Bài 10. Đồng chí

Chaøo möøng quyù thaày coâ veà tham döï tieát thao giaûng moân Ngöõ vaên cuøng lôùp chuùng em.

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ THAM DỰ TIẾT THAO GIẢNG MÔN NGỮ VĂN.
TiẾT 46 - VĂN BẢN
ĐỒNG CHÍ
CHÍNH HỮU
I. GIÔÙI THIEÄU TAÙC GIAÛ TAÙC PHAÅM
1. TÁC GIẢ (SGK)
CHÂN DUNG NHÀ THƠ CHÍNH HỮU
-Chính Höõu (1926-2007) queâ ôû Can Loäc- Haø Tónh.
-Naêm 1946 oâng gia nhaäp quaân ñoäi vaø hoaït ñoäng trong suoát 2 cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø choáng Mó
-OÂng laøm thô töø 1947 vaø haàu nhö chæ vieát veà ngöôøi lính vaø chieán tranh.
-Thô oâng ñaëc saéc, caûm xuùc doàn neùn,ngoân ngöõ vaø hình aûnh choïn loïc,haøm suùc.
-Naêm 2000 oâng ñöôïc nhaø nöôùc trao taëng giaûi thöôûng Hoà Chí Minh veà vaên hoïc ngheä thuaät.
2. TAÙC PHAÅM
Hoàn cảnh sáng tác: sáng tác năm 1948.
( Chính Hữu cùng đơn vị tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc Thu đông năm 1947. Trong chiến dịch ấy, cũng như trong ngững năm đầu cuộc kháng chiến, bộ đội ta hết sức khó khăn, thiếu thốn. Sau chiến dịch ấy Chính Hữu viết bài thơ “Đồng chí”
-Bài thơ thể hiện những tình cảm tha thiết sâu sắc của tác giả với những người đồng chí, đồng đội của mình.
II.PHÂN TÍCH:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn htân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặ tới
Đầu súng trăng treo
(CHÍNH HỮU * ĐẦU SÚNG TRĂNG TREO)

*TÌM HIỂU CẢM XÚC VÀ BỐ CỤC


- 7 dòng đầu: sự lí giải về cơ sở của tình đồng chí
-10 dòng tiếp theo: sự kết tinh tình cảm giữa những người lính (những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí)
- 3 dòng cuối: hình ảnh đặc sắc giàu chất thơ của người lính
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
“… nước mặn đồng chua
… đất cày lên sỏi đá… ”
Sự tương đồng về cảnh ngộ, xuất thân nghèo khó.
“Súng bên súng, đầu sát bên đầu
… chung chăn thành đôi tri kỉ”
Tình đồng chí: cùng chung chí höôùng, chung nhiệm vụ, sát cánh bên nhau trong chiến đấu – mối tình tri kỉ của những người bạn chí cốt .hình ảnh cụ thể, sinh động.
* CÂU HỎI THẢO LUẬN: Trong đoạn thơ thứ nhất của bài thơ có một câu thơ đặc biệt vì chỉ có 2 tiếng “Đồng chí”. Câu thơ ấy có vai trò như thế nào trong bài thơ?
“Đồng chí”: Tình cảm thân mật, thiêng liêng, sâu sắc, cảm xúc đã được kết tinh.
(- Câu thơ một töø gồm 2 tiếng nhưng hội tụ bao nhiêu tình cảm vừa thân mật, vừa thiêng liêng, vừa gợi taû đến những gì sâu sắc nhất cuûa tình ñoàng chí,ñoàng ñoäi,noù ñöôïc laáy laøm nhan ñeà,bieåu hieän chuû ñeà ,vaø laø linh hoàn cuûa baøi thô.
-Caâu thô nhö caùi baûn leà noái hai ñoaïn thô, kheùp môû hai yù cô baûn:Cô sôû cuûa tình ñoàng chí vaø nhöõng bieåu hieän cuûa tình ñoàng chí.Hai töø “Ñoàng chí” vang leân giaûn dò, moäc maïc vaø raát ñoãi thieâng lieâng,caûm ñoäng theå hieän tình caûm cao quyù cuûa nhöõng con ngöôøi moäc maïc nhöng ñaày nghóa tình).
2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
“…gửi bạn thân cày
…Mặc kệ gió lung lay…”
Sự cảm thông sâu xa những tâm tư, nỗi lòng nhau
sự hi sinh tình nhà cho việc nước- giản dị cảm động
-Hình ảnh:” sốt run người…áo rách vai ,..quần vài mảnh vá…” – cùng nhau chia sẻ những gian lao thiếu thốn của cuộc đời người lính.
“Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”
– Sự gắn bó sâu nặng tiếp thêm sức mạnh, vượt qua mọi gian khổ.
3.Hình ảnh đặc sắc giàu chất thơ về người lính (3 câu cuối).
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhauchờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Bưc tranh về tình đồng chí đồng đội của người lính, là biểu tượng đep của người chiến sĩ.
* Hình ảnh vừa thực, vừa mộng. Kết hợp chất chiến đấu và trữ tình, chiến sĩ và thi sĩ, hiện thực và lãng mạn.


III.TOÅNG KEÁT


Câu hỏi thảo luận: Cùng với nội dung của bài thơ riêng về mặt kết cấu và thể thơ, em thấy tác giả đã đổi mới như thế nào?
*ĐÁP ÁN.
Thể thơ tự do, tạo hình thức biểu hiện mới, cảm nhận thời đại mới.
Kết cấu mở ,tạo nhiều dư âm nối tiếp, liên tưởng nhiều chiều…
Tình đồng chí hiện lên với vẻ đẹp bình dị mà cao cả của người lính cách mạng đó hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ hồi đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.
IV.LUYEÄN TAÄP
1.Chọn câu trả lời đúng
Dòng nào sau đây giải thích chính xác tựa đề của bài thơ đồng chí?
“Đồng chí” là cách gọi nhau của những người cùng đoàn thể.
“Đông chí” là bản chất của tình đồng đội giữa những người lính.
“Đồng chí” là sự kết tinh của tình đồng đội, tình tri âm, tri kỉ.
“Đồng” là cùng, “chí” là hướng, “đồng chí” là có cùng chí hướng.
2.Chi tiết nào thể hiện sự chia sẻ những thiếu thốn, gian lao của người lính?
“áo anh rách vai”, “chân không giày”, “ruộng nương anh gửi bạn”
“áo anh rách vai”, chân không giày”, “sốt run người
“áo anh rách vai”, “ruộng nương anh gửi bạn”, “sốt run người”,
“ruộng nương gửi bạn”, “áo rách vai”, “gian nhà không”.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM ĐẾN THAM DỰ TiẾT HỌC !!!