Bài 10. Đồng chí

giờ hội giảng ngữ văn 9
nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự
Tiết 46
Đồng chí
(Chính Hữu)
I. Đọc - tìm hiểu chung:
1.Tác giả - tác phẩm:
a.Tác giả:
Tên thật là Trần Đình Đắc, quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
- Năm 1946, ông gia nhập Trung đoàn Thủ đô và hoạt động trong quân đội suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
- Ông bắt đầu làm thơ năm 1947, thơ ông hầu như chỉ viết về người lính và chiến tranh.
- Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.
(1926 - 2007)
I. Đọc - tìm hiểu chung:
1.Tác giả - tác phẩm:
a.Tác giả:
- Bài thơ "Đồng chí" ra đời năm 1948 - những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ - sau khi nhà thơ cùng đồng đội của mình tham gia chiến dịch Việt Bắc(thu đông 1947).
- "Đồng chí " là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất viết về người lính chống Pháp (được in trong tập "Đầu súng trăng treo ").
(1926 - 2007)
b.Tác phẩm:
- Chính Hữu có 3 tập thơ chính:
+ Đầu súng trăng treo (1966)
+ Thơ Chính Hữu (1977)
+ Tuyển tập Chính Hữu (1988)

I. Đọc - tìm hiểu chung:
1.Tác giả - tác phẩm:
2. Đọc và chú thích:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mắc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Đồng chí
I. Đọc - tìm hiểu chung:
1.Tác giả - tác phẩm:
2. Đọc và chú thích:
Gồm 3 phần:
- 7 câu thơ đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội.
- 10 câu tiếp: Biểu hiện của tình đồng chí, đồng đội.
- 3 câu cuối: Sức mạnh của tình đồng chí.

3. Bố cục bài thơ:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí !
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
Người nông dân nghèo, lam lũ
Quê hương anh
nước mặn đồng chua
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
Làng tôi
nghèo, đất cày lên sỏi đá
 Hä cïng chung nguån gèc xuÊt th©n - cïng chung giai cÊp, cïng chung c¶nh ngé.
(câu thơ sóng đôi, hình ảnh chân thực)
Anh
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
 Hä cïng chung lÝ t­ëng, cïng chung nhiÖm vô
Tôi
xa lạ
quen nhau
Tri kỉ
súng bên súng
đầu sát bên đầu
(đêm rét chung chăn)
 Hä cïng chÞu ®ùng nh÷ng khã kh¨n, thiÕu thèn
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
cùng chung giai cấp, cùng chung cảnh ngộ
cùng chung lí tưởng, cùng chung nhiệm vụ
cùng chịu đựng những khó khăn, thiếu thốn
tri kỉ
đồng chí

* Đồng chí là những người cùng chung lí tưởng, chí hướng.

“§ång chÝ” - C©u th¬ nh­ dån nÐn chÊt chøa bËt ra thËt th©n thiÕt, thiªng liªng Êm ¸p vµ xóc ®éng cña t×nh ®ång ®éi.
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
thời trai trẻ
người thân
quê hương
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Chia sÎ t©m t­ t×nh c¶m, hiÓu gia ®×nh, nçi lßng cña nhau
Giếng nước gốc đa
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:

Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
? Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người lính
Quần tôi có vài mảnh vá
áo anh rách vai
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
? Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhau
tay nắm lấy bàn tay
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:

- Chia sÎ t©m t­ t×nh c¶m, hiÓu gia ®×nh, nçi lßng cña nhau
- Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người lính
- Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhau
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
3. Sức mạnh của tình đồng chí:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
3. Sức mạnh của tình đồng chí:
Rừng hoang sương muối
? chiến trường gian khổ, khắc nghiệt
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
? tư thế hiên ngang sẵn sàng chiến đấu
 T×nh ®ång chÝ s­ëi Êm vµ tiÕp thªm søc m¹nh cho ng­êi lÝnh trong chiÕn ®Êu.
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết bài thơ:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
3. Sức mạnh của tình đồng chí:
Đầu súng trăng treo
Trăng
Súng
hòa bình
(mơ mộng, mang
tính chất trữ tình)
chiến tranh
(thực tại, mang tính
chất chiến đấu )
><
? Hình ảnh đẹp thể hiện tâm hồn thi sĩ trong con
người chiến sĩ (tâm hồn lãng mạn của người lính)
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Hình ảnh người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ được thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm.
2. Nội dung:
Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh. Nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
IV. Luyện tập:
Câu 1: Đồng chí là gì?
A. Là những người cùng một nòi giống.
B. Là những người sống cùng một thời đại.
C. Là những người cùng chung chí hướng, lí tưởng.
D. Là những người cùng chung một tôn giáo.
IV. Luyện tập:
Câu 2: "Đồng chí" được tách thành một câu riêng để:
A. Sự phát hiện lời khẳng định tình cảm của người lính trong 6 câu thơ đầu.
B. Nâng cao ý thơ của đoạn trước và mở ra ý thơ của đoạn sau.
C. Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu bài thơ.
D. Cả ba đáp án A, B, C đều đúng.