Bài 10. Nguồn âm

TRƯỜNG THCS VINH TÂN – THÀNH PHỐ VINH
GIÁO VIÊN
NGUYỄN THỊ LOAN
HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP TRƯỜNG NĂM HỌC 2016 - 2017
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự giờ
Lớp 7B
môn Vật lý
Chương II
ÂM HỌC
 Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?

 Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào?

 Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào?

 Âm truyền qua những môi trường nào?

 Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?
CÁC NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHƯƠNG
BÀI 10. NGUỒN ÂM
TIẾT 11
Các em hãy giữ im lặng và lắng tai nghe.
Em hãy nêu những âm thanh mà em nghe được
và tìm xem chúng được phát ra từ đâu?
Dựa và dấu hiệu nào để nhận biết nguồn âm?
Nguồn âm là các vật phát ra âm thanh
Kể tên một số nguồn âm tự nhiên
và nguồn âm nhân tạo mà em biết?
Nguồn âm tự nhiên:
thác nước chảy, mưa rơi, chim hót, gió thổi, …
Nguồn âm nhân tạo:
động cơ đang hoạt động, đàn đang được gảy,
búa đang gõ xuống bàn, ca sĩ đang hát, …
I. Nhận biết nguồn âm
Đàn Ghita
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Với các nguồn âm khác nhau ta sẽ nghe được những âm thanh khác nhau.
Nhưng khi các nguồn âm phát ra âm thanh liệu chúng có đặc điểm nào chung hay không?
Thí nghiệm 1
C3: Khi dùng ngón tay bật sợi dây cao su .
Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
Trả lời
Sợi dây rung động và phát ra âm thanh
Vị trí cân bằng
* Sợi dây cao su chuyển động qua lại quanh vị trí cân bằng gọi là sự dao động của sợi dây cao su.
Thế nào là sự dao động?
Sự rung động (chuyển động) qua lại quanh vị trí cân bằng gọi là dao động
Thí nghiệm 2
Vật phát ra âm là thành cốc/ mặt trống
2. Vật đó có rung động không?
1. Vật nào phát ra âm?
3. Nhận biết điều đó bằng cách nào?
Có
Có nhiều cách để nhận biết
Thành cốc/ mặt trống dao động và phát ra âm thanh
4. Qua thí nghiệm này em có nhận xét gì?
1. Khi phát ra âm thanh âm thoa có dao động không?
Thí nghiệm 3
2. Kiểm tra điều đó bằng cách nào?
Có
Âm thoa dao động và phát ra âm thanh
3. Em có nhận xét gì qua thí nghiệm này?
Có nhiều cách để kiểm tra
Qua cả ba thí nghiệm, em nhận thấy các nguồn âm đều có chung đặc điểm gì?
Khi phát ra âm, các vật đều dao động
Trả lời:
II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
Khi chúng ta nói, âm thanh được tạo ra như thế nào?
Sự dẫn truyền âm thanh
VẬN DỤNG
Câu 1. Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối, … phát ra âm thanh được không?
Câu 2. Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm thanh. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?
Câu 3. Kể tên một số nhạc cụ mà em biết? Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong số các nhạc cụ đó.
Đàn Viôlông
Đàn tranh
Trống
Chiêng
Đàn Ghita
Ở các nhạc cụ trên bộ phận nào dao động phát ra âm?
Sáo
Khi ta đánh đàn, dây đàn dao động phát ra âm thanh
- Khi ta thổi sáo, cột không khí trong ống sáo dao động phát ra âm
- Âm phát ra cao thấp tùy theo khoảng cách từ miệng sáo đến lỗ mở mà ngón tay vừa nhấc lên
Câu 4. Ta nghe được tiếng hát của ca sĩ trên tivi.
Vậy đâu là nguồn âm?
Người ca sĩ phát ra âm.
B. Sóng vô tuyến truyền trong không gian dao động phát ra âm
C. Màn hình tivi dao động phát ra âm.
D. Màng loa trong tivi dao động phát ra âm.
Câu 5. Trời mưa dông, ta thường nghe thấy tiếng sấm. Vậy vật nào đã dao động phát ra tiếng sấm?
Các đám mây va chạm vào nhau nên đã dao động phát ra tiếng sấm.
B. Các tia lửa điện khổng lồ dao động gây ra tiếng sấm.
C. Không khí xung quanh tia lửa điện đã bị giãn nở đột ngột khiến chúng dao động gây ra tiếng sấm.
D. Cả ba lí do trên.
Câu 6. Hộp đàn trong các đàn ghita,
viôlông, măngđôlin, viôlôngxen
…. có tác dụng gì là chủ yếu?
A. Để tạo kiểu dáng cho đàn.
B. Để khuếch đại âm do dây đàn phát ra.
C. Để người nhạc sĩ có chỗ tì khi đánh đàn.
D. Để người nhạc sĩ có thể vỗ vào đàn
khi cần thiết
Ghi nhớ
2. Các vật phát ra âm đều dao động
Nguồn âm là các vật phát ra âm thanh
* Học bài cũ
* Làm bài tập 10.1 đến 10.11 – SBT
* Chuẩn bị trước bài 11: Độ cao của âm
GIAO NHIỆM VỤ VỀ NHÀ
Có những âm thanh
không thể nghe bằng tai
mà chỉ có thể
cảm nhận
bằng trái tim!
b. Ống nào phát ra âm trầm nhất,
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm
a. Bộ phận nào dao động phát ra âm?
 Ống có nhiều nước nhất
ống nào phát ra âm bổng nhất ?
 Ống có ít nước nhất
1. Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau
Đổ nước vào bảy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau
2. Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau.
c. Bộ phận nào dao động phát ra âm?
d. Ống nào phát ra âm trầm nhất?
Ống có cột không khí dài nhất
( ống ít nước nhất)

Ống nào phát ra âm bổng nhất?
 Ống có cột không khí ngắn nhất
( ống nhiều nước nhất)
 Cột không khí trong ống
Khi một vật dao động, các lớp không khí xung quanh vật dao động theo.
Các dao động này truyền đến tai làm cho màng nhĩ dao động.
Sự dao động của màng nhĩ làm các xương búa, xương đe, xương bàn đạp trong tai dao động theo.
Các dao động đó được các dây thần kinh thính giác truyền tín hiệu lên não khiến ta cảm nhận được âm thanh.
Sự dẫn truyền âm thanh