Bài 10. Đồng chí

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
(Chính Hữu)
Đồng chí
- Chính Hữu
Nhà thơ Chính Hữu
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
-> Thành ngữ -> Cùng cảnh nghèo ? Cùng giai cấp xuất thân.
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
-> Cùng chung lí tưởng
cùng chung nhiệm vụ chiến đấu.
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
-> Sẻ chia gian khổ, niềm vui
Điểm đặc biệt: Một dòng thơ chỉ có hai tiếng "Đồng chí" và dấu chấm than (!)
Tác dụng:
+ Liên kết đoạn đầu và đoạn thứ hai của bài.
+ Tạo một nốt nhấn, vang lên như một lời phát hiện, một lời khẳng định.
=> Khẳng định và ngợi ca tình cảm cách mạng mới bắt nguồn từ những tình cảm truyền thống: tình bạn, tình đồng đội trong chiến đấu.
=> Lấy làm nhan đề bài thơ.
Câu thơ thứ 7 có gì đặc biệt?
Phân tích vai trò, tác dụng của câu thơ đặc biệt ấy?
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
-> Thái độ dứt khoát gác tình riêng vì nghĩa lớn
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.

-> Nghệ thuật hoán dụ, nhân hoá
-> Nỗi nhớ nhung sâu sắc mà kín đáo với quê nhà.
áo anh rách vai > Miệng cười buốt giá > < Chân không giày

? Câu thơ sóng đôi, đối ứng nhau
? Sự gắn bó, sẻ chia trong mọi cảnh ngộ

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Đồng chí
-> Tình cảm gắn bó sâu nặng
-> Tiếp thêm sức mạnh vượt qua gian khó
"Trong bài thơ "Đồng chí", tôi muốn nhấn mạnh đến tình đồng đội. Suốt cả cuộc chiến đấu chỉ có một chỗ dựa dường như là duy nhất để tồn tại, để chiến đấu là tình đồng chí, đồng đội. Đồng chí ở đây là tình đồng đội, không có đồng đội tôi không thể nào làm tròn được trách nhiệm, không có đồng đội tôi đã chết lâu rồi."
(Nhà văn nói về tác phẩm,
NXB Văn học, Hà Nội - 1994)
Đồng chí
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.


Có thể xem "Đầu súng trăng treo" là hình ảnh kết tinh cho ba câu thơ và cho cả bài thơ không? Phân tích rõ ý nghĩa và vẻ đẹp của hình ảnh đó?
"Đầu súng trăng treo" là hình ảnh kết tinh cho ba câu thơ và cho cả bài thơ.
"Đầu súng trăng treo" mang ý nghĩa biểu tượng đặc sắc:
+ Súng và trăng là gần và xa, là thực tại và mơ mộng, là chất chiến đấu và chất trữ tình, chất chiến sĩ và thi sĩ -> Các mặt bổ sung cho nhau của cuộc đời ngưười lính cách mạng.
+ Biểu tượng cho thơ ca kháng chiến: Nền thơ kết hợp chất hiện thực và cảm hứng lãng mạn.