Bài 10. Nguồn âm

CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GI? THAM L?P
Chương II
ÂM HỌC
 Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
 Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào?
CHƯƠNG 2: ÂM HỌC
 Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào?
 Âm truyền qua những môi trường nào?
 Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?
Tiếng đàn tranh
Tiếng chim đang hót
Tiếng nói chuyện
Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười nói vui veû, tiếng đàn nhạc du dương,tiếng chim hót líu lo, tiếng ồn ào ngoài đường phố… Chúng ta sống trong một thế giới âm thanh. Vậy các em có biết âm thanh (gọi tắt là âm) được tạo ra như thế nào không?
NGUỒN ÂM
NGUỒN ÂM
NGUỒN ÂM
TUẦN 11
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.

I. Nhận biết nguồn âm.
Nguồn âm
Âm được phát ra từ
I. Nhận biết nguồn âm.
C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm?
- Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
-Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
-Mét sè nguån ©m:
+ MÆt trèng,chiªng khi ®­îc gâ.
+ ®µn khi g¶y.
+ Con chim ®ang hãt.
…
I. Nhận biết nguồn âm
Trống
Đàn Vi-ô-lông
Đàn Ghi ta
Chiêng
I. Nhận biết nguồn âm
Bài tập : Trong các vật sau,vật nào là nguồn âm ? Tại sao ?
1.Cái trống để trong sân trường.
2. Con chim đang hót.
3. Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang cầm trên tay.
4. Cái còi mà trọng tài bóng đá đang thổi.
Trả lời: - Cái còi mà trọng tài bóng đá đang thổi,con chim đang hót là nguồn âm. Vì nó đang phát ra âm.
Cái trống để trong sân trường,chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang cầm trên tay không là nguồn âm.
Vì khi đó nó không phát ra âm.
II.Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
1.Thí nghiệm 1 :
* Dụng cụ thí nghiệm: 1 sợi dây cao su
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
1) Thí nghiệm
Thí nghiệm 1 (hình 10.1- SGK)
* Dụng cụ:
B2: Dùng ngón tay bật dây cao su và lắng nghe. Mô tả điều em nhìn thấy và nghe được.
* Tiến hành:
B1: Kéo căng dây cao su, lúc này dây đang đứng yên ở vị trí cân bằng.
Bài 10: Nguån ©m
C3: Hãy quan sát sợi dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
II.Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
1.Thí nghiệm 1 :
* Nhận xét:
Khi dây cao su rung động v� dây cao su phát ra âm.
b. Thí nghiệm 2 (SGK/29)
Bài 10: Nguồn âm
* Nhận xét:
Thành ly khi phát ra âm, thành ly dao động.
b. Thí nghiệm 3,4 (SGK/29)

THẢO LUẬN NHÓM
Bỏ âm thoa vào nước và gõ vào một nhánh của âm thoa.
Mặt trống
Âm thoa
Khi phát ra âm, m?t tr?ng dao động
Khi phát ra âm, âm thoa dao động
Trống, dùi
Búa cao su, âm thoa
Bỏ vài mảnh giấy vụn lên mặt trống
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
c. Thí nghiệm 3 (hình 10.3-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
c. Thí nghiệm 3 (hình 10.3-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
c. Thí nghiệm 3 (hình 10.3-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:
* Nhận xét: Khi phát ra âm, âm thoa dao động
12
2) Kết luận (SGK/29)
Khi phát ra âm, các vật đều ..........................
dao động
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
1) Thí nghiệm
Có thể em chưa biết

Đặt ngón tay vào sát ngoài cổ họng và kêu “aaa…”.Em cảm thấy như thế nào ở đầu ngón tay ?

Đó là vì khi chúng ta nói, không khí từ phổi đi lên khí quản, qua thanh quản đủ mạnh và nhanh làm cho các dây âm thanh dao động (hình 10.6). Dao động này tạo ra âm.
? Để bảo vệ giọng nói của người, ta phải làm gì?
- Để bảo vệ giọng nói của người, ta cần luyện tập thường xuyên, tránh nói quá to, tránh hút thuốc lá.
III. Vận dụng
C6. Em có thể làm một số vật như tờ giấy, lá chuối ... phát âm được không? Nêu cách làm.
III. Vận dụng
C7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết.
Đàn ghita
Sáo
Dây đàn
Cột không khí trong ống sáo
 Dán vài tua giấy mỏng ở miệng lọ, khi ta thổi sẽ thấy tua giấy rung rung.
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó khí dao động không ?
III. Vận dụng
III. Vận dụng
C9. Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
Đổ nước vào bẩy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau.
Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm
C9:
 Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất ?
a). Bộ phận nào dao động phát ra âm ?
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.
C9:
Cái gì dao động phát ra âm
 Cột không khí trong ống.
d). Ống nào phát ra âm trầm nhất?
 Ống có ít nước nhất.
Ống nào phát ra âm bổng nhất?
 Ống có nhiều nước nhất.
NHẠC CỤ MAY MẮN
Sét là tia lửa khổng lồ, đi xuyên qua không khí làm không khí bị dãn nở đột ngột ( không khí dao động) tạo ra tiếng sấm. Hiện tượng sấm sét là nguồn âm khổng lồ trong tự nhiên.
CÂU 1. Trªn h×nh vÏ lµ mét bé trèng th­êng ®­îc dïng trong c¸c buæi biÓu diÔn ca nh¹c. H·y cho biÕt khi nµo bé trèng nµy lµ nguån ©m?
A. Khi nó được đặt trên sân khấu.
B. Khi nó được người nhạc công sử dụng (gõ lên trống).
C. Bộ trống được coi là nguồn âm trong mọi trường hợp.
D. Khi nó được tháo rời từng bộ phận.
III. Vận dụng
C�U 2. Khi gõ vào mặt trống thì ta nghe thấy âm thanh phát ra, vậy:
Vật nào là nguồn âm.
Hãy tìm cách kiểm tra khi vật đó phát ra âm vật đó dao động.
Mặt trống phát ra âm.
Phương án kiểm tra: Treo quả bóng tiếp xúc với mặt trống rồi gõ vào mặt trống.
III. Vận dụng
CÂU 3. Khi nghe ®µi, ©m thanh ph¸t ra tõ ®©u
Tõ ph¸t thanh viªn ®äc ë ®µi ph¸t thanh.
Tõ nóm chØnh ©m thanh.
Tõ vá cña chiÕc ®µi.
Tõ chiÕc loa cã mµng ®ang dao ®éng.
III. Vận dụng
CÂU 4. §iÒn côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng
¢m thanh ®­îc t¹o ra tõ c¸c ................................ ©m, cã chung ®Æc ®iÓm lµ khi ........................ ra ©m, c¸c nguån ©m ®Òu ...................................
nguồn
phát
dao động
NHÂN 2
CÂU 5: Em h·y t×m hiÓu xem bé phËn nµo dao ®éng ph¸t ra ©m trong c¸c nh¹c cô sau: Trèng,®µn ghi ta, chiêng, đàn tranh.
NHÂN 2
Đàn Ghita
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Trong các vật sau đây vật nào được coi là nguồn âm?
A.Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang thổi trên sân khấu.
B.Chiếc âm thoa đặt trên bàn.
C.Cái trống để trong sân trường.
D.Cái còi của trọng tài bóng đá đang cầm.
A.Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang thổi trên sân khấu.
CÂU 6:
SƠ ĐỒ TƯ DUY
Hướng dẫn về nhà
Học bài.
Làm bài tập 10.1 đến 10.5 – SBT
Đọc bài 11 - Độ cao của âm.

Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ !