Bài 10. Nguồn âm

•Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
 •Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chổ nào?
 •Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chổ nào?
•Âm truyền qua những môi trường nào?
 •Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?
CHƯƠNG 2 : ÂM HỌC
Tiết 11: NGUỒN ÂM
C1: Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ im lặng và lắng tai nghe. Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm xem chúng được phát ra từ đâu.
I.Nhận biết nguồn âm:
Tiết 11: NGUỒN ÂM
C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm.
I.Nhận biết nguồn âm:
Thí nghiệm:
1.Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó (hình 10.1).
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
2.Sau khi gõ vào thành cốc thuỷ tinh mỏng ta nghe được âm (hình 10.2)


C4: Vật nào phát ra âm? Vật đó có rung động không? Nhận biết điều đó bằng cách nào?
3.Dùng búa cao su gõ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa phát ra (hình 10.3)
3.Dùng búa cao su gõ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa phát ra (hình 10.3)
C5: Âm thoa có dao động không? Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không?
Kết luận
Khi phát ra âm, các vật đều ……………..….………
dao động
C6: Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối …phát ra âm được không ?
III.Vận dụng:
C7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết.
III.Vận dụng:
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không.
III.Vận dụng:
C9: Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
-Đổ nước vào bảy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau (hình 10.4).
-Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau.





a)Bộ phận nào dao động phát ra âm?
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?

C9: Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
-Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau (hình 10.5).
c) Cái gì dao động phát ra âm?

d) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
Bài tập:
10.1 Khoanh tròn vào câu mà em cho là đúng.
Âm thanh được tạo ra nhờ:
A. nhiệt B. điện
C. ánh sáng D. dao động
10.2 Trong các trường hợp dưới đây, vật phát ra âm khi nào?
A. Khi kéo căng vật; B. Khi uốn cong vật;
C. Khi nén vật; D. Khi vật dao động.
10.3 Hãy chỉ ra bộ phận dao động phát ra “nốt nhạc” khi gảy dây đàn ghi ta, khi thổi sáo.