Bài 10. Nguồn âm

Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào ?
Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào ?
Âm truyền qua những môi trường nào ?
Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào ?
Đàn ghi ta
Trống
Chiêng
Đàn Violon
Đàn tranh
Câu 1: Trong các vật sau, vật nào được coi là nguồn âm?
Cái trống để trong sân trường
B. Chiếc âm thoa đặt trên bàn
C. Chiếc sáo người nghệ sĩ đang thổi
D. Cái còi của trọng tài bóng đá đang đeo
Câu 2: Trường hợp nào sau đây được gọi là nguồn âm ?
Nước suối chảy B. Mặt trống khi được gõ
C. Cả A và B đều sai D. Cả A và B đều đúng
*Thí nghiệm 1: Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó ( hình 10.1 )
vị trí cân bằng
C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được ?
* Vị trí cân bằng của sợi dây cao su là vị trí mà ở đó dây cao su đứng yên và nằm trên một đường thẳng.
Thí nghiệm 2: Lấy dùi trống gõ vào mặt trống ta nghe được âm.
C4:
Vật nào phát ra âm ?
Vật đó có rung động không ?
Nhận biết điều đó bằng cách nào ?
Nhận biết bằng cách: Để các vật nhẹ như mẫu giấy lên mặt trống. Khi gõ vào mặt trống thì vật bị nảy lên nảy xuống.
-Vật phát ra âm là mặt trống
- Mặt trống có rung động
Thí nghiệm 3: Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa phát ra ( hình 10.3)
C5: Âm thoa có dao động không ? Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không ?
Trả lời: - Âm thoa có dao động
Cách kiểm tra:
1. Đặt quả bóng nhựa (nhỏ, nhẹ) sát một nhánh của âm thoa, quả bóng bị nảy ra.
2. Sờ nhẹ tay vào 1 nhánh của âm thoa thấy nhánh của âm thoa dao động làm tay ta bị rung mạnh
Câu 1: Vật phát ra âm khi nào?
A. Khi kéo căng vật B. Khi uốn cong vật
C. Khi làm vật dao động D. Khi nén vật
Câu 2:Để ý thấy khi ta áp tai vào miệng một vỏ ốc ta thường nghe thấy tiếng rì rào như sóng biển. Nguyên nhân nào khiến ta có thể nghe thấy âm thanh đó?
A. Dao động của vành tai
B. Dao động của không khí bên trong vỏ ốc
C. Dao động của lớp vỏ bên ngoài con ốc
D. Cả 3 nguyên nhân trên
C6. Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối. mảnh nilông… phát ra âm được không?
C7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết?
C8. Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?
C9. Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
Đổ nước vào bảy ống nghiệm khác nhau đến các mực nước khác nhau.

Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau.
a) Bộ phận nào dao động phát ra âm ?
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất ?
 Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.
Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau.
d) Ống nào phát ra âm trầm nhất ?
c) Cái gì dao động phát ra âm ?
 Cột không khí trong ống.

Ống nào phát ra âm bổng nhất?
 Ống có ít nước nhất.

 Ống có nhiều nước nhất.
Có thể em chưa biết

Đặt ngón tay vào sát ngoài cổ họng và kêu “aaa…”.Em cảm thấy như thế nào ở đầu ngón tay ?

Đó là vì khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dây âm thanh dao động (hình 10.6). Dao động này tạo ra âm.
Học thuộc bài cũ
Làm bài tập từ 10.1 -> 10.5 / SBT
Đọc trước nội dung bài mới