Bài 10. Đồng chí

Bài 10:
Văn bản:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
I. Đọc – hiểu chung:
1. Tác giả:
Chính Hữu tên thật là Trần Đình Đắc (1926 - 2007), quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
Ông là chiến sĩ – nhà thơ.
Thơ ông có cảm xúc dồn nén, ngôn ngữ và
hình ảnh chọn lọc, hàm súc.
(SGK/129)
2. Tác phẩm:
Hoàn cảnh sáng tác: đầu năm 1948
Thể thơ: thơ tự do
Bố cục: 3 phần
- Chủ đề: Ca ngợi vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng
3. Từ khó:
(SGK/129)
Đồng chí, nước mặn đồng chua, tri kỉ, sương muối
S4
? Dựa vào những hiểu biết của bản thân, em hãy giới thiệu khái quát về nhà thơ Chính Hữu?
? Xác định hoàn cảnh sáng tác, thể thơ, bố cục và chủ đề của bài thơ
“Đồng chí” ?
S2
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Cơ sở của tình đồng chí
Những biểu hiện của tình đồng chí
Bức tranh về tình đồng chí
S1
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.













S4
Bài 10:
Văn bản:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
I. Đọc – hiểu chung:
1. Tác giả:
(SGK/129)
2. Tác phẩm:
3. Từ khó:
(SGK/129)
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Thảo luận nhóm:
02 câu đầu cho em biết như thế nào về nguồn gốc xuất thân của « anh – tôi »?
Điều gì khiến họ từ chỗ « đôi người xa lạ » trở thành « đôi tri kỉ », người đồng chí của nhau ?
- Nhận xét về hình ảnh, ngôn ngữ, giọng điệu ?
S3
- Cùng xuất thân từ nhiều vùng quê nghèo khổ
Cùng sát cánh trong nhiệm vụ chiến đấu, cùng chịu đựng những khó
khăn thiếu thốn trong sinh hoạt
- Hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ giản dị mà gợi cảm, giọng điệu tâm tình.
Bài 10:
Văn bản:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
I. Đọc – hiểu chung:
1. Tác giả:
(SGK/129)
2. Tác phẩm:
3. Từ khó:
(SGK/129)
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
2. Những biểu hiện của tình đồng chí:
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
? 03 câu thơ trên cho ta thấy những
biểu hiện gì của người lính ?
- Cùng cảm thông, chia sẻ cho nhau những tâm tư, tình cảm sâu kín : gác lại công việc ruộng nương, nhà cửa ; luôn nặng lòng hướng về quê hương.
Thảo luận:
- Tìm và nhận xét những chi tiết, hình ảnh miêu tả cuộc sống vật chất và tinh thần của người lính cụ Hồ thời chống Pháp?
- Nhận xét về cách miêu tả và cấu tạo của các câu thơ của phần này.
- Cùng chịu đựng bệnh tật đày đọa - sốt rét rừng, những khó khăn, thiếu thốn của cuộc sống quân ngũ đương thời, nhưng họ vẫn lạc quan, đoàn kết với nhau.
=> miêu tả chân thực, câu thơ ngắt đặc biệt, cấu tạo sóng đôi

Bài 10:
Văn bản:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
I. Đọc – hiểu chung:
1. Tác giả:
(SGK/129)
2. Tác phẩm:
3. Từ khó:
(SGK/129)
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
2. Những biểu hiện của tình đồng chí:
3. Bức tranh về tình đồng chí:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
? Bức tranh về tình đồng chí được tác giả khắc họa vào thời gian, không gian nào ? Em có nhận xét gì về thời gian, không gian đó ?
? Nêu ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh « đầu súng trăng treo » ?
- Thời gian: đêm, không gian: rừng hoang sương muối Tô đậm sự khắc nghiệt.
- « Đầu súng trăng treo »  là hình ảnh biểu tượng: chiến tranh – hòa bình, chiến sĩ – thi sĩ, khốc liệt – lãng mạn, ... Tạo ra ấn tượng nhẹ nhàng, bay bổng
Bài 10:
Văn bản:
ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)
I. Đọc – hiểu chung:
1. Tác giả:
(SGK/129)
2. Tác phẩm:
3. Từ khó:
(SGK/129)
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
2. Những biểu hiện của tình đồng chí:
3. Bức tranh về tình đồng chí:
III. Tổng kết:
? Nêu những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ ?
? Bài thơ cho em cảm nhận được ntn về người lính thời chống Pháp ?
1. Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, cô đọng và giàu sức biểu cảm
- Miêu tả chân thực, giọng thơ tâm tình trìu mến
2. Nội dung:
Ngợi ca vẻ đẹp bình dị mà cao cả của người lính cách mạng ở những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
+ Họ sẵn sàng bỏ lại những gì thân thiết, quý giá nơi làng quê để ra đi vì nghĩa lớn
+ Dù gặp vô vàn thiếu thốn, gian khổ tột cùng nhưng họ vẫn luôn lạc quan, vui vẻ .
+ Họ có một tình cảm đồng chí, đồng đội sâu sắc, thắm thiết.
(Ghi nhớ - SGK/131)
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
- Viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về hình ảnh người lính thời chống Pháp được thể hiện trong bài thơ
- Học thuộc lòng và nắm vững giá trị chủ yếu của bài thơ Đồng chí; chuẩn bị bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
IV. Luyện tập:
Làm bài tập 2 (SGK/131)