Bài 10. Đồng chí

I/ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
1/Đọc :chậm ,tính cảm ,chú ý những câu thơ tự do .
2/Từ khó (sgk trang 130)
3/Tác giả -tác phẩm :
*Tác giả :là nhà thơ-chiến sĩ .Tham gia
kháng chiến chống Pháp ,chống Mĩ .Viết nhiều thơ về người lính Cách mạng.
*Xuất xứ :Viết 1948-những ngày gian khổ của kháng chiến chống Pháp .In trong tập thơ “Đầu súng trăng treo”.
*Ca ngợi mối tình đồng chí mới mẻ ,keo sơn gắn bó của những người lính Cách mạng trong kháng chiến chống Pháp .
4/Thể thơ:Tự do -20 dòng thơ -3 tứ thơ :
Đồng chí –thương nhau tay nắm bàn tay- đầu súng trăng treo .
?Hãy xác định bố cục văn bản ?
Đoạn 1: Bảy dòng thơ đầu : Cơ sở hình thành tình đồng chí
Đoạn 2 :Mười dòng thơ tiếp theo :Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Đoạn 3 :Ba dòng thơ cuối : Vẻ đẹp của tình đồng chí trong chiến đấu
?Đọc 7 câu thơ đầu.Tình đồng chí của những người lính được hình thành trên những cơ sở nào ?
II/TÌM HIỂU VĂN BẢN
1/Những cơ sở hình thành tình đồng chí :
*Xuất thân:- Nông dân
- Từ mọi miền quê nghèo lam lũ.
->Là cơ sở tạo sự đồng cảm giai cấp .
*Chung lí tưởng :Chiến đấu vì hòa bình dân
tộc –Đứng vào đội ngũ chiến đấu .
?Hãy phân tích hình ảnh “Súng bên súng đầu sát bên đầu …”
Là hình ảnh gợi tả sự gắn bó của những người lính trong chiến đấu (súng),trong tình cảm ,lí tưởng (đầu )
Là sự gắn bó chia sẻ sâu sắc ,bền chặt để người lính trở thành tri kỉ của nhau .
?Tại sao câu 7 chỉ có 2 tiếng và dấu ! Làm rõ vẻ đẹp của câu thơ?
Câu kết đoạn :”Đồng chí”
Đặc biệt trong cấu trúc,bừng sáng đoạn thơ.
Quan trọng nhất bài thơ :Là nhan đề ,thể hiện chủ đề ,linh hồn của cả bài thơ .
Như bản lề nối hai khổ thơ
Khẳng định :Tình đồng chí là phát triển cao độ của tình bạn ,tình người ,là tình cảm thiêng liêng mới mẻ của những người lính cách mạng .

?Tình đồng chí được biểu hiện như thế nào trong 9 câu thơ tiếp theo?
2/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí .
*Là sự cảm thông sâu sắc với hoàn cảnh ở hậu phương :
-Neo đơn :”Ruộng nương gửi bạn thân…”
-Nghèo khó :”Gian nhà không …”
-Người thân yêu không nguôi thương nhớ
?Phân tích giá trị của từ “Mặc kệ” ?
->”Mặc kệ”:Ý chí ,nghị lực ,lòng quyết tâm của người lính .
*Là sự chia sẻ những khó khăn ,gian khổ ,thiếu thốn của cuộc đời chiến sĩ :
->Câu thơ sóng đôi ,đối ứng,liệt kê…
->Hình ảnh tả thực ,giàu sức gợi
->là khó khăn của cả dân tộc .
->Sự chia sẻ gắn bó trong mọi cảnh ngộ

?Vì sao người lính lại vượt qua được khó khăn gian khổ ?
*Kết đoạn :”Thương nhau tay nắm bàn tay”
-Khẳng định: sức mạnh của tình đồng chí thiêng liêng giúp người lính vượt qua mọi khó khăn gian khổ .
-Hình ảnh “Miệng cười buốt giá” ,“Tay nắm bàn tay”:giản dị .xúc động trong tình đồng chí yêu thương .
?Vẻ đẹp của tình đồng chí được thể hiện như thế nào ?
3/Vẻ đẹp của tình đồng chí
*Tả thực
-Cảnh đêm,rừng hoang,lạnh.
-Người lính đứng sát nhau chờ giặc
->Một câu thơ :Ba khó khăn chồng chất .
->Sức mạnh của tình đồng chí đã sưởi ấm người lính trong đêm phục kích .

?Câu thơ “Đầu súng trăng treo”có ý nghĩa như thế nào ?
*Rất lãng mạn :
Ba hình ảnh hòa quyện gắn bó :Người lính ,cây súng và vầng trăng.Làm mờ khó khăn .
Gợi sự liên tưởng phong phú :
súng và trăng,gần và xa,hiện thực và lãng mạn chiến tranh và hòa bình
=>Vẻ đẹp hài hòa của tâm hồn chiến sĩ thi sĩ
=>Là tên cho tập thơ viết về người lính.
III/TỔNG KẾT –GHI NHỚ (sgk trang 131)
IV/LUYỆN TẬP
Theo tác giả,bài thơ có ba hình ảnh gắn bó ,xuyên suốt tạo vẻ đẹp cho cả bài thơ.Đó là hình ảnh nào?Hãy đọc đoạn thơ có hình ảnh đó và phân tích ?
HƯỚNG DẪN HỌC :
-Học thuộc lòng
-học bài
-Đề văn số 9:Tình đồng chí ,đồng đội trong bài thơ “Đồng chí”
-Soạn bài :Bài thơ về tiểu đội xe không kính