Bài 10. Đồng chí

Kiểm tra bài cũ
? Cái thiện và cái ác trong đoạn trích "Lục Vân Tiên gặp nạn"
đối lập như thế nào qua việc làm của các nhân vật chính
? Qua đó Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm ước mơ gì?

Tiết 46
Bài 10
Đồng chí
Chính Hữu
- Tên thật làTrần Đình Đắc (1926), Quê ở Hà Tĩnh.
- Hoạt động trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
- Những bài thơ của ông chủ yếu viết về người lính và chiến tranh .Tác giả;
-2 thật là Trần Đình Đắc sinh năm 1926 ở Can Lộc - Hà Tĩnh

I/Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Tác giả
Nêu những nét khái quát về tác giả Chính Hữu?
Văn bản
Đồng chí
Theo em, bài thơ được sáng tác trong thời gian nào, hoàn cảnh nào?
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
- Viết năm 1948 trong cuộc kháng chiến chống Pháp vô cùng ác liệt của nhân dân ta.
- Trích trong tập thơ "Đầu súng trăng treo".

2. Tác phẩm
Đồng chí
*
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
II/ Đọc và tìm hiểu văn bản
Bố cục bài thơ gồm mấy phần?

Bài thơ chia 2 phần:
Phần1: Sáu câu đầu-> Cảm nghĩ về cội nguồn tình đồng chí
Phần hai : Còn lại-> Cảm nghĩ về những biểu hiện tình đồng chí
Đồng chí: người có cùng chí hướng, lí tưởng. Người cùng ở trong một đoàn thể chính trị hay một tổ chức cách mạng thường gọi nhau là "đồng chí". Từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 "đồng chí thành từ xưng hô quen thuộc trong các cơ quan, đoàn thể, đơn vị bộ đội.








Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí
Thành ngữ
-> Cho biết quê hương của họ,ở vùng trung du cằn cỗi, ở vùng chiêm trũng lụt lội.
-Súng bên súng là cùng chung chiến đấu.
Đầu sát bên đầu: Chung ý nghĩ, chung lý tưởng, xoá nhoà mọi khoảng cách về không gian.
.Đêm rét chung chăn:- Tình cảm gần gũi, gắn bó bên nhau
1 Cơ sở của tình đồng chí
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
!
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Câu hỏi thảo luận:
Hãy nêu lên cảm nhận của em về nghệ thuật ,
nội dung của câu thơ " Đồng chí" ?
Đồng chí
*
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
II/ Đọc và tìm hiểu văn bản
Đồng chí!
- Câu thơ quan trọng nhất của bài thơ lấy làm nhan đề của bài,
biểu hiện chủ đề, là linh hồn của bài thơ.
-Câu thơ như lời khẳng định, ca ngợi tình cảm của những con người
chung cảnh ngộ, chung lí tưởng.
- Là câu thơ bản lề khép, mở hai đoạn thơ, ý thơ .
2. Những biểu hiện cao đẹp và sức mạnh của tình đồng chí
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đôi bàn tay như biết nói giao cảm thay lời chuyền cho nhau hơi ấm, niềm tin và ý chí quyết tâm về ngày mai tất thắng.
Cảm nhận của em về câu thơ:
" Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Vì đất nước những chàng trai trẻ dứt áo ra đi, họ đã gạt tình cảm cá nhân ra đi vì nghĩa lớn, bỏ lại phía sau bao tình quê vơi đầy, sự hy sinh thật giản dị và cảm động.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo.

? Ba dòng thơ cuối cùng gợi cảnh tượng như thế nào. Cảnh tượng đó phản ánh hiện thực nào trong chiến tranh?
-Hiện thực khắc nghiệt của cuộc kháng chiến.
-Sát cánh đương đầu với kẻ thù.
Em hãy phân tích vẻ đẹp và ý nghĩa của những
hình ảnh trong câu cuối?
Đầu súng trăng treo là hình ảnh đẹp, thơ mộng -> Người lính trong cảnh phục kích còn có người bạn là trăng, suốt đêm vầng trăng ở bầu trời cao xuống thấp dần và có lúc như treo lơ lửng trên đầu mũi súng- một hình ảnh vừa thực vừa lãng mạn súng là hình ảnh của chiến tranh, trăng tượng trưng cho hoà bình đó là vẻ đẹp hài hoà của tâm hồn chiến sĩ, thi sĩ.

Hình ảnh anh bộ đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp:
Xuất thân từ nông dân nghèo, rời bỏ những gì gắn bó ra đi vì đất nước.
- Vượt mọi khó khăn gian khổ, luôn lạc quan yêu đời, đoàn kết giết giặc cứu nước.
- Đẹp nhất là tình đồng chí sâu nặng
? Qua bài thơ em có cảm nhận gì về hình ảnh anh bộ đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
? Nghệ thuật chính của bài thơ "Đồng chí" là gì?
A. Chi tiết hình ảnh chân thực, giản dị, cô đọng vừa gợi tả Vừa gợi cảm, kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn.
B. Thể thơ tự do. lời thơ mộc mạc, gần gũi với lời nói hàng ngày nhưng chắt lọc, giàu sức biểu cảm.
C. Cả hai ý trên
? Xác định nội dung chính của bài thơ?
A.Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu, góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ tinh thần của người lính cách mạng.
B. Tình đồng chí chia sẻ đồng cảm vượt lên trên mọi gian lao.
C
A

1. Nghệ thuật
- Chi tiết hình ảnh chân thực, giản dị, cô đọng vừa gợi tả vừa gợi cảm, kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn.
- Thể thơ tự do. lời thơ mộc mạc, gần gũi với lời nói hàng ngày nhưng chắt lọc, giàu sức biểu cảm.


2. Nội dung
Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu, gắn bó keo sơn, góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ tinh thần của người lính cách mạng
III/ Tổng kết
Học thuộc ghi nhớ. Nắm vững nội dung và tư tưởng bài thơ.
Bài tập : So sánh tình bạn tri kỷ của người xưa và tình đồng chí ngày nay để thấy được tình đồng chí đã kế thừa và phát triển như thế nào?
- Soạn bài tiểu đội xe không kính.
Hướng dẫn về nhà
KÍNH CHÚC
QUÝ THẦY CÔ
NHIỀU S?C KHỎE