Bài 10. Lực đẩy Ác-si-mét

Phòng giáo dục và đào tạo Đan Phượng
Trường THCS Phương đình



BàI GIảNG

Lực Đẩy ác - si - mét.
Phuơng đình 11-2007
Kiểm tra bài cũ
+ Tại sao đĩa D không rời khỏi đáy?
Đáp án: Chất lỏng gây áp suất theo mọi phương lên đáy bình, thành bình và mọi vật ở trong lòng nó:
Cảm giác của bạn: Khi kéo vật ở trong nước nhẹ hơn khi kéo vật ở ngoài không khí.
+ Dự đoán: Theo em có lực tác dụng đẩy vật từ dưới lên trên.
+ Nêu cảm giác của em khi kéo vật còn ngập trong nước và khi vật ở ngoài không khí?
+ Tại sao lại có hiện tượng như vậy ? Hãy nêu dự đoán của em ?
Các em hãy quan sát cô làm thí nghiệm và trả lời câu hỏi:
Tiết 12- Bài: 10 Lực đẩy ác-si-mét
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó.
Muốn kiểm tra dự đoán đúng hay sai ta phải làm gì?
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó.
Bước1: Treo vật nặng vào lực kế và xác định số chỉ P.
Bước 2: Nhúng chìm vật ở trong nước, xác định số chỉ P1.
Bước 3: So sánh P với P1 và rút ra nhận xét.
1. Thí nghiệm (h10.2)
Nhận xét:............
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó.
C1: P1 < P, chứng tỏ nước đã tác dụng vào vật nặng một lực đẩy, hướng từ dưới lên.
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên theo phương thẳng đứng.
1. Thí nghiệm (H 10.2)
2. Kết luận:
Lực đẩy ác-si-mét kí hiệu: FA
II. Độ lớn của lực đẩy ác- si -mét
1. Dự đoán: ác-si-mét dự đoán: Độ lớn của lực đẩy lên vật nhúng trong chất lỏng bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ.
Bước 1: Treo cốc A chưa đựng nước và vật nặng vào lực kế. Lực kế chỉ giá trị P1 .
Bước 2: Nhúng chìm vật nặng vào bình tràn đựng đầy nước, nước từ bình tràn chảy vào cốc B. Lực kế chỉ giá trị P2
Bước 3: Đổ nước từ cốc B vào cốc A. Lực kế chỉ giá trị P3 .
2. Thí nghiệm kiểm tra (h 10.3)
Bước 4: So sánh P3 và P1
Kết luận: Dự đoán của ác-si-mét là ........
II. Độ lớn của lực đẩy ác- si -mét
Bảng kết quả thí nghiệm H 10.3 sgk
II. Độ lớn của lực đẩy ác- si -mét
1. Dự đoán: ác-si-mét dự đoán: Độ lớn của lực đẩy lên vật nhúng trong chất lỏng bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ.
2. Thí nghiệm kiểm tra
Kết luận: : Dự đoán của ác-si mét là............
đúng
II. Độ lớn của lực đẩy ác- si -mét
- Khi nhúng vật nặng chìm trong bình tràn, nước trong bình tràn tràn ra, lượng nước này có thể tích bằng thể tích của vật (Vn = Vvật). Vật nhúng trong nước bị nước tác dụng một lực đẩy từ dưới lên trên (FA), số chỉ của lực kế là:
C3
P2 = P1 - FA < P1
- Khi đổ nước từ cốc B vào cốc A, lực kế chỉ giá trị P3 = P1
Chứng minh TN ở H 10.3 chứng tỏ dự đoán của ác-si-mét là đúng.
P3 = P2 + Pn = P1
P1 - FA + Pn = P1
? FA = Pn
P1 = P1 - FA + Pn
P1
P2 = P1- FA
P3 = P2 + Pn
FA = Pn
C3
0 = - FA + Pn
P3 = P1
P1 = P2 + Pn
Kết luận:
II. Độ lớn của lực đẩy ác- si -mét
FA = d.V
3. Công thức tính độ lớn của lực đẩy ác-si-mét.
Trọng lượng của chất lỏng được tính như thế nào?
P = d .V
FA = P
?
Trong đó:
d: Trọng lượng riêng của chất lỏng
V: Thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ
FA: Lực đẩy ác-si-mét
(N/m3)
(m3)
(N)
Trong đó:
d: Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3)
V: Thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (m3)
FA: Lực đẩy ác-si-mét (N)
*Ghi nhớ (Sgk T38)
Một vật nhúng vào chất lỏng bị chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên với một lực có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ. Lực này gọi là lực đẩy ác-si-mét.
Công thức tính
FA = d.V
Qua bài học hôm nay các em rút ra kiến thức gì cần ghi nhớ ?
III. Vận dụng
Khi kéo gàu nước ở trong nước ta thấy nhẹ hơn khi kéo trong không khí vì khi gàu nước còn ngập dưới nước bị nước tác dụng một lực đẩy ác-si-met thẳng đứng hướng từ dưới lên với lực có độ lớn bằng trọng lượng của phần nước bị gàu chiếm chỗ.
C4
C5
Thép và Nhôm có V bằng nhau, cùng nhúng vào 1 chất lỏng thì lực FA bằng nhau.
C6
Hai thỏi đồng có V bằng nhau, 1 thỏi nhúng vào nước 1 thỏi nhúng dầu (d (nước) > d dầu) thì lực
FA(nước) > FA(dầu)
Hãy giải thích hiện tượng kéo nước từ dưới giếng lên, ta thấy gàu nước khi còn ngập dưới nước nhẹ hơn khi đã lên khỏi mặt nước. Tại sao ?
Một thỏi nhôm và một thỏi thép có thể tích bằng nhau cùng được nhúng chìm trong nước. Thỏi nào chịu lực đẩy ác-si-mét lớn hơn ?
Hai thỏi đồng có thể tích bằng nhau, một thỏi được nhúng chìm vào nước, một thỏi được nhúng chìm vào dầu. Thỏi nào chịu lực đẩy ác-si-mét lớn hơn ?
III. Vận dụng
Hãy so sánh lực đẩy ác-si-mét trong 2 trường hợp trên, và rút ra nhận xét?
Nhận xét: Vật nhúng vào chất lỏng càng nhiều (thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ càng lớn) thì lực đẩy FA tác dụng lên vật càng lớn.
b
A
A
Dầu
Dầu
a
FA(a) > FA(b)
C5
Thép và Nhôm có V bằng nhau, cùng nhúng vào 1 chất lỏng thì lực FA bằng nhau.
C6
Hai thỏi đồng có V bằng nhau, 1 thỏi nhúng vào nước 1 thỏi nhúng dầu (dn > d dầu) thì lực FAn > FAdầu
Nhận xét: Vật nhúng vào chất lỏng càng nhiều (thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ càng lớn) thì lực đẩy FA tác dụng lên vật càng lớn.
Lực đẩy ác-si-mét phụ thuộc vào:
Trọng lượng riêng của chất lỏng (d)
Và thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (V).
Trong chất khí cũng có lực đẩy ác-si-mét, điều này giải thích tại sao những quả bóng hoặc khí cầu được bơm một loại khí nhẹ hơn không khí có thể bay lên được.
Có thể em chưa biết
Câu 1: (2,5 đ) Lực đẩy ác-si-mét không phụ thuộc vào đại lượng nào sau đây? Hãy khoanh tròn đáp án đúng.
Khối lượng của vật bị nhúng
Thể tích của vật bị nhúng.
Trọng lượng riêng của chất lỏng đựng trong chậu.
Khối lượng riêng của chất lỏng đựng trong chậu.
Câu 2: (7,5 đ) Điền Đ (đúng), Sai (S) vào các ô trống thích hợp:
a. Một vật nhúng vào chất lỏng bị chất lỏng đẩy lên
b. Quả bóng nhấn chìm trong nước buông tay nó sẽ nổi lên
c. Công thức FA = d.V đơn vị của d là kg/m3
d. Một vật trong không khí cũng chịu lực đẩy ác-si-mét
e. Lực đẩy ác-si-mét lớn, khi thể tích chiếm chỗ chất lỏng lớn
Phiếu học tập
Đ
Đ
S
Đ
Đ
C7
Phương án dùng cân thay cho lực kế để kiểm tra dự đoán về độ lớn của lực đẩy ác-si-mét
Hướng dẫn về nhà
Bài tập: C7; 10.2; 10.3; 10.4; 10.5 (SBT)
Học thuộc ghi nhớ, đọc có thể em chưa biết
Chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành ra giấy (sgkT42)
Tóm tắt
V=2dm3
d nước =10.000N/m3
d rượu = 8000N/m3
FA nước = ?(N)
FA rượu = ?(N)
B1: Đổi: 2dm3 = ? m3
B2: Tính lực đẩy ác-si mét của nước và
rượu tác dụng lên miếng sắt ta áp
dụng công thức nào ?.
ADCT: FA= d.V
B3: Thay số ? Tính kết quả.
B4: Lực đẩy ác-si-met có phụ thuộc vào
độ sâu của vật khi nhúng chìm trong
chất lỏng không?
Bài 10.5 (SBT-16). Thể tích của một miếng sắt là 2dm3. Tính lực đẩy ác-si-mét tác dụng lên miếng sắt khi nó được nhúng chìm trong nước, trong rượu. Nếu miếng sắt được nhúng ở độ sâu khác nhau, thì lực đẩy ác-si-mét có thay đổi không ? Tại sao ?
Hướng dẫn về nhà