Bài 10. Nguồn âm

Trân trọng kính chào quý thầy, cô và các em
Trường THCS PHƯƠNG TRUNG
Em hãy quan sát các bức tranh sau
Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười nói vui vẻ, tiếng đàn nhạc du dương, tiếng chim hót líu lo, tiếng ồn ào ngoài đường phố . . . Chúng ta sống trong thế giới âm thanh. Vậy em có biết âm thanh (gọi tắt là âm) được tạo ra như thế nào không?
BÀI 10: NGUỒN ÂM
I. Nhận biết nguồn âm:


C1: Các em hãy giữ im lặng
và lắng tai nghe. Em hãy nêu
những âm thanh mà em nghe
được và tìm xem chúng phát
ra từ đâu?

Thế nào là nguồn âm?
Vật phát ra âm gọi là
nguồn âm.
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
C2: Em hãy kể tên một số
nguồn âm.
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Đàn Ghita
Với từng loại nhạc cụ ta sẽ nghe được mỗi âm thanh khác nhau, như vậy khi phát ra âm chúng có đặc điểm chung nào không?
I. Nhận biết nguồn âm:
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?:
1. Thí nghiệm 1:
Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó. (hình vẽ)
C3: Khi dùng ngón tay bật sợi dây.Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
Thí nghiệm hình 10.1
* Sợi dây cao su chuyển động qua lại quanh vị trí cân bằng gọi là sự dao động của sợi dây cao su.
Hình 10.2
2. Thí nghiệm 2:
Sau khi gõ vào thành cốc thuỷ tinh mỏng ta nghe được âm (Hình 10.2).
Hình 10.2
2. Thí nghiệm 2:
C4: Vật nào phát ra âm? Vật đó có rung động không? Nhận biết điều đó bằng cách nào?
Vật phát ra âm là thành cốc
2. Thí nghiệm 2:
Vật phát ra âm là thành cốc
Thế nào là sự dao động?
Sự rung động ( chuyển động) qua lại quanh vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc……gọi là dao động.
Sự rung động ( chuyển động) qua lại quanh vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc……gọi là dao động.
3. Thí nghiệm 3:
* Thí nghiệm 3: Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do
âm thoa phát ra (Hình 10.3)
Thí nghiệm hình 10.3
Thí nghiệm hình 10.3
C5.Khi phát ra âm thanh âm thoa có giao động không? Tìm cách kiểm tra.
Âm thoa có giao động .
Thí nghiệm hình 10.3
III. Vận dụng:
C6: Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối . . . phát ra âm được không?
C6:
C7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết?
C7:
C8:
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?

C9.
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.


 Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Đàn Ghita
Ở các nhạc cụ trên bộ phận nào dao động phát ra âm?
Nguồn âm

Đó là vì khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dây âm thanh dao động (hình 10.6). Dao động này tạo ra âm.
Có thể em chưa biết:

2.Đặt ngón tay vào sát ngoài cổ họng và kêu “aaa…”.Em cảm thấy như thế nào ở đầu ngón tay ?


1.Khi ta thổi sáo, cột không khí trong ống sáo dao động phát ra âm. Âm phát ra cao thấp tùy theo khoảng cách từ miệng sáo đến lỗ mở mà ngón tay vừa nhấc lên.
Dặn dò
Dặn dò
Học bài.
Hoàn chỉnh câu C3 đến C9 vào tập.
Làm bài tập 10.1 đến 10.5 – SBT..
Đọc bài 11 - Độ cao của âm.