Bài 10. Nguồn âm

TIẾT 11: NGUỒN ÂM
I. Nhận biết nguồn âm:
C1.
KN: Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
II. Các nguồn âm có đặc
điểm gì?
Thí nghiệm 1.
C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi
mô tả điều mà em nhìn thấy và nghe được.
TL:  + Dây cao su rung động (dao động).
+ Khi dao động dây cao su phát ra âm thanh.
CHƯƠNG II – ÂM HỌC
Trống trường.
Tiếng vỗ tay….
C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm.
Bài tập:Trong các vật sau đây, vật nào được coi là nguồn âm?
A. Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang thổi trên sân khấu.
B. Chiếc còi đặt trên bàn.
C. Cái trống để trên sân trường.
D. Chiếc búa để trên cái đe sắt.
NỘI DUNG

Thí nghiệm: 1. Một bạn dùng hai tay căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó (hình 10.1)
Lưu ý: - Kéo căng dây vừa phải, có sự đàn hồi,
- Không để dây cao su quá trùng
C1. VD: Tiếng đàn được phát ra từ dây đàn,
tiếng trống được phát ra từ mặt trống
C3.
C2
C4: Khi gõ vào thành cốc => Vật nào phát ra
âm? Vật đó có rung động không? Nhận
biết điều đó bằng cách nào?
TL: 
+ Thành cốc thuỷ tinh phát ra âm thanh.
+ Thành cốc có rung động.
=> Nhận biết bằng cách đổ một ít nước vào cốc
ta thấy nước rung động; hoặc để cốc lại gần quả cầu treo thẳng đứng, cân bằng ta thấy quả cầu dung động.
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
I. Nhận biết nguồn âm:
C1; C2.
KN: Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
II. Các nguồn âm có đặc
điểm gì?
1. Thí nghiệm 1. C3
2. Thí nghiệm 2.
KL 1: Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống ... gọi là dao động.
NỘI DUNG
CHƯƠNG II – ÂM HỌC

Thí nghiệm: 2. Sau khi gõ vào thành cốc thuỷ tinh mỏng ta nghe được âm (hình 10.2)
C4
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
I. Nhận biết nguồn âm:
C5: Âm thoa có dao động không? Hãy tìm cách kiểm
tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động
không ?
NỘI DUNG

CHƯƠNG II – ÂM HỌC
Thí nghiệm: 3. Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa phát ra ( hình 10.3)
C5
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
I. Nhận biết nguồn âm:
NỘI DUNG
Kết luận:
 Khi phát ra âm, các vật đều dao động (dung động).
TN 1: Khi dây cao su phát ra âm thì dao động.
TN 2: Khi thành cốc phát ra âm thì dao động.
TN 3: Khi các nhánh âm thoa phát ra âm thì dao động.
Gợi ý

CHƯƠNG II – ÂM HỌC
C6: Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối . . . Phát ra âm được không?
C7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết?
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?
I. Nhận biết nguồn âm:
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
NỘI DUNG

CHƯƠNG II – ÂM HỌC
C6
;C7
;C8
I. Nhận biết nguồn âm:
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
C9: Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm)
theo chỉ dẫn dưới đây:
Đổ nước vào bảy ống nghiệm giống nhau
đến các mực nước khác nhau (hình 10.4).
NỘI DUNG

CHƯƠNG II – ÂM HỌC
a. Bộ phận nào dao động phát ra âm?
b. Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
Ống nhiều nước phát ra âm trầm nhất, ống ít nước phát ra âm bổng nhất.
* Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau.
ống nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động phát ra âm
* Lần lượt thổi mạnh miệng vào các ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau (hình 10.5).
a. Cái gì dao động phát ra âm?
 + Không khí trong ống nghiệm dao động phát
ra âm.
b. Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra
âm bổng nhất?
- Ống có cột khí dài nhất phát ra âm trầm nhất,
- ống có cột khí ngắn nhất phát ra âm bổng nhất.
I. Nhận biết nguồn âm:
TIẾT 11: NGUỒN ÂM
NỘI DUNG

CHƯƠNG II – ÂM HỌC
Đàn Ghita
Khèn bè
Đàn Bầu
Đàn Tranh
Đàn Klonput
aaa
Hướng dẫn về nhà
Làm lại các câu hỏi C;
Dựa vào câu hỏi C9 về nhà các em làm một thí nghiệm tương tự, thay các ống nghiệm bằng các ống tre dài ngắn khác nhau, hoặc thay bằng các ly nước giống nhau ….
Làm các bài tập trong sách bài tập 10.1-10.5
- Tìm hiểu thêm phần có thể em chưa biết.
Về nhà nghiên cứu kĩ nguồn âm có tác dụng tích cực và tiêu cực đến môi trường như thế nào?