Bài 10. Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm

Luyện nói
kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
Tiết 42
Tập làm văn
Thế nào là nói giảm, nói tránh
Cho ví dụ về nói giảm nói tránh,
Phân tích tác dụng.
Kiểm tra bài cũ
I- Chuẩn bị ở nhà
A- Ôn tập về ngôi kể.
? Kể theo ngôi thứ nhất là kể như thế nào? Như thế nào là kể theo ngôi thừ ba?
1- Kể theo ngôi thứ nhất là cách kể mà người kể xưng tôi để dẫn dắt câu chuyện, giúp người nghe hiểu được sự việc chính của câu chuyện.
Với ngôi kể này, người kể có tư cách là một người trong cuộc, tham gia vào sự việc và kể lại , do đó có độ tin cậy cao.
Luyện nói kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
? Lấy ví dụ vể cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba ? Nêu tác dụng của mỗi loại ngôi kể.
2- Kể theo ngôi thứ ba là cách kể mà người kể giấu mình đi, gọi tên các nhân vật một cách khách quan.
Với ngôi kể này, người kể có tư cách là một người chứng kiến các sự việc và kể lại , do đó có thể kể linh hoạt thông qua nhiều mối quan hệ của nhân vật.
*Các văn bản:
Kể theo ngôi thứ nhất: Tôi đi học, trong lòng mẹ, Lão Hạc.
Kể theo ngôi thứ 3: Tắt đèn, cô bé bán diêm, chiếc lá cuối cùng.
? Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể.
3- Thay đổi ngôi kể là để:
a/ Thay đổi điểm nhìn đối với sự việc và nhân vật.
Người trong cuộc khác người ngoài cuộc.
Sự việc liên quan đến người kể khác với sự việc không liên quan đến người kể.
b/ Thay đổi thái độ miêu tả, biểu cảm:
Người trong cuộc có thể buồn vui theo cảm tính chủ quan.
Người ngoài cuộc có thể dùng miêu tả, biểu cảm để góp phần khắc họa tính cách nhân vật.
II-Luyện tập kể chuyện theo ngôi kể
1- Lập dàn ý kể chuyện:
(Tìm hiểu đoạn văn ở mục 2 SGK trang 110)
a/ Sự việc, nhân vật chính và ngôi kể trong đoạn văn?
b/ Các yếu tố biểu cảm nổi bật trong đoạn văn?
c/ Xác định các yếu tố miêu tả và nêu tác dụng của chúng?
d/ Đóng vai chị Dậu kể lại câu chuyện theo ngôi thứ nhất.
Yêu cầu trả lời
1- Sự việc: Cuộc đối đầu giữa những kẻ đi thúc sưu với người xin khất sưu.
- Nhân vật chính: Chị Dậu.
- Ngôi kể: thứ ba.
2- Các yếu tố biểu cảm nổi bật nhất là:
Van xin, nín nhịn: Cháu van ông…
Bị ức hiếp, phẫn nộ: Chồng tôi đau ốm…
Căm thù vùng lên: mày trói chồng bà đi , bà cho mày xem!
3- Các yếu tố miêu tả và tác dụng
Chị Dậu xám mặt
Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện…người đàn bà lực điền…ngã chỏng quèo…nham nhảm thét…
anh chàng hầu cận ông lí…chị chàng con mọn…ngã nhào ra thềm…
* Tác dụng:
nêu bật sức mạnh của lòng căm thù đã khiến:
Người đàn bà lực điền chiến thắng anh chàng nghiện.
Chị chàng con mọn chiến thắng anh chàng hầu cận ông lí.
III- Đóng vai chị Dậu kể lại câu chuyện
theo ngôi thứ nhất.
IV-Nhận xét và cho điểm:
Ngôi kể .
Lời kể.
Yếu tố miêu tả.
Yếu tố biểu cảm.
=> Mỗi yêu cầu trên đạt tiêu chuẩn được 2,5 điểm.
Tôi xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy tới đỡ tay người nhà lí trưởng, van xin:
- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại, xin ông tha cho!
Nhưng tên người nhà lí trưởng vừa đấm vào ngực tôi vừa hùng hổ sấn tới định trói chồng tôi. Vừa thương chồng , vừa uất ức trước thái độ bất nhân của hắn, tôi dằn giọng:
- Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!
Cai lệ tát vào mặt tôi một cách thô bạo rồi lao tới chỗ chồng tôi. Tôi nghiến răng:
- Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
DẶN DÒ
1- Bài tập :
Các văn bản tự sự khác có thể thay đổi ngôi kể được không? Hãy chứng minh bằng một văn bản cụ thể đã học.
2- Xem trước: Câu ghép