Bài 10. Đồng chí

Nhiệt liệt chào mừng các thây cô giáo về dự
Hội Giảng năm học 2009 - 2010
GV: Vũ Thị Tuyết Mai - THCS Thụy Liên
Đồng chí
- Chính Hữu -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác: Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
Tiết 47
* Yêu cầu đọc:đọc nhịp hơi chậm, diễn tả những tình cảm, cảm xúc được dồn nén.Chú ý nhấn giọng ở những câu cuối đoạn.
-Bài thơ in trong tập Đầu súng trăng treo
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
- Thể thơ tự do
? Trong bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào?Chỉ ra phương thức biểu đạt chính?
A.Biểu cảm kết hợp miêu tả
B.Biểu cảm kết hợp tự sự
C.Biểu cảm kết hợp tự sự, miêu tả
Bố cục:
+ 7 dòng đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí
+ 13 dòng còn lại: Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí.
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
Đồng chí
Quê hương anh - nước mặn đồng chua
Làng tôi - đất cày lên sỏi đá
-> Giọng thơ thủ thỉ tâm tình, kết cấu đối ứng, sử dụng sáng tạo thành ngữ dân gian
- Những vùng quê nghèo
* Xuất thân từ giai cấp nông dân, ra đi từ những vùng quê nghèo khổ trên mọi miền đất nước -> chung giai cấp
Tiết 47
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2.Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
* Xuất thân từ giai cấp nông dân, ra đi từ những vùng quê nghèo khổ trên mọi miền đất nước -> chung giai cấp
* Họ gặp nhau tại một điểm đó là lòng yêu nước -> Chung lí tưởng chiến đấu
- Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
- Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
-> Điệp từ "bên" xuất hiện trong một câu thơ
Kết cấu sóng đôi
* Những người nông dân mặc áo lính sát cánh bên nhau chung nhiệm vụ cầm súng đánh giặc.
- Tình đồng chí đồng đội
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2.Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Sự hoà đồng về giai cấp, cảnh ngộ
- Cùng chung nhiệm vụ, lí tưởng chiến đấu
Đồng chí
? Tác giả đã tách riêng 2 tiếng "Đồng chí ! "
thành 1 dòng thơ.Điều đó có ý nghĩa gì?
A.Khẳng định tình đồng chí là tình cảm thiêng liêng, là sự phát triển cao nhất của tình bạn, tình người.
B.Như một tiếng gọi thân thương cất lên từ trái tim người lính.
C.Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu bài thơ.
D.Tách ra như thế thì dòng thơ đỡ dài, dễ đọc
A.Khẳng định tình đồng chí là tình cảm thiêng liêng, là sự phát triển cao nhất của tình bạn, tình người.
B.Như một tiếng gọi thân thương cất lên từ trái tim người lính.
C.Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu bài thơ.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2.Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
b.Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
- Ruộng nương, nhà cửa, giếng nước, gốc đa
-> Những hình ảnh bình dị, gần gũi gắn bó với những người nông dân và trở thành nỗi nhớ da diết.
- Cách nói mộc mạc, chân quê thể hiện sự dứt khoát quyết tâm ra đi chiến đấu của người lính
- Hình ảnh "giếng nước, gốc đa" gợi hình ảnh quê hương.Điều này đã thôi thúc các anh chiến thắng quân thù.
- Đồng chí :là sự cảm thông sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2.Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
b.Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí
+Cơn ớn lạnh, sốt run người, vừng trán ướt
mồ hôi
+áo rách vai, quần vài mảnh vá, chân không
giày
-> Những hình ảnh thơ hết sức chân thực
được tác giả xây dựng từ hiện thực cuộc kháng chiến.
- Đồng chí :là sự cảm thông sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau.
- Tái hiện sinh động hiện thực những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp với bao nhiêu khó khăn, thiếu thốn.
- Các câu thơ song song đối ứng
Cặp từ anh - tôi, tôi - anh
-> Nổi bật sự gắn bó keo sơn, đồng cam cộng khổ của những người lính cách mạng
- Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
- Đồng chí:là cùng nhau chia sẻ những gian
nan thiếu thốn của cuộc đời người lính.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1.Cấu trúc văn bản
2.Nội dung văn bản
a.Cơ sở hình thành tình đồng chí
b.Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí
- Đồng chí :là sự cảm thông sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau.
- Đồng chí:là cùng nhau chia sẻ những gian
nan thiếu thốn của cuộc đời người lính.
- Đêm nay rừng hoang sương muối
- Hoàn cảnh chiến đấu khắc nghiệt: rừng hoang vu, sương muối phủ đầy, giá buốt
- Xuất hiện 3 hình ảnh gắn kết: người lính, khẩu súng, vầng trăng.
".Đầu súng trăng treo, ngoài hình ảnh 4 chữ này còn có nhịp điệu như nhịp lắc của một cái gì lơ lửng chông chênh trong sự bát ngát.Rừng hoang sương muối là một khung cảnh thật".
- Sự gắn bó keo sơn, tâm hồn lạc quan, bay bổng giúp người lính vượt lên trên những gian khổ hi sinh cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên,
hướng tới một tương lai tươi sáng.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đầu súng trăng treo
Đồng chí
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
Nước mặn đồng chua.
Đất cày lên sỏi đá.
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích, lí tưởng phục vụ cách mạng.
Súng bên súng.
Đầu sát bên đầu.
Đêm rét chung chăn.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Tri kỷ
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Là tình cảm thiêng liêng, cao quý, kết tinh cảm xúc, tình bạn, tình người.
Đồng chí
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
- Yêu quê hương đất nước.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước đồng cảm với nhau.
Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh.
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai,
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giầy
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước.
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
"Thương nhau tay nắm lấy bàn tay" được hiểu như thế nào trong các ý sau?
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
- Sức mạnh lớn lao của sự sẻ chia thầm lặng.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước.
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
- Sức mạnh lớn lao của sự sẻ chia thầm lặng.
3. Vẻ đẹp của tình đồng chí
- Là một biểu tượng đẹp về hình ảnh người lính.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước.
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
- Sức mạnh lớn lao của sự sẻ chia thầm lặng.
3. Vẻ đẹp của tình đồng chí
- Là một biểu tượng đẹp về hình ảnh người lính, kề vai sát cánh trong chiến đấu
Súng
Trăng
Gần
Xa
Chiến sĩ
Thi sĩ
Chiến đấu
Trữ tình
Chiến tranh
Hoà bình
Thực tại
Mơ mộng
- Tâm hồn lãng mạn, bay bổng.
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước.
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
- Sức mạnh lớn lao của sự sẻ chia thầm lặng.
3. Vẻ đẹp của tình đồng chí
- Là một biểu tượng đẹp về hình ảnh người lính.
- Tâm hồn lãng mạn, bay bổng, bản lĩnh vượt khó
III. Tổng kết
Đồng chí
- Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị.
- Khai thác chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
- Đồng chí: Thiêng liêng cao cả, keo sơn gắn bó, kết tinh cao đẹp của tình bạn tình người.
* Ghi nhớ: (SGK - T131).
Cùng xuất thân nông dân nghèo.
Cùng vì mục đích phục vụ cách mạng.
Cùng chia sẻ gian lao, thiếu thốn.
Yêu quê hương đất nước
Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
Sức mạnh lớn của sự sẻ chia thầm lặng.
Tâm hồn lãng mạn, bay bổng
Đồng chí
- Chính Hữu -
Tiết 47
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ, người lính trực tiếp chống Pháp.
- Chủ yếu sáng tác về người lính, chiến tranh.
- Thơ ông mộc mạc, giản dị, giàu chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
2. Tác phẩm
Sáng tác 1948 sau khi tham gia chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông 1947.
II. Phân tích
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Xuất thân nông dân nghèo.
- Vì cùng mục đích phục vụ cách mạng.
- Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn.
Thiêng liêng, cao quý, kết tinh tình cảm, cảm xúc, tình bạn, tình người.
2. Biểu hiện, sức mạnh của tình đồng chí
- Yêu quê hương đất nước.
- Gian khổ, khó khăn, thiếu thốn.
- Lạc quan, coi thường khó khăn thử thách.
- Sức mạnh lớn lao của sự sẻ chia thầm lặng.
3. Vẻ đẹp của tình đồng chí
- Là một biểu tượng đẹp về hình ảnh người lính.
- Tâm hồn lãng mạn, bay bổng.
III. Tổng kết
Xa lạ
Đồng chí
Quen nhau
Tri kỷ
- Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị.
- Khai thác chất liệu hiện thực đời sống chiến tranh.
- Đồng chí: Thiêng liêng cao cả, keo sơn gắn bó, kết tinh cao đẹp của tình bạn tình người.
* Ghi nhớ: (SGK - T131).
IV. Luyện tập
Chúc các thầy, cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi
Năm học 2008 - 2009
Người thực hiện: Quách Thị Diệu - Trường THCS Bảo Khê Thành phố Hưng Yên
Nguyễn Trọng Khoa THCS Nhân La - Kim Động - thành phố Hưng Yên thiết kế