Bài 10. Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm

Giáo viên: Trương Thị Thu Tâm
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH!
? Kể theo ngôi thứ nhất là kể như thế nào? Vị trí của người kể ?Tác dụng của ngôi kể thứ nhất?
.
? Lấy ví dụ về cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba ở một vài tác phẩm hay trích đoạn văn tự sự đã học?
Kể theo ngôi thứ ba là kể như thế nào?
Vị trí của người kể ?Tác dụng của ngôi kể thứ ba?

Ví dụ: * Kể theo ngôi thứ nhất: Tôi đi học, Trong lòng mẹ, Lão Hạc, Hai cây phong,…
* Kể theo ngôi thứ ba: Tức nước vỡ bờ, Cô bé bán diêm, Chiếc lá cuối cùng.
I) ÔN TẬP NGÔI KỂ:
- Có hai ngôi kể: ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba.
+ Ngôi kể thứ nhất: người kể xưng tôi. Với ngôi kể này, người kể có tư cách là người trong cuộc, tham gia sự việc và kể lại những gì mình biết, mình thấy, mình cảm nhận ngôi kể mang tính chủ quan.
+ Ngôi kể thứ ba: người kể giấu mình và gọi tên nhân vật bằng chính tên của họ. Người kể có tư cách là người chứng kiến sự việc và kể lại. Do đó có thể linh hoạt thông qua nhiều mối quan hệ của nhân vật ngôi kể mang tính khách quan.
- Thay đổi ngôi kể là để:
+ Thay đổi điểm nhìn đối với sự việc và nhân vật.
+ Thay đổi thái độ miêu tả, biểu cảm (người trong cuộc vui buồn theo cảm tính chủ quan, người ngoài cuộc có thể dùng miêu tả, biểu cảm đề góp phần khắc họa tính cách nhân vật.)
Đóng vai chị Dậu kể lại câu chuyện:
+ Kể theo ngôi thứ nhất
+ Xưng hô: Tôi.
+ Chuyển lời thoại trực tiếp thành lời kể gián tiếp.
+ Lựa chọn và nhấn mạnh chi tiết miêu tả, biểu cảm cho phù hợp...
+ Khi kể kết hợp giọng nói với nét mặt,ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ…
HD thực hành: ( Trích đoạn Tắt đèn của Ngô Tất Tố)- SGK/110.
Tôi như xám mặt lại, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy tới đỡ lấy tay cai lệ,van xin :“Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại, xin ông tha cho!”
Nhưng tên người nhà lí trưởng vừa đấm vào ngực tôi vừa hùng hổ sấn tới định trói chồng tôi. Vừa thương chồng , vừa uất ức trước thái độ bất nhân của hắn, tôi liều mạng cự lại: “Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!”
Cai lệ tát vào mặt tôi đánh bốp một cái làm tôi nổ cả đom đóm mắt rồi như một con thú dữ gặp mồi,hắn lao tới chỗ chồng tôi đang nằm chết ngất. Đến lúc này thì mọi sự chịu đựng đều không còn giới hạn, tôi nghiến răng,nói lớn:“Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!”
Rồi lấy hết sức bình sinh,tôi chộp tay túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa.Sức loẻo khoẻo của một gã trai quanh năm nghiện xái cũ làm sao có thể kịp với sức xô đẩy của một người đàn bà lực điền như tôi,hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất trong khi miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng tôi.
Ngay sau đó,tên người nhà lí trướng sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh tôi.Nhưng nhanh như cắt,tôi nắm ngay được gậy của hắn.Cứ thế tôi và hắn giằng co nhau,du đẩy nhau.Hắn này khoẻ hơn tên cai lệ kia,nên sau một hồi giằng co cả tôi và hắn đều buông gậy ra, áp vào vật nhau.Tiếng hai đứa con tôi kêu khóc om sòm.
Kết cục,anh chàng hầu cận ông lý yếu hơn tôi,nên hắn bị tôi túm tóc,lẳng mạnh một cái ngã nhào ra thềm,trông thật thảm hại.
II. THỰC HÀNH LUYỆN NÓI :
I) ÔN TẬP NGÔI KỂ:
II) LUYỆN NÓI.
1. Phân tích đoạn trích “Tắt đèn”
2. Thực hành
- Ngôi kể
- Nội dung
- Yếu tố miêu tả.
- Yếu tố biểu cảm.
- Tư thế, tác phong, thái độ
=> Mỗi yêu cầu đạt tiêu chuẩn được tối đa 2,0 điểm.
Các nhóm lần lượt nhận xét phần trình bày của bạn ?
3 Nhận xét và cho điểm
Củng cố: Cần phân biệt được:
- Kể chuyện theo ngôi thứ nhất và kể chuyện theo ngôi thứ ba.
- Tác dụng của mỗi ngôi kể.
- Vì sao cần phải thay đổi ngôi kể.
- Tự rèn luyện tác phong nói ở nhà.
CHUẨN BỊ:“Ôn dịch, thuốc lá”. (Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK). Đọc kĩ văn bản, chú ý liên hệ bài viết với thực tế cuộc sống...
8
Chào tạm biệt!