ảnh thầy giáo Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé học trò Phrăng.
6
Cô Tô
Nguyễn Tuân
Kí (Tuỳ bút)
Vẻ đẹp đảo, biển, cảnh mặt trời lên và một vài nét v? cuộc sống sinh hoạt của người dân Cô Tô.
Truyện dài
5
7
Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Cây tre - người bạn thân của nhân dân Việt Nam, l� biểu tượng cho đất nước và dân tộc Việt Nam.
Lòng yêu nước
I. Ê-ren-bua (Nga)
Bút kí
Lòng yêu nước được khơi nguồn từ những vật bình thường gần gũi, từ tình yêu gia đình, quê hương, được thử thách và bộc lộ mạnh mẽ trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
9
Lao xao
Duy Khán
Tả, kể về các loài chim ở làng quê, qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú của thiên nhiên làng quê và bản sắc văn hoá dân gian
Kí - thuyết minh phim
8
Hồi kí - tự truyện
Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn, truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,.;kí bao gồm nhiều thể như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,. Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.
1
Bài học đường đời đầu tiên.
Truyện
2
Sông nước Cà Mau.
Truyện dài
3
Bức tranh của em gái tôi.
Truyện ngắn
4
Vượt thác
Truyện dài
5
Buổi học cuối cùng.
Truyện ngắn
6
Cô Tô.
Kí
7
Cây tre Việt Nam.
Bút kí
8
Lòng yêu nước.
Tùy bút
9
Lao xao.
Hồi kí
1. Bài học đường đời đầu tiên
Truyện
Có
Kể theo trình tự thời gian.
Có nhân vật chính:Dế Mèn và nhân vật phụ: Dế Choắt, chị Cốc.
Dế Mèn
Ngôi thứ nhất
2. Sông nước Cà Mau
Truyện dài
Cú
Ông Hai.
Thằng An, thằng Cò.
Thằng An, thằng bé lưu lạc, chọn ngôi kể thứ nhất.
3. Bức tranh của em gái tôi
Truyện ngắn
Có.
Trình tự kể theo thời gian.
Người anh trai.
Em gái Kiều Phương, chú Tiến Lê.
Người anh trai
Ngôi thứ nhất
II. ĐặC ĐIểM CủA TRUYệN Và Kí
4. Vượt thác
Truyện dài
Cú
Dượng Hương Thư cùng các bạn chèo
Hai chú bé Cục và Cù Lao.
Ngôi thứ nhất xưng chúng tôi
5. Buổi học cuối cùng
Truyện ngắn
Có.
Kể theo trình tự thời gian
Chú bé Phrăng
Thầy Ha-men
Cụ Hôde
Chú bé Phrăng.
Chọn ngôi kể thứ nhất
6. Cô Tô
Kí - Tuỳ bút
Không
Anh hùng Châu Hoà Mãn và vợ con, những người dân trên đảo và tác giả
Tác giả
Ngôi kể thứ nhất.
7. Cây tre Việt Nam
Bút kí
Không có cốt truyện
Cây tre,họ hàng của tre
Nhân dân Việt Nam
Giấu mình.
K? theo ngôi thứ 3
8. Lòng yêu nước
Bút kí
Không
Nhân vật: Nhân dân các dân tộc, các nước cộng hoà trong đất nước Liên Xô
Giấu mình.
K? theo ngôi thứ 3
9. Lao xao
Hồi kí - tự truyện
Không
Các loài hoa, ong, bướm, chim.
Tác giả, chon ngôi kể thứ 1, xưng tôi, chúng tôi
Điểm chung
Thuộc loại hình tự sự viết bằng văn xuôi;
Đều có người kể hay người trần thuật.
ĐÆc ®iÓm chung vµ riªng gi÷a truyÖn vµ kÝ:
Điểm riêng
Truyện
Kí
- Có cốt truyện, có nhân vật;
- Những điều đã kể không phải đã từng
xảy ra đúng như trong thực tế.
- Thường không có cốt truyện,
có khi không có cả nhân vật;
- K? những điều có thật đã từng xảy ra.
Bài học đường đời đầu tiên
Sông nước Cà Mau
Bức tranh của em gái tôi
Vượt thác
Cô tô
Cây tre Việt Nam
Lòng yêu nước
Lao xao
III. TổNG KếT BàI HọC

* Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn, truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,.;kí bao gồm nhiều thể như: kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,. Truyện và kí hiện đại thường viết bằng văn xuôi.

* Các thể truyện và phần lớn các thể kí (như bút kí, kí sự, phóng sự) thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện đời sống chủ yếu bằng kể và tả. Tác phẩm tự sự là câu chuyện về người hoặc sự việc nào đó được kể lại, miêu tả lại qua lời người kể chuyện. Các yếu tố cốt truyện, nhân vật, lời kể thường không thể thiếu trong tác phẩm truyện.

1.Bài học đường đời đầu tiên



d) D? Mốn tớnh tỡnh kiờu cang, b�y trũ trờu ch?c chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. Mèn ân hận
2.Sông nước Cà Mau
g) Cảnh sắc phong phú sông nước Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn trù phú, t?p n?p.
IV. LUYỆN TẬP
3.Cây tre Việt Nam
e) Cây tre - người bạn thân của nhân dân Việt Nam, anh hùng trong lao động, anh hùng trong chiến đấu, biểu tượng cho đất nước và dân tộc Việt Nam.
4.Cô Tô
a) Vẻ đẹp đảo, biển, cảnh mặt trời lên và một vài nét cuộc sống sinh hoạt của người dân Cô Tô
5.Lòng yêu nước
c) Lòng yêu nước được khơi nguồn từ những vật bình thường gần gũi, từ tình yêu gia đình, quê hương, Tổ quốc.
6.Vượt thác
b) Một đoạn trong hành trình ngược sông Thu Bồn, vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy.
B�i t?p 1: Nối thông tin ở cột A(văn bản) tương ứng cột B (nội dung)
Bài tập 2: Tìm tên tác giả tương ứng với tên tác phẩm?
Sông nước Cà Mau
Bức tranh của em gái tôi
Bài học đường đời đầu tiên
Cô Tô
Đoàn Giỏi
Tạ Duy Anh
Tô Hoài
Nguyễn Tuân
Cây tre Việt Nam

Vượt thác
Lao xao
Buổi học cuối cùng
Thép Mới
Duy Khán
I.Ê-ren-bua
Võ Quảng
An-phông-xơ Đô- đê
Lòng yêu nước
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
-Nắm nội dung các văn bản truyện- kí đã học.
-Nắm đặc điểm chung và riêng của truyện và kí.
- Học thuộc phần ghi nhớ SGK
Soạn bài: Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử
- Đọc kĩ văn bản.
- Nắm khái niệm văn bản nhật dụng.
- Bố cục của văn bản.
- Trả lời các câu hỏi trong phần đọc - hiểu văn bản.