Bài 10. Đồng chí

ĐỒNG CHÍ
I- TÌM HIỂU CHUNG
(Chính Hữu)
1- Nhà thơ Chính Hữu
Chính Hữu tên thật là Trần Đình Đắc, là nhà thơ trưởng thành trong môi trường quân đội. Ông thường viết về đề tài người lính Cách mạng. Năm 2000, ông được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
ĐỒNG CHÍ
I- TÌM HIỂU CHUNG
Bài thơ được sáng tác vào đầu năm 1948. Sau khi tác giả cùng đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông (1947).
(Chính Hữu)
2- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Đồng Chí
Đoạn văn của Chính Hữu nói về hoàn cảnh sáng tác bài thơ.
"Sau chiến dịch tôi bị ốm, phải nằm điều trị, đơn vị cử một đồng chí ở lại săn sóc tôi. Trong khi ốm, nằm ở nhà sàn heo hút, tôi làm bài thơ Đồng Chí. Bài thơ thể hiện tình cảm tha thiết của tôi với những người đồng chí, đồng đội của mình."
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chặng hẹn quen nhau
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Áo anh rách vai
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giày
Miệng cười
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Đầu súng trăng treo
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đêm nay rừng hoang sương muối
ĐỒNG CHÍ
I- TÌM HIỂU CHUNG
Sáu câu đầu: Cơ sở của tình đồng chí
(Chính Hữu)
3- Bố cục bài thơ
Mười một câu tiếp theo: Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Ba câu cuối: Biểu tượng giàu chất thơ về người lính
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
1- Cơ sở của tình đồng chí
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chặng hẹn quen nhau
Nghệ thuật sóng đôi, thành ngữ, hình ảnh gợi tả
cùng xuất thân từ giai cấp nông dân nghèo, cùng tham gia kháng chiến, là bộ đội Cụ Hồ
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
1- Cơ sở của tình đồng chí
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Điệp từ, hoán dụ
" Đồng chí!"
cùng một nhiệm vụ lý tưởng chiến đấu và cùng nhau chia ngọt sẻ bùi
câu cảm đặc biệt
tiếng gọi thiết tha của đồng đội là kết tinh cao độ của tình bạn, tình người
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
2- Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Cách dùng từ giản dị mộc mạc + hình ảnh hoán dụ + nhân hóa
thấu hiểu nỗi lòng của nhau: yêu quê hương và quyết tâm ra đi cứu nước.
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
2- Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Áo anh rách vai
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi
Nghệ thuật sóng đôi, hình ảnh chân thật
cùng nếm trải những bệnh tật thiếu thốn nơi chiến trường với tinh thần lạc quan Cách mạng.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Miệng cười
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
2- Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Câu thơ gọi cảm, gợi tình
thông cảm, thấu hiểu lẫn nhau, tăng thêm sức mạnh giúp nhau vượt khó
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Tình đồng chí keo sơn gắn bó
"Trong bài Đồng Chí, tôi muốn nhấn mạnh đến tình đồng đội. Suốt cả cuộc chiến đấu chỉ có một chỗ dựa dường như duy nhất để tồn tại, để chiến đấu là tình đồng chí, đồng đội. Đồng chí ở đây là tình đồng đội, không có đồng đội tôi không thể nào làm tròn trách nhiệm. Không có đồng đội tôi cũng đã chết lâu rồi."
(Vài kỉ niệm nhỏ về bài thơ "Đồng Chí" - Chính Hữu)
ĐỒNG CHÍ
II- PHÂN TÍCH
(Chính Hữu)
2- Hình ảnh cao đẹp về tình đồng chí
Đầu súng trăng treo
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Hình ảnh chân thực + cảm hứng lãng mạn
Tình đồng chí đã giúp họ vượt qua thử thách nơi chiến trường
Đêm nay rừng hoang sương muối
Tinh thần lạc quan yêu đời, yêu thiên nhiên của người lính Cách mạng.
ĐỒNG CHÍ
TỔNG KẾT
(Chính Hữu)
Cách nói sóng đôi, hình ảnh chân thực, ngôn ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm + cảm hứng lãng mạn, thành ngữ, hoán dụ, nhân hóa
Tình đồng chí gắn bó keo sơn của những người lính dựa trên cơ sở chung cảnh ngộ, chung lí tưởng chiến đấu góp phần tạo nên vẻ đẹp tinh thần của người lính Cách mạng.
Nghệ thuật
Nội dung
Nhạc và ảnh:6,1,335,4,334