Bài 10. Đồng chí

N
G
U
Y
N
ể
U
ì
N
H
C
H
I
đ
G
đ
ộ
I
à
r
ồ
N
g
N
N
h
i
v
b
ế
ệ
t
b
c
ư
g
N
í
l
i
ờ
N
N
h
N
V
ă
N
D
N
ô
N
G
N
ô
M
ồ
C
ữ
h
ề
ắ
ễ
Đ
1
2
3
4
5
6
7
HD
Văn bản: Đồng chí
- Chính Hữu -
Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm
Chính Hữu (1926 -2007)
SGK tr 129
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:Năm 1948 sau khi tác giả Tham gia chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947), in trong tập "Đầu súng trăng treo" (1966).
- Thể thơ: Tự do
3. Đọc và hiểu chú thích
a. Đọc:
b. Hiểu chú thích
Văn bản: Đồng chí
- Chính Hữu
Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm
II. Phân tích văn bản
2. Phân tích:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
1. Bố cục:
3 phần
a. Cơ sở của tình đồng chí
"Quê hương . sỏi đá":
Họ đều xuất thân từ những làng quê nghèo khó (đều là nông dân).
"Súng. đầu": Họ cùng chung nhiệm vụ chiến đấu.
"Đêm rét. tri kỉ": Họ cùng chung gian khổ, thiếu thốn.
->Chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu.
=> Tình đồng chí là biểu hiện cao độ của tình bạn, tình người.
Đồng chí!
b. Những biểu hiện của tình đồng chí
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
"Ruộng nương.ra lính" -> Sự cảm thông với những tâm tư, nỗi lòng của nhau.
"Anh với tôi..không giày" -> Sự chia sẻ khó khăn, gian khổ.
"Thương nhau tay nắm lấy bàn tay" -> Sức mạnh của tình yêu thương.
=> Tình cảm gắn bó sâu nặng.
c. Biểu tượng của tình đồng chí.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
-> Đây là bức tranh đẹp về tình đồng chí, đồng đội của người lính, là
biểu tượng đẹp về cuộc đời người chiến sỹ.
HS thảo luận nhóm (1`)
Có ý kiến cho rằng: kết thúc bài thơ là một hình ảnh rất đặc sắc:
"Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo".
Đây là một bức tranh tuyệt đẹp về tình đồng chí, đồng đội,
là biểu tượng đẹp về cuộc đời người chiến sĩ.
Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Trong bức tranh trên, nổi bật lên trên cảnh rừng đêm
giá rét là ba hình ảnh gắn kết với nhau: người lính,
khẩu súng, vầng trăng. Trong cảnh "rừng hoang sương
Muối", những người lính phục kích, chờ giặc, đứng
bên nhau. Sức mạnh của tình đồng đội đã giúp họ
vượt lên trên tất cả những khắc nghiệt của thời tiết
và mọi gian khổ thiếu thốn. Tình đồng chí đã sưởi
ấm, tiếp thêm sức mạnh cho họ.
"Đầu súng trăng treo" là hình ảnh được nhận ra từ những
đêm hành quân, phục kích của chính tác giả. Nhưng hình
ảnh ấy còn mang ý nghĩa biểu tượng, được gợi ra từ những
liên tưởng phong phú. Súng và trăng là gần và xa, thực tại
và thơ mộng, chất chiến đấu và chất trữ tình, chiến sỹ và
thi sỹ. Đó là các mặt bổ sung cho nhau, hài hòa với nhau
của cuộc đời người lính cách mạng.
Văn bản: Đồng chí
- Chính Hữu -
I.Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm
II. Phân tích văn bản
III. Tổng kết
1. Nội dung:
2. Nghệ thuật:
- Thể thơ tự do; lời thơ mộc mạc, giản dị, giàu chất nhạc; kết cấu tinh tế; chi tiết, hình ảnh chân thực giàu cảm xúc.
-Tình đồng đội, đồng chí gắn bó với nhau keo sơn, bền chặt.
3. Ghi nhớ: (SGK/131)
ý kiến nào sau đây nói đúng nhất về nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
A. Thể thơ tự do, lời thơ mộc mạc giản dị, h/ảnh rực rỡ tráng lệ.
B. Chi tiết hình ảnh chân thực, giàu cảm xúc, giọng điệu sôi nổi trẻ trung.
C. Thể thơ tự do; lời thơ mộc mạc, giản dị, giàu chất nhạc; kết cấu tinh tế; chi tiết hình ảnh chân thực, giàu cảm xúc.
D. Kết cấu tinh tế, lời thơ hào sảng, cảm xúc chân thành.
Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị cho bài sau:
Học thuộc lòng bài thơ.
Phân tích được nội dung chính của bài.
Viết cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp.
Vẽ tranh minh hoạ theo sự tưởng tượng của em.
Đọc hiểu văn bản: "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"
Chính Hữu ( 15/12/1926 - 27/11/2007) tên thật là Trần Đình Đắc, nguyên đại tá, phó cục trưởng cục tuyên huấn thuộc tổng cục chính trị Quân đội NDVN. Ông được nhà nước Việt Nam trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật đợt 2 năm 2000
- Là nhà thơ quân đội ông hầu như viết về người lính và chiến tranh
- Thơ ông không nhiều chỉ có 3 tập thơ: "Đầu súng trăng treo" (1966), "Thơ Chính Hữu" (1997), "Tuyển tập thơ Chính Hữu" (1998)
nhưng lại có nhiều bài đặc sắc thể hiện cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ hình ảnh chọn lọc hàm súc. Bài thơ "Đồng chí"( Nhạc sỹ Minh Quốc), Bài hát "Ngọn đèn đứng gác" (NS: Hoàng Hiệp), "Bắc cầu" (NS: Quốc Anh), " Có những ngày vui sao" (NS: Huy Du)
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
Chính Hữu cùng đơn vị tham gia chiến đấu trong chiến dịch
Việt Bắc (thu đông 1947). Nhà thơ Chính Hữu khi ấy là chính
trị viên đại đội thuộc Trung đoàn Thủ đô. Trong chiến dịch ấy,
cũng như những năm đầu của cuộc kháng chiến, bộ đội ta còn
hết sức thiếu thốn nhưng nhờ tinh thần yêu nước, ý chí chiến
đấu và tình đồng chí, đồng đội họ đã vượt qua tất cả để làm nên
chiến thắng. Sau chiến dịch Việt Bắc, Chính Hữu viết bài thơ
Đồng chí vào đầu năm 1948, tại nơi ông phải nằm điều trị bệnh.
Bài thơ là sự thể hiện những tình cảm tha thiết, sâu sắc của tác
giả với những người đồng chí, đồng đội của mình.
3 phần:
- 7 câu đầu: Cơ sở của tình đồng chí.
10 câu tiếp: Biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh của nó.
3 câu cuối: Biểu tượng về người lính.
Bố cục:
Học sinh thảo luận theo bàn (1`)
Những điểm chung vừa nêu làm cơ sở để nảy nở một tình cảm mới,
theo emđó là tình cảm gì?
Câu thơ nào thể hiện điều đó?
Nét đặc biệt ở câu thơ này là gì?