Bài 10. Nguồn âm

NHÓM 8:

Chương II
ÂM HỌC
 Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
 Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào?
CHƯƠNG 2: ÂM HỌC
 Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào?
 Âm truyền qua những môi trường nào?
 Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?
Tiếng đàn tranh
Tiếng chim đang hót
Tiếng nói chuyện
Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười nói vui veû, tiếng đàn nhạc du dương,tiếng chim hót líu lo, tiếng ồn ào ngoài đường phố… Chúng ta sống trong một thế giới âm thanh. Vậy các em có biết âm thanh (gọi tắt là âm) được tạo ra như thế nào không?
NGUỒN ÂM
NGUỒN ÂM
NGUỒN ÂM
TUẦN 11
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.

I. Nhận biết nguồn âm.
C1:
Nguồn âm
Âm được phát ra từ
Tiếng trống trường
Tiếng vỗ tay
Tiếng chuông điện thoại
…….
C2: Em hãy kể tên một số nguồn âm?
Bài tập : Trong các vật sau,vật nào là nguồn âm ? Tại sao ?
1.Cái trống để trong sân trường.
2. Con chim đang hót.
3. Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang cầm trên tay.
4. Cái còi mà trọng tài bóng đá đang thổi.
Trả lời: - Cái còi mà trọng tài bóng đá đang thổi,con chim đang hót là nguồn âm. Vì nó đang phát ra âm.
Cái trống để trong sân trường,chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang cầm trên tay không là nguồn âm.
Vì khi đó nó không phát ra âm.
II.Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
1.Thí nghiệm 1 :
a, Thớ nghi?m 1( hỡnh 10.1-SGK)
* Dụng cụ thí nghiệm: 1 sợi dây cao su
B2: Dùng ngón tay bật dây cao su và lắng nghe. Mô tả điều em nhìn thấy và nghe được.
* Tiến hành:
B1: Kéo căng dây cao su, lúc này dây đang đứng yên ở vị trí cân bằng.
Dựng tay b?t s?i cao su thỡ s?i d?y dao d?ng, õm thanh phỏt ra.
* Nhận xét:
Khi dây cao su rung động v� dây cao su phát ra âm.
C3: Hãy quan sát sợi dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
b. Thí nghiệm 2 (hình 10.2-SGK)
Dụng cụ thí nghiệm:
Cốc thủy tinh
Thìa
Tiến hành:
Gõ vào thành cốc thủy tinh mỏng ta nghe được âm
C4: Thành cốc thủy tinh phát ra âm
Thành cốc có rung động
Nhận biết bằng cách ta đổ ít nước vào cốc ta thấy nước rung động.
Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su thành cốc, mặt trống….gọi là dao động.



* Nhận xét:
Thành ly khi phát ra âm, thành ly dao động.
c. Thí nghiệm 3 (hỡnh 10.3-SGK)
* D?ng c? thớ nghi?m:
1 bỳa cao su
1 thanh s?t ch? U
Ti?n h�nh:
Dựng bỳa cao su gừ nh? v�o 1 nhỏnh õm thoa v� l?ng nghe õm do õm thoa phỏt ra.
C5: D?t 1 nhỏnh õm thoa v�o khay nu?c ta th?y nu?c vang tung túe. Ch?ng t? õm thoa cú dao d?ng.
K?t lu?n: Khi phỏt ra õm, cỏc v?t d?u dao d?ng
III. V?n d?ng
C6. Em có thể làm một số vật như tờ giấy, lá chuối ... phát âm được không? Nêu cách làm.
C7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết.
Đàn ghita
Sáo
Dây đàn
Cột không khí trong ống sáo
 Dán vài tua giấy mỏng ở miệng lọ, khi ta thổi sẽ thấy tua giấy rung rung.
C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó khí dao động không ?
C9. Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
Đổ nước vào bẩy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau.
Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm
 Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất ?
a). Bộ phận nào dao động phát ra âm ?
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.
- Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau.
Cái gì dao động phát ra âm
 Cột không khí trong ống.
d). Ống nào phát ra âm trầm nhất?
 Ống có ít nước nhất.
Ống nào phát ra âm bổng nhất?
 Ống có nhiều nước nhất.
Sét là tia lửa khổng lồ, đi xuyên qua không khí làm không khí bị dãn nở đột ngột ( không khí dao động) tạo ra tiếng sấm. Hiện tượng sấm sét là nguồn âm khổng lồ trong tự nhiên.
CÂU 1. Trªn h×nh vÏ lµ mét bé trèng thường được dïng trong c¸c buæi biÓu diÔn ca nh¹c. H·y cho biÕt khi nµo bé trèng nµy lµ nguån ©m?
A. Khi nó du?c đặt trên sân khấu.
B. Khi nó du?c ngưu?i nhạc công sử dụng (gõ lên trống).
C. Bộ trống du?c coi là nguồn âm trong mọi trường hợp.
D. Khi nó du?c tháo rời từng bộ phận.
C�U 2. Khi gõ vào mặt trống thì ta nghe thấy âm thanh phát ra, vậy:
Vật nào là nguồn âm.
Hãy tìm cách kiểm tra khi vật đó phát ra âm vật đó dao động.
Mặt trống phát ra âm.
Phưuong án kiểm tra: Treo quả bóng tiếp xúc với mặt trống rồi gõ vào mặt trống.
CÂU 4. §iÒn côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng
¢m thanh ®­îc t¹o ra tõ c¸c ................................ ©m, cã chung ®Æc ®iÓm lµ khi ........................ ra ©m, c¸c nguån ©m ®Òu ...................................
nguồn
phát
dao động
NHÂN 2
SƠ ĐỒ TƯ DUY
Hướng dẫn về nhà
Học bài.
Làm bài tập 10.1 đến 10.5 – SBT
Đọc bài 11 - Độ cao của âm.
THE END