Bài 10. Đồng chí

Giáo viên: Nguyễn §øc §µm
Trường THCS Thanh Xuân - Sóc Sơn - Hà Nội
TIẾT 46
Chính Hữu
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
a, Tác giả:
- Tên thật: Trần Đình Đắc,sinh năm 1926, quê ở Hà Tĩnh.
- Ông là nhà thơ quân đội.
-Thơ của ông chủ yếu viết về người lính và hai cuộc kháng chiến.
b, Tác phẩm:
- Bài thơ được sáng tác đầu năm 1948, khi tác giả cùng đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc.
- Là tác phẩm tiêu biểu nhất viết về người lính cách mạng của văn học thời kì kháng chiến chống Pháp
2. Đọc và giải nghĩa từ:
- Đồng chí: Người có cùng chí hướng, cùng lí tưởng.
3. Thể thơ:
- Thơ tự do.
4. Bố cục:
3 phần:
- Phần 1: Những cơ sở của tình đồng chí.
- Phần 2: Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí.
- Phần 3: Biểu tượng đẹp về người lính trong kháng chiến chống Pháp
Ruộng nương
Gian nhà không,
mặc kệ
anh gửi bạn thân cày
gió lung lay
đất cày lên sỏi đá.
đôi người xa lạ
chẳng hẹn quen nhau,
đôi tri kỷ.
Đồng chí!
Làng tôi nghèo
Anh với tôi
Tự phương trời
sát
Đêm rét chung chăn
Giếng nước gốc đa nhớ người gia lính
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Anh với tôi
trăng treo.
Đầu súng
chờ giặc tới
sương muối
Đêm nay
rừng hoang
Đứng cạnh
bên nhau
thành
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
biết từng cơn ớn lạnh
Áo anh rách vai
Quần tôi vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giầy
Súng
súng
đầu
đầu,
bên
bên
Quê hương anh
nước mặn, đồng chua
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
“Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau”



- Cảnh ngộ xuất thân: Đều là nông dân yêu nước ở những vùng quê nghèo khó, chưa hề quen nhau.
“Súng bên súng, đầu sát bên đầu”
- Chung nhiệm vụ chiến đấu, chung lí tưởng cách mạng.
“Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”
- Sự chia sẻ mọi gian lao trong cuộc sống nơi chiến trường.
Xa lạ→quen nhau→gắn bó→tri kỉ→đồng chí
“Đồng chí !”: mang ý nghĩa cao quý và thiêng liêng

2, Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí:
“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”
- Cảm thông sâu sắc mọi tâm tư, nỗi lòng của nhau, chia sẻ với nhau những niềm vui nỗi buồn về bản thân và gia đình.
“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh.
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”
- Họ luôn gắn bó, đoàn kết, cùng chia sẻ mọi gian lao, thử thách của cuộc đời người lính.
“Miệng cười buốt giá”
“Tay nắm lấy bàn tay”
- Họ luôn lạc quan, yêu đời, vượt lên trên mọi khó khăn gian khổ với niềm tin quyết thắng.


3. Biểu tượng về người lính:

“Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng gác bên nhau chờ giặc tới.
Đầu súng trăng treo.”
- Nghệ thuật: tả thực
=> Khắc hoạ hình ảnh những người lính đang làm nhiệm vụ trong hoàn cảnh khắc nghiệt của thiên nhiên, với tư thế chủ động, tự tin, hiên ngang, sẵn sàng chiến đấu.
- Hình ảnh “đầu súng trăng treo”
Có sự sáng tạo lớn
Có ý nghĩa biểu tượng cao
Vừa hiện thực vừa lãng mạn
=> Nhân vật trữ tình trong bài thơ tiêu biểu cho hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ thời kì kháng chiến chống Pháp.



*Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.

*Bài thơ Đồng chí của Chính Hữu thể hiện hình tượng người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm.



III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
1, Đọc thuộc lòng - diễn cảm bài thơ.
2, Em thích hình ảnh thơ nào nhất ? Vì sao?
* Hướng dẫn về nhà:
- Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ.
- Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ cuối bài thơ Đồng Chí.
- Soạn bài: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
- Giờ sau: văn học.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !