Bài 10. Nói giảm nói tránh

BÀI: NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Tuần: 10
Tiết: 40
Vd 1: - Tôi sẽ đi gặp các cụ Các Mác – Lê nin và các vị cách mạng đàn anh khác.
( Hồ Chí Minh, Di chúc )
- Bác đã đi rồi sao. Bác ơi !
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
( Tố Hữu, Bác ơi )
- Lượng con ông Độ đây mà…Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.
(Hồ Phương, Thư nhà)
=> Nói về cái chết
=> Giảm sự đau thương






















Chết:
Qua đời, quy tiên, về với ông bà, xuống suối vàng…
Ví dụ 2:
Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
=> Tránh thô tục
Ví dụ 3: a. Con dạo này lười lắm
b. Con dạo này không được chăm chỉ lắm
=> Cách b tế nhị, nhẹ nhàng hơn.
=> Nói giảm nói tránh

Ví dụ 1: Đi, chẳng còn: Chết
=> Từ đồng nghĩa
Ví dụ 3: Bạn hát không được hay lắm!
=> Dùng cách nói phủ định
Ví dụ 4: a/ Anh học còn kém lắm.
b/ Anh cần phải cố gắng hơn nữa trong học tập.
=> Nói vòng
Ví dụ 5: a/ Anh ấy bị thương thế không sống được lâu đâu chị ạ!
b/ Anh ấy bị thương thế thì không được lâu đâu chị ạ! ( lược bỏ 1 số từ)
=>Nói trống
SƠ ĐỒ TƯ DUY
II/ Luy?n t?p
Bài tập 1. Điền các từ nói giảm nói tránh sauđây vào chỗ trống : đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau,có tuổi, đi bước nữa.
a. Khuya rồi, mời bà .
đi nghỉ.
b. Cha mẹ em . từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.
d. Mẹ đã . rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.
c. Đây là lớp học cho trẻ em . . .
e. Cha nó mất, mẹ nó . , nên chú nó rất thương nó.
chia tay nhau
có tuổi
đi bước nữa
khiếm thị
2/ Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có sử dụng cách nói giảm nói tránh?
a1. Anh phải hòa nhã với bạn bè!
a 2. Anh nên hòa nhã với bạn bè!
b1.Anh ra khỏi phòng tôi ngay!
b2. Anh không nên ở đây nữa!
X
X
c1. Xin đừng hút thuốc trong phòng!
c2. Cấm hút thuốc trong phòng
d1. Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
d2. Nó nói như thế là ác ý.
e1. Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
e2. Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
X
X
X
3/ Khi chê trách điều gì, để người nghe dễ tiếp nhận, người ta thường nói giảm nói tránh bằng cách phủ định điều ngược lại với nội dung đánh giá. Chẳng hạn, đáng lẹ nói “Bài thơ của anh dỡ lắm” thì lại bảo “Bài thơ của anh chưa được hay lắm”. Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh như thế để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.
- Em học còn kém quá!
Em học chưa được tốt lắm!
Cô ấy hát dở quá!
Cô ấy hát không được hay lắm
Đầu tóc em xấu quá!
Đầu tóc em chưa được gọn gàng lắm!
Bài văn của em dở quá!
Bài văn của em chưa được hay lắm!
Lớp trực nhật vệ sinh dơ quá!
Lớp trực nhật vệ sinh chưa được sạch sẽ lắm!