Bài 10. Đồng chí

Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng 6 câu thơ cuối văn bản:
"Lục Vân Tiên gặp nạn"
Phân tích cuộc sống của ông chài?

Tiết 46 - Văn bản

Đồng chí

(Chính Hữu)
- Tên thật làTrần Đình Đắc (1926), Quê ở Hà Tĩnh.
- Hoạt động trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
-Tác phẩm chính: Đầu súng trăng treo (1966), Tuyển tập thơ Chính Hữu (1988).
- Những bài thơ của ông chủ yếu viết về người lính và chiến tranh .


I/Đọc và tìm hiểu chung.
1. Tác giả
Giới thiệu vài nét khái quát về tác giả Chính Hữu?

- Viết năm 1948 trong cuộc kháng chiến chống Pháp vô cùng ác liệt của nhân dân ta.
- Trích trong tập thơ "Đầu súng trăng treo".

2. Tác phẩm
3. Đọc , từ khó
4. Thể loại:
Thơ tự do. (nhịp thơ không cố định theo dòng cảm xúc).

I/Đọc và tìm hiểu chung.
Đồng chí
*
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
? Mạch cảm xúc của bài thơ được diễn tả như thế nào?

* Mạch cảm xúc:
Sáu câu đầu -> Sự lí giải về những cơ sở của tình đồng chí
Đoạn thơ còn lại -> Những biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh của tình cảm ấy ở người lính.


I/Đọc và tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1/ Cơ sở của tình đồng chí
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Tiết 46 - Văn bản Đồng chí
- Chính Hữu -
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
- Cấu trúc song hành, đối xứng, từ ngữ giản dị, sử dụng thành ngữ.
=> Cùng xuất thân từ những miền quê nghèo, có sự tương đồng, đồng cảm về cảnh ngộ.

- Quan hệ:
+ Xa lạ-> quen nhau.
+ Cùng chung mục đích, lí tưởng, nhiệm vụ : "Súng bên súng" " đầu sát bên đầu".
+ Cùng chia ngọt sẻ bùi: "Đêm rét chung chăn".
=> Thành đôi tri kỉ.


Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Tiết 46 - Văn bản: Đồng chí - Chính Hữu-
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cơ sở của tình đồng chí
Câu hỏi thảo luận (3 phút): Hãy nêu cảm nhận của em về nghệ thuật, nội dung của câu thơ " Đồng chí!" ?
=> Tình bạn tri âm, tri kỉ, tình đồng chí, đồng đội, sâu lắng, thiêng liêng.


"Đồng chí!" là câu thơ đặc biệt:
+ Làm nhan đề
+ Biểu hiện chủ đề, linh hồn của bài thơ.
+ Khẳng định, kết tinh tình cảm giữa những người lính.
+ Bản lề nối 2 đoạn thơ.
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
=>Sự cảm thông sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau, quyết tâm đi đánh giặc. Lòng yêu nước hoà chung với tình yêu quê hương.
- ẩn dụ, nhân hoá, sử dụng hình ảnh quen thuộc trong ca dao.
Tiết 46 - Văn bản: Đồng chí - Chính Hữu
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
=> Cùng nhau chia sẻ gian lao, thiếu thốn của cuộc đời người lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
- Hình ảnh sóng đôi, đối ứng, tả thực.

Tiết 46 - Văn bản: Đồng chí - Chính Hữu
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Cảm nhận của em về câu thơ:
" Thương nhau tay nắm lấy bàn tay"

- Câu thơ: "Thương . bàn tay" -> Thể hiện sức mạnh của tình đồng chí, tình cảm ấy tiếp cho họ sức mạnh vượt qua mọi gian khổ.
=> Gắn bó, chia sẻ, sát cánh bên nhau bất chấp gian khổ, thiếu thốn.
Tiết 46 - Văn bản: Đồng chí - Chính Hữu -
II. Tìm hiểu văn bản.
2. Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo.

? Ba dòng thơ cuối cùng gợi cảnh tượng như thế nào? Cảnh tượng đó phản ánh hiện thực nào trong chiến tranh?
Em hãy phân tích vẻ
đẹp và ý nghĩa của
những hình ảnh trong
câu cuối?
3. Bức tranh đẹp về tình đồng chí.
Có sự kết hợp hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn.
- Hiện thực:
+ Thời gian: Đêm khuya
+ Không gian: Rừng hoang
+ Tình huống: Những người lính
cầm súng đứng gác.
=> Hiện thực nghiệt ngã, khốc liệt của cuộc kháng chiến. Tình đồng chí đã sưởi ấm lòng họ.

3. Bức tranh đẹp về tình đồng chí.
Hiện thực:
- Lãng mạn: Hình ảnh: "Đầu súng trăng treo"
Súng - Trăng mang ý nghĩa biểu tượng:
Thực tại - Mơ mộng,
Chiến tranh - Hoà bình,
Chiến sĩ và Thi sĩ.
Biểu tượng cao đẹp của tình
đồng chí, đồng đội. Vẻ đẹp tư tưởng
hòa quyện hiện thực và lãng mạn,
chất chiến đấu và chất trữ tình.




Hình ảnh anh bộ đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp:
- Xuất thân từ nông dân nghèo, xa quê hương ra đi vì đất nước.
- Vượt mọi khó khăn gian khổ, luôn lạc quan yêu đời, đoàn kết giết giặc cứu nước.
- Đẹp nhất là tình đồng chí sâu nặng.
? Qua bài thơ em có cảm nhận gì về hình ảnh anh bộ đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp?
? Nghệ thuật chính của bài thơ "Đồng chí" là gì?
A. Chi tiết hình ảnh chân thực, giản dị, cô đọng vừa gợi tả Vừa gợi cảm, kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn.
B. Thể thơ tự do. lời thơ mộc mạc, gần gũi với lời nói hàng ngày nhưng chắt lọc, giàu sức biểu cảm.
C. Cả hai ý trên

? Xác định nội dung chính của bài thơ?
A.Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lý tưởng chiến đấu, góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ tinh thần của người lính cách mạng.
B. Tình đồng chí chia sẻ đồng cảm vượt lên trên mọi gian lao.

C
A
III/ Tổng kết
1. Nghệ thuật:
Thể thơ tự do, lời thơ giản dị, mộc mạc. Chi tiết hình ảnh chân thực, cô đọng, gợi tả, gợi cảm .
Vẻ đẹp chân thực của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ với những phẩm chất tốt đẹp của người chiến sĩ cách mạng thời kì đầu kháng chiến chống Pháp .
2. Nội dung:
* Ghi nhớ ( sgk/ tr. 131 )
Tiết 46 - Văn bản Đồng chí
- Chính Hữu -
IV. Luyện tập
Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về tình đồng chí trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu.
* Hướng dẫn về nhà


-Thuộc lòng bài thơ, nắm vững nội dung bài học.
- Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ NHIỀU S?C KHỎE, chĩc c�c em h�c t�t