Bài 10. Nguồn âm

THAO GIẢNG
SỬ DỤNG GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ TRONG GIẢNG DẠY
MÔN VẬT LÝ
TRƯỜNG THCS TÂN ĐÔNG
Chương 2
ÂM HỌC
Nội dung chính của chương
- Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
- Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào ?
- Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào ?
- Âm truyền qua những môi trường nào ?
- Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào ?
NGUỒN ÂM
Bài 10
Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười nói vui vẻ, tiếng đàn nhạc du dương, tiếng chim hót líu lo, tiếng ồn ào ngoài đường phố . Chúng ta sống trong thế giới âm thanh. Vậy em có biết âm thanh (gọi tắt là âm) được tạo ra như thế nào không ?
Vấn đề đặt ra
I - Nhận biết nguồn âm
Vật phát ra âm gọi là
nguồn âm
C1: Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ im lặng và lắng tai nghe. Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm xem chúng được phát ra từ đâu.

C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm.
II - Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
2) Kết luận
1) Thí nghiệm
Khi phát ra âm, các vật đều . . . . . . . .
dao động
THÍ NGHIỆM 1
Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó.
C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi
mô tả điều mà em nghe và nhìn được.
THÍ NGHIỆM 2
Dùng muỗng gõ vào thành cốc thủy tinh.
C4: Vật nào phát ra âm ?
Vật đó có rung động không ?
Nhận biết điều đó bằng cách naò ?
THÍ NGHIỆM 3
Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa phát ra.
C5: Âm thoa có dao dộng không ?
Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm
thì âm thoa có dao động không.
III - Vận dụng


C6: Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối phát
ra âm được không ?
C7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm
trong hai nhạc cụ mà em biết .
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ
sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng
khi đó cột khí dao động không.

C9: * Khi dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm :
a) Bộ phận nào dao động phát ra âm ?
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm
bổng nhất ?
* Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm :
c) Cái gì dao động phát ra âm ?
d) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm
bổng nhất ?
Có thể em chưa biết
- Khi ta thổi sáo, cột không khí trong ống sáo dao động phát ra âm. Âm phát ra cao, thấp tùy theo khoảng cách từ miệng sáo đến lỗ mở mà ngón tay vừa nhấc lên.
- Có thể thay các ống nghiệm ở hình 10.4 bằng các bát hoặc chai cùng loại và điều chỉnh mực nước trong ống nghiệm, bát hoặc chai để khi gõ vào chúng, âm phát ra gần đúng các nốt nhạc "đồ, rê, mi, pha, son, la, si".
- Đặt ngón tay vào sát ngoài cổ họng và kêu "aaa.". Em cảm thấy như thế nào ở đần ngón tay ?
Đó là vì khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dây âm thanh dao động. Dao động này tạo ra âm.
CỦNG CỐ
Câu 1: Âm thanh phát ra từ ti vi là ở bộ phận nào ?
A. Từ núm điều chỉnh âm thanh của chiếc ti vi.
B. Người ở trong ti vi.
C. Màng loa.
D. Màn hình của ti vi.
Câu 2: Một người dùng âm thoa gõ vào mặt trống thì nghe được âm thanh. Đó là do :
A. Âm thoa dao động. C. Không khí.
B. Mặt trống. D. Âm thoa và mặt trống.
Câu 3: Âm thanh được tạo ra nhờ:
A. ánh sáng. B. điện. C. dao động. D. nhiệt.
Câu 4: Vật phát ra âm khi nào ?
A.Khi kéo căng vật. C. Khi nén vật.
B. Khi làm vật dao động. D. Khi uốn cong vật.



ĐÁP ÁN
Câu 1: C
Câu 2: D
Câu 3: C
Câu 4: B
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Các bài tập 10 . 1,2,3,4,5
SBT/ tr 10,11
Học bài này. Xem trước bài 11 "Độ cao của âm"
KÍNH CHÀO TẠM BIỆT
HẸN GẶP LẠI LẦN SAU
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY, CÔ
ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI BÀI GIẢNG NÀY.
RẤT MONG SỰ ĐÓNG GÓP Ý KIẾN
CHÂN THÀNH CỦA QUÍ THẦY CÔ
ĐỂ BÀI DẠY SAU HOÀN THIỆN HƠN.
GIÁO VIÊN SOẠN GIẢNG
LÊ NGỌC HỒNG TÂM