Bài 10. Nói giảm nói tránh

Chào mừng tất cả các em!
Tiết 42
Nói giảm, nói tránh
Bạn hãy cho biết khái niệm và tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.
Kiểm tra bài cũ
Là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
I khái niệm và tác dụng.
1Khái niệm và tác dụng:
- Vì vậy tôi để sẵn mấy lời, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê- nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều cảm thấy đột ngột.
- Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.
- Lượng con ông Độ đây mà… Rõ tôi nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.
Trả lời: Các phần in đậm trong các câu đều dùng trong trường hợp nói về cái chết.
Cách nói như vậy để làm giảm nhẹ, tránh đi phần nào sự đau buồn.
NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Những từ ngữ in đậm trong những đoạn trích sau có nghĩa là gì? Tại sao người viết lại dùng cách diễn đạt đó?

NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Vì sao trong các câu sau đây, tác giả dùng từ bầu sữa mà không dùng một từ ngữ cùng nghĩa?
Khái niệm và tác dụng:
Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm…
Trả lời: Tác giả dùng từ này cốt là để tránh thô tục.

- Con dạo này lười lắm.
- Con dạo này không được chăm chỉ lắm.
Trả lời: Cách nói thứ hai là cách nói tế nhị, có tính chất nhẹ nhàng hơn đối với người tiếp nhận.
So sánh hai cách nói sau đây và cho biêt cách nói nào nhẹ nhàng tế nhị hơn đối với người nghe
II luyện tập
Tiết 30
NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Bài tập 1
Đi nghỉ Khiếm thị Có tuổi
Chia tay nhau Đi bước nữa
Điền các từ nói giảm nói tránh trong khung vào chỗ trống …
a) Khuya rồi, mời bà...

b) Cha mẹ em… từ ngày em còn rất bé, em về ở với
bà ngoại.

c) Đây là lớp học cho trẻ em…

d) Mẹ đã … rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.

e) Cha nó mất, mẹ nó… , nên chú nó rất thương nó.
đi nghỉ
chia tay nhau
khiếm thị
có tuổi
đi bước nữa
Nói giảm nói tránh
Trong mỗi cặp dưới đây cặp nào sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh?
a1. Anh phải hòa nhã với bạn bè!
a2. Anh nên hòa nhã với bạn bè!
b1. Anh ra khỏi nhà tôi ngay!
b2. Anh không nên ở đây nữa!
c1. Xin đừng hút thuốc trong phòng!
c2. Cấm hút thuốc trong phòng!
d1. Nó nói như thế là thiếu thiện chí!
d2. Nó nói như thế là ác ý!
e1. Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
e2. Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
a2
b2
c1
d1
e2
Thảo luận nhóm
Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh: phủ định điều ngược lại với nội dung đánh giá để đặt ba câu đánh giá trong các trường hợp khác nhau
Ngày mai, người ta sẽ đem chôn> ngày mai họ sẽ mai táng
Cô ấy đã chết lúc chiều >Cô ấy đã qua đời lúc chiều.
Em tiếp thu chậm thế! > em tiếp thu hông được nhanh
Dặn dò
*Học bài, làm bài tập
*Soan bài mới