Bài 10. Lực đẩy Ác-si-mét

20 – 11 - 2008

Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
Khi kéo nước từ giếng lên, ta thấy gàu nước khi còn ngập dưới nước nhẹ hơn khi đã lên khỏi mặt nước. Tại sao?
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
1. Thí nghiệm
C1
B1: Treo vật nặng vào lực kế, lực kế chỉ giá trị P1
B2: Nhúng vật nặng chìm vào trong nước
B3: So sánh P1 và P2
P1 = 1,5 N
P2 = 0,5 N
P1 > P2
Chứng tỏ nước đã tác dụng vào vật nặng một lực đẩy hướng lên trên.
Số chỉ lực kế giảm dần
Khi vật chìm hẳn lực kế chỉ P2
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
1. Thí nghiệm
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy có: - Phương:
- Chiều:
- Điểm đặt:
Lực đẩy của chất lỏng lên một vật nhúng trong nó do nhà bác học Ác-si-mét người Hy Lạp phát hiện ra đầu tiên, nên được gọi là lực đẩy Ác-si-mét ( ký hiệu FA )
2. Kết luận:
thẳng đứng
dưới lên
vào vật
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
FA bằng trọng lượng khối chất lỏng bị vật chiếm chỗ
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
a) Treo cốc A chưa đựng nước và vật nặng vào lực kế. Lực kế chỉ P3.
P3 = 1,6 N.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
b) Nhúng vật nặng vào bình tràn đựng đầy nước, nước từ bình tràn chảy vào cốc B. Lực kế chỉ P4.
P4 = 0,6 N
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
c) Đổ nước từ cốc B vào cốc A. Lực kế chỉ P3.
P3 = 1,6 N
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
C3 Hãy chứng minh rằng thí nghiệm trên chứng tỏ dự đoán về độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét nêu trên là đúng.
Khi nhúng vật vào bình tràn thì phần thể tích nước tràn ra chính là thể tích của vật.
Số chỉ P4Khi đổ cốc nước B vào cốc A lực kế chỉ P3 chứng tỏ trọng lượng của khối chất lỏng bị chiếm chỗ đã cân bằng với FA
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
1. Dự đoán
2. Thí nghiệm kiểm tra
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chỗ.
3. Công thức tính độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Nếu gọi V là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ và d là trọng lượng riêng của chất lỏng thì độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét được tính bằng công thức.
FA = d.V
d: trọng lượng riêng của chất lỏng. (N/m3)
V: thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. (m3).
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
C4 Hãy giải thích hiện tượng nêu ở đầu bài.
Khi gàu nước còn chìm trong nước nó bị tác dụng một lực đẩy Ác-si-mét hướng từ dưới lên nên ta thấy nhẹ hơn.
Khi gàu nước lên khỏi mặt nước thì không còn lực đẩy Ác-si-mét nữa nên ta cảm thấy nặng hơn.
Nếu gọi V là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ và d là trọng lượng riêng của chất lỏng thì độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét được tính bằng công thức.
FA = d.V
d: trọng lượng riêng của chất lỏng. (N/m3)
V: thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. (m3).
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
C5 Một thỏi nhôm và một thỏi thép có thể tích bằng nhau cùng được nhúng chìm trong nước. Thỏi nào chịu lực đẩy Ác-si-mét lớn hơn?
Hai thỏi nhôm và thép chịu tác dụng lực đẩy Ác-si-mét bằng nhau.
Vì lực đẩy Ác-si-mét chỉ phụ thuộc vào trọng lượng riêng của nước và thể tích nước bị chiếm chổ.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
C6 Hai thỏi đồng có thể tích bằng nhau, một thỏi được nhúng chìm trong nước, một thỏi được nhúng chìm trong dầu. Thỏi nào chịu lực đẩy Ac-si-mét lớn hơn?
Thỏi nhúng chìm trong nước chịu tác dụng lực đẩy Ác-si-mét lớn hơn thỏi nhúng chìm trong dầu.
Vì lực đẩy Ác-si-mét chỉ phụ thuộc vào trọng lượng riêng của chất lỏng mà dnước > ddầu. Nên FAnước > FAdầu.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
C7 Hãy nêu phương án thí nghiệm dùng cân vẽ ở hình 10.4 thay cho lực kế để kiểm tra dự đoán về độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
1) Treo vật vào móc bên trái và đặt cốc A chưa đựng nước vào đĩa cân bên trái cùng các quả cân lên đĩa cân bên phải sao cho đòn cân thăng bằng.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
2) Nhúng chìm vật vào bình tràn đầy nước cho nước tràn ra cốc B, lúc này đòn cân lệch về bên phải.
Bài 10: LỰC ĐẨY ÁC-SI-MÉT.
I. Tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó
Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ dưới lên. Gọi là lực đẩy Ác-si-mét.
II. Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét
Độ lớn của lực đẩy Ác-si-mét bằng trọng lượng khối chất lỏng mà vật chiếm chổ.
III. Vận dụng
3) Đổ nước từ cốc B vào cốc A và vẫn giữ cho vật chìm trong bình tràn, lúc này đòn cân thăng bằng.