Bài 10. Nguồn âm

Chương II
ÂM HỌC
Chương II
 Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
 Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào?
 Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào?
 Âm truyền qua những môi trường nào?
 Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?
Trên đây là các nhạc cụ
Với từng loại nhạc cụ ta sẽ nghe được mỗi âm thanh khác nhau, vậy như nếu phát âm chúng có đặc điểm chung nào không?
Thí nghiệm .


C3: Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
Dây cao su dao động (rung động) và âm phát ra
Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ. Dây đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó. (hình vẽ)
2. Thí nghiệm 2.
C4: Vật nào phát ra âm?
Thành cốc có rung động không? Làm cách nào để biết?
Đó là thành cốc
Sau khi gõ vào thành cốc thủy tinh mỏng ta nghe được âm
2. Thí nghiệm 2.
Sau khi gõ vào mặt trống ta nghe được âm
Vật nào phát ra âm?
Mặt trống có rung động không? Làm cách nào để biết?
Đó là mặt trống
3. Thí nghiệm 3:

C5: Khi gõ vào 1 nhánh của âm thoa thì âm thoa có dao động không?
Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không?
3. Thí nghiệm 3:

C6: Em có thể làm cho một vật như tờ giấy, lá chuối …phát ra âm được không?
III. Vận dụng:
C6: Được. Vò tờ giấy, thổi, xé…
C7: Hãy tên hai nhạc cụ mà em biết, bộ phận nào của nhạc cụ đó dao động phát ra âm?
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Đàn Ghita
C8: Dán vài tua giấy mỏng ở miệng lọ, khi ta thổi sẽ thấy tua giấy rung rung.
C8: Nếu thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra
III. Vận dụng:
C6:
C7:
C9:


 Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất ?
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.
Ghi nhớ
Các vật phát ra âm thanh đều dao động
2. Các vật phát ra âm có chung đặc điểm gì ?
1. Vật phát ra âm gọi là gì ?
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
Hướng dẫn về nhà
- Học bài.
- Làm lại các bài tập trong SBT.
- Làm cây đàn “ Tam thập lục” trong bài tập 10.4 SBT
- Đọc bài 11 – “Độ cao của âm”
- Tìm hiểu:
* Tần số là gì? Tần số phụ thuộc vào yếu tố nào?
* Khi nào âm phát ra cao? Khi nào âm phát ra thấp?
Câu 1: A�m thanh được tạo ra nhờ
1
2
4
3
Câu 2: Khi bác bảo vệ gõ trống, tai ta nghe thấy tiếng trống. Vật nào đã phát ra âm đó?
Câu 3: Ta nghe được tiếng
hát của ca sĩ trên tivi.
Vậy đâu là nguồn âm?
Câu 4: Khi gõ tay xuống mặt bàn, ta nghe thấy âm. Trong trường hợp này, vật nào đã dao động phát ra âm
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
Tiếng kèn, tiếng trống, tiếng sáo …
Tiếng sấm, tiếng gió rít, tiếng rì rào của lá cây …
Vò tờ giấy, vò tờ lá chuối
Đàn ghi ta: dây đàn dao động.
Sáo: Cột không khí trong sáo dao động.
- Nhận xét: Dây cao su rung động và âm phát ra
Khái niệm dao động: Là sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống …
TN2
Khi phát ra âm các vật đều dao động
TN3
Tiết 11: Bài 10
Bài 10.8 SBT:
Khi trời mưa dông, ta thường nghe thấy tiếng sấm. Vậy vật nào đã dao động phát ra tiếng sấm?
A. Các đám mây va chạm vào nhau nên đã dao động phát ra tiếng sấm
B. Các tia lửa điện khổng lồ dao động gây ra tiếng sấm.
C. Không khí xung quanh tia lửa điện đã bị dãn nở đột ngột khiến chúng dao động gây ra tiếng sấm.
D. Cả ba lý do trên
Bài 10.11 SBT:
Hộp đàn trong các đàn Ghita, măngđôlin, Viôlông sen … có tác dụng gì là chủ yếu?
A. Để tạo khiểu dáng cho đàn.
B. Để khuếch đại âm do dây đàn phát ra.
C. Để người nhạc sĩ có chỗ tì khi đánh đàn.
D. Để người nhạc sĩ có thể vỗ vào hộp đàn khi cần thiết.
Trong bài hát nhạc rừng của Hoàng Việt, nhạc sĩ viết:
“Róc rách,róc rách
Nước luồn qua khóm trúc”
Âm thanh được phát ra từ:
A. Dòng nước dao động.
B. Lá cây dao động.
C. Dòng nước và khóm trúc.
D. Do lớp không khí ở trên mặt nước.
Có thể em chưa biết

Đặt ngón tay vào sát ngoài cổ họng và kêu “aaa…”.Em cảm thấy như thế nào ở đầu ngón tay ?

Đó là vì khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dây âm thanh dao động (hình 10.6). Dao động này tạo ra âm.