Bài 10. Đồng chí

Tiết 46: Văn bản

I. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
- Sinh 1926, quê Can Lộc, Hà Tĩnh
- Năm 1946 gia nhập trung đoàn thủ đô.
- Làm thơ từ 1947
- Năm 2000 được nhà nước trao tặng giải thưởng về văn học nghệ thuật
đồng chí
(Chính Hữu)

2. Tác phẩm
Tác phẩm chính:
+ Đầu súng trăng treo(1966).
+ Tuyển tập Chính Hữu(1988).
+ Thơ Chính Hữu(1977).
- Bài Đồng chí sáng tác năm 1948
-Là tác phẩm tiêu biểu nhất về người lính Cách mạng của văn học thời kháng chiến chống Pháp (1946 -1954 ) và in trong tập " Đầu súng trăng treo".
3. Đọc, chú thích
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mắc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Đồng chí
II. Phân tích
1. Bố cục
- 3 phần
+7 câu thơ đầu: Cơ sở của tình đồng chí
+10 câu tiếp: Những biểu hiện của tình đồng chí.
+3 câu cuối: Sức mạnh của tình đồng chí
2. Phân tích
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí !
Người nông dân nghèo, lam lũ
Quê hương anh
nước mặn đồng chua
Làng tôi
nghèo, đất cày lên sỏi đá
 Hä cïng chung nguån gèc xuÊt th©n - cïng chung giai cÊp, cïng chung c¶nh ngé.
(câu thơ sóng đôi, hình ảnh chân thực)
Anh
Họ cùng chung lí tưởng, cùng chung nhiệm vụ, sát cánh bên nhau trong chiến đấu.
Tôi
xa lạ
quen nhau
Tri kỉ
súng bên súng
đầu sát bên đầu
(đêm rét chung chăn)
Họ cùng chịu đựng những khó khăn, gian khổ.
cùng chung giai cấp, cùng chung cảnh ngộ
cùng chung lí tưởng, cùng chung nhiệm vụ
cùng chịu đựng những khó khăn, thiếu thốn
tri kỉ
đồng chí
=> Tình đồng chí thân thương, gắn bó như tình cảm bạn bè chân thật.
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí
b. Biểu hiện của tình đồng chí:
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
thời trai trẻ
người thân
quê hương
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
?Chia sẻ tâm tư tình cảm, hiểu gia đình, nỗi lòng của nhau


? Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người lính
Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
? Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhau

b. Biểu hiện của tình đồng chí:
2. Phân tích
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí:

- Chia sẻ tâm tư tình cảm, hiểu gia đình, nỗi lòng của nhau
- Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người lính
- Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhau
=> Vẻ đẹp của tình thương chân thành, mộc mạc
b. Biểu hiện của tình đồng chí:
2. Phân tích
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
c. Sức mạnh của tình đồng chí:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
b. Biểu hiện của tình đồng chí:
2. Phân tích
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
c. Sức mạnh của tình đồng chí:
Rừng hoang sương muối
? chiến trường gian khổ, khắc nghiệt
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
? tư thế hiên ngang sẵn sàng chiến đấu
? Tình đồng chí sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh cho người lính trong chiến đấu.
b. Biểu hiện của tình đồng chí:
2. Phân tích
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí:
c. Sức mạnh của tình đồng chí:
Đầu súng trăng treo
Trăng
Súng
hòa bình
(mơ mộng, mang
tính chất trữ tình)
chiến tranh
(thực tại, mang tính
chất chiến đấu )
><
? Hình ảnh đẹp thể hiện tâm hồn thi sĩ trong con
người chiến sĩ (tâm hồn lãng mạn của người lính)
a. Cơ sở hình thành tình đồng chí


b. Những biểu hiện của tình đồng chí


c. Sức mạnh của tình đồng chí
2. Phân tích

-Tình đồng chí sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh cho người lính trong chiến đấu.
-Hình ảnh đẹp thể hiện tâm hồn thi sĩ trong con
người chiến sĩ (tâm hồn lãng mạn của người lính)
=> Giúp họ vượt lên tất cả những khắc nghiệt của thời tiết và mọi gian khổ, thiếu thốn
III. Tổng kết:
Hình ảnh người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ được thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm.

Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh. Nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
3. Ghi nhớ - sgk
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Bài tập 1
Hình tượng người lính được tác giả khắc hoạ qua những phương diện nào?
A. Hoàn cảnh xuất thân
B. Điều kiện sống có nhiều thiếu thốn, gian lao
C. Tình cảm đồng đội thắm thiết, sâu sắc
D. Cả A,B,C đều đúng
Bài tập 2
Hình ảnh "Đầu súng trăng treo"gợi cho em liên tưởng về:
A. Sự âm u và trong sáng
B. Hiện thực và lãng mạn
C. Sự mạnh mẽ và dịu dàng
D. Hiện tại và tương lai