Bài 10. Đồng chí

CHUYÊN ĐỀ: NHỮNG BÀI THƠ
VIẾT VỀ NGƯỜI LÍNH GIAI ĐOẠN (1945-1975)






Lũ chúng tôi
Bọn người tứ xứ,
Gặp nhau hồi chưa biết chữ
Quen nhau từ buổi "Một hai"
Súng bắn chưa quen,
Quân sự mươi bài
Lòng vẫn cười vui kháng chiến
Lột sắt đường tàu,
Rèn thêm đao kiếm,
Áo vải chân không,
Đi lùng giặc đánh.
Ba năm rồi gửi lại quê hương…
(Nhớ- Hồng Nguyên)


Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
 
Bóng dài lên đỉnh dốc cheo leo
 
Núi không đè nổi vai vươn tới
 
Lá ngụy trang reo với gió đèo…
(Lên Tây Bắc-Tố Hữu)



Tôi nhớ những ngày thu đã xa
 
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
 
Những phố dài xao xác hơi may
 
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
 
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.
 
(Đất nước-Nguyễn Đình Thi)
 


Hoan hô anh giải phóng quân
 
Kính chào anh, con người đẹp nhất!
 
Lịch sử hôn anh chàng trai chân đất
 
Sống hiên ngang bất khuất trên đời
 
Như Thạch Sanh của thế kỷ hai mươi
 
….
 
Ôi cái mũ vải mềm dễ thương như một bàn tay nhỏ
 
Chẳng làm đau một chiếc lá trên cành
 
Sáng trên đầu như một mảnh trời xanh
 
Mà xông xáo, mà tung hoành, ngang dọc
 
Mạnh hơn tất cả đạn bom, làm run sợ cả lầu Năm góc!
(Bài ca xuân 68-Tố Hữu)
Chim reo trong lá.
Hòn đá cheo leo.
Chúng ta một lớp người nghèo.
Giữa chiều nắng gió.
Ðào cây cuốc cỏ
Tỉa đỗ trồng khoai.

Ngày còn dài
Còn dai sức trẻ.
Cuốc càng khỏe.
Càng dễ cày sâu.
Hát lên! ta cuộc cho mau
Nhanh tay ta cuốc ta đào đất lên.
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm...
( Bài ca vỡ đất- Hoàng Trung Thông)

Tôi ở Vĩnh Yên lên
Anh trên Sơn Cốt xuống
Gặp nhau lưng đèo Nhe
Bóng tre trùm mát rượi.

Anh là Vệ quốc quân
Tôi là người cán bộ
Hai đứa mỏi nhừ chân
Nghỉ hơi ngồi một chỗ.

Gặp nhau mới lần đầu
Họ tên nào có biết?
Anh người đâu, tôi đâu
Gần nhau là thân thiết.
( Cá nước – Tố Hữu)



A.Đặc điểm chủ đề:

-Ghi lại được những hình ảnh không thể phai mờ của một thời kì lịch sử đầy gian lao hy sinh nhưng cũng hết sức vẻ vang của dân tộc ta.
-Ca ngợi phẩm chất của con người Việt Nam
+ Yêu nước,sẵn sàng hy sinh vì tổ quốc
+ Khám phá những tình cảm mới của con người Việt Nam(tình đồng đội, đồng chí.).
+ Lạc quan yêu đời.
Tiết 46: ĐỒNG CHÍ
Chính Hữu


Tiết 46:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
1- Tác giả:Chính Hữu (1926 - 2007)
- Tên khai sinh là Trần Đình Đắc,quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
- Ông là chiến sĩ – nhà thơ.
- Đề tài : người lính và chiến tranh .
- Tác phẩm : tập thơ “ Đầu súng trăng treo”.(1966)
- Phong cách: cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ và hình ảnh chọn lọc, hàm súc, mang ý nghĩa biểu tượng.

2- Tác phẩm:
- Hoàn cảnh: Ra đời 1948 .
“Đồng chí” nằm trong tập “Đầu súng trăng treo” ( 1966).





2. Tác phẩm
- Xuất xứ : “ Đồng Chí” sáng tác năm 1948 - thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp in trong tập “Đầu súng trăng treo”
- Thể thơ : Thơ tự do .
Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Đồng chí” và cho biết in trong tập thơ nào?



Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !


“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!”
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
7 câu thơ đầu
10 câu tiếp
3 câu cuối
- Cơ sở hình thành tình đồng chí.
- Biểu hiện của tình đồng chí.
- Biểu tượng đẹp về người lính.
3 .Bố cục:
3 phần



1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
“Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !”




“Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.”

Quê hương anh
Làng tôi
nước mặn, đồng chua
đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
đôi
xa lạ
quen nhau


Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Súng bên súng,
đầu sát bên đầu
chung chăn
đôi tri kỉ


Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !
Đồng chí !


Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !
đầu sát bên đầu
Quê hương anh
Làng tôi
Súng bên súng
chung chăn
anh
tôi
Anh với tôi
xa lạ
quen nhau
Súng bên súng
đầu sát bên đầu
tri kỉ
Đồng chí !


*Hướng dẫn học bài ở nhà
Học thuộc bài thơ, soạn tiếp tiết 2
-Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí.
-Phân tích biểu tượng đẹp của tình đồng chí.