Bài 10. Đồng chí

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
ĐÃ ĐẾN THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY

Giáo viên thực hiện: Kiều Diệu Hương

KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy phân tích hành động của nhân vật Trịnh Hâm được thể hiện qua đoạn trích “ Lục Vân Tiên gặp nạn”
Đáp án:
- Hành động vào lúc đêm khuya.
“Đêm khuya lặng lẽ như tờ”
- Lúc mọi người đã ngủ say.
- Xô Vân Tiên xuống thuyền rồi giả vờ kêu la.
“Vân Tiên bị gã xô ngay xuống vời
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời
Cho người thức dậy lấy lời phui pha”
-> Hành động có tính toán, độc ác, giả vờ che đậy tội ác.
=> Con người nham hiểm, thủ đoạn

CHÍNH HỮU
TIẾT 47:
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
Giới thiệu vài nét về nhà thơ Chính Hữu
1.Họ và tên (Bí danh) : Trần Đình Đắc (Chính Hữu)(1926- 2007)
2. Quê quán : Huyện Can Lộc, Hà Tĩnh.
3. Trú quán : Số nhà 54, phố Lý Nam Đế, Hà Nội.
4. Quá trình công tác, cấp bậc, chức vụ cao nhất : Ông xuất thân trong một gia đình tiểu tư sản, học trung học tại Hà Nội. Năm 1945 tham gia hoạt động cách mạng. Năm 1946 tham gia quân đội tại trung đoàn Thủ đô.
- Đại tá, Phó trưởng ban Văn nghệ Quân đội (1949 - 1952).
- Phó cục trưởng Cục tuyên huấn (1970 - 1983).
- Chuyển ngành ra làm Phó tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam khóa 3, Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam khóa 4.

Một số tác phẩm của Chính Hữu
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
5. Tác phẩm :
- Đầu súng trăng treo (1966).
- Ng?n đèn đứng gác .
- Tuyển tập Chính Hữu(1988)
6. Dược Đảng, Nhà nước trao tặng :Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật đợt II (2002).
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
VĂN BẢN
ĐỒNG CHÍ
1948
(Chính Hữu, Đầu súng trăng treo,
NXB Văn học, Hà Nội, 1972)
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Đồng chí
10 câu tiếp theo: Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí.
3 câu cuối: Biểu tượng đẹp của tình đồng chí.
3. Bố cục
7 câu thơ đầu: Cơ sở hình thành tính đồng chí
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
a/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
=> Tương đồng về hoàn cảnh xuất thân.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Quê anh - nước mặn, đồng chua

Làng tôi - đất cày lên sỏi đá.
Thành ngữ

a/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
=> Tương đồng về hoàn cảnh xuất thân.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Quê anh - nước mặn, đồng chua
Làng tôi - đất cày lên sỏi đá.
Thành ngữ

Súng bên súng, đầu sát đầu,
Đêm rét chung chăn - tri kỉ.
-> Tả thực, ẩn dụ
=> Chung lí tưởng, nhiệm vụ, cùng kề vai sát cánh.
Đồng chí!
? Từ "đồng chí" đứng riêng, tách ra thành câu đặc biệt có ý nghĩa gì?
- Nhấn mạnh ý.
- Đó là sự kết tinh của mọi cảm xúc, tình cảm.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
a/ Cơ sở hình thành tình đồng chí:
=> Tương đồng về hoàn cảnh xuất thân.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Quê anh - nước mặn, đồng chua
Làng tôi - đất cày lên sỏi đá.
Thành ngữ

Súng bên súng, đầu sát đầu,
Đêm rét chung chăn - tri kỉ.
-> Tả thực, ẩn dụ
=> Chung lí tưởng, nhiệm vụ, cùng kề vai sát cánh.
- Đồng chí!
=> Tình cảm cách mạng cao đẹp, thiêng liêng, kết tinh của mọi tình cảm, cảm xúc
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Biểu hiện:
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Biểu hiện:
Ruộng nương – gửi bạn
Gian nhà không– mặc kệ
Giếng nước gốc đa – nhớ

TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

? Nêu cách hiểu của em về từ "mặc kệ" được nhà thơ sử dụng trong câu "Gian nhà không mặc kệ gió lung lay"? (thảo luận theo bàn - 2 phút).
- Từ "mặc kệ" vốn có nghĩa là bỏ tất, để lại, không quan tâm.
Quyết tâm mãnh liệt: đi đánh giặc cứu nước; là sự hi sinh tình nhà cho việc nước.
Góp phần tạo ra chất vui, tếu táo, hóm hỉnh, lạc quan cách mạng của người lính.
b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Biểu hiện:
Ruộng nương – gửi bạn
Gian nhà không– mặc kệ
Giếng nước gốc đa – nhớ
-> tả thực, nhân hóa
=> Cảm thông sâu sắc với tâm tư tình cảm, nỗi lòng của nhau.

TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Biểu hiện:
…cơn ớn lạnh – sốt run người
Áo anh rách – quần tôi vá
Cười buốt giá – chân không giày




TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

(?) Nêu cảm nhận của em về hai câu thơ :
"Miệng cười buốt giá
Chân không giày"
Một nụ cười nửa miệng vừa hồ hởi, vui tươi, vừa xuýt xoa vì cái rét tràn về.
N? cu?i chia s?, d?ng vi�n
Nụ cười của tình đồng chí, tình yêu thương vô bờ trong im lặng.
b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Biểu hiện:
…cơn ớn lạnh – sốt run người
Áo anh rách – quần tôi vá
Cười buốt giá – chân không giày
-> Tả thực, câu thơ sóng đôi, đối ứng
=> Chia sẻ những khó khăn, gian khổ, thiếu thốn trong chiến đấu.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

b/ Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
*Sức mạnh:
Tay nắm bàn tay
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc
=> Cùng nhau vượt qua khó khăn, gian khổ, tiếp thêm nghị lực để tạo nên chiến thắng.
TIẾT 47 : ĐỒNG CHÍ

(?) Hình ảnh "Đầu súng trăng treo" có gợi cho em những suy
nghĩ gì ? ( thảo luận nhóm - 2 phút)
Hình ảnh vừa cô đọng, vừa gợi hình, gợi cảm. Một hình ảnh lãng mạn, độc đáo, đầy sáng tạo, vừa thực vừa ảo. Đầu súng nóng bỏng căm thù sẵn sàng nhả đạn mà lại có vầng trăng lung linh treo trên đầu mũi súng. Súng biểu tượng cho chiến đấu vì độc lập tự do, trăng là biểu tượng của non nước thanh bình. Đây là vẻ đẹp hài hòa của tâm hồn chiến sĩ. Một bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội của những người lính.



Bài hát : Tình đồng chí.
Trình bày : Cao Minh.
Em hãy phân tích và phát biểu cảm nghĩ về hình ảnh người lính trong bài thơ.
Hướng dẫn về nhà :
Nắm nội dung kiến thức vừa học.
Học thuộc lòng bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu.
Nêu cảm nhận của bản thân về hình tượng người lính trong bài thơ.
Chuẩn bị bài mới: Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật.
- Đọc bài thơ, tìm hiểu tác giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.
- Thực hiện theo yêu cầu trong SGK, trả lời đầy đủ nội dung phần Đọc - Hiểu văn bản.
- Ch� � d?n 2 hình ?nh: hình ?nh nh?ng chi?n si l�i xe v� hình ?nh nh?ng chi?c xe khơng kính d? c?m nh?n n?i dung c?a b�i tho.
Chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh.