Bài 10. Đồng chí

Tiết 46. Văn bản
ĐỒNG CHÍ
CHÍNH HỮU
Tác giả chính hữu
Tác phẩm của chính hữu
Chiến dịch Việt Bắc Thu - Đông 1947, hay Chiến dịch Léa theo cách gọi của người Pháp, là một chiến dịch quân sự do quân đội Pháp thực hiện tại Việt Nam trong Chiến tranh Đông Dương. Chiến dịch này được xem là chiến thắng lớn đầu tiên của phe Việt Minh trong cuộc chiến, làm thất bại chiến lược "đánh nhanh thắng nhanh" của quân Pháp.
Chiến dịch này đã ghi dấu thất bại của Pháp trong việc tiêu diệt đầu não kháng chiến và quân chủ lực của Việt Minh.
Kết quả
Toàn chiến dịch, Việt Minh tuyên bố đã loại khỏi vòng chiến đấu trên 6.000 lính Pháp và lính Việt phục vụ Pháp, bắt hơn 270 lính. 18 máy bay bị bắn hạ, 16 tàu chiến, 38 ca nô bị đánh chìm, 255 xe các loại bị phá hủy. Việt Minh thu 2 pháo 105 mm, 7 pháo 75mm, 16 khẩu pháo 20mm, 337 súng các cỡ, 45 bazooka, 1600 súng trường, hàng chục tấn quân trang quân dụng. Việt Minh hy sinh 260 người, bị thương 168 người, hỏng 1 pháo 75mm, mất 4 trung liên và 40 súng trường. Việt Minh hoàn thành nhiệm vụ đề ra: phá tan cuộc tấn công mùa đông của Pháp, bảo vệ cơ quan đầu não kháng chiến, bảo toàn và nâng cao sức chiến đấu của bộ đội chủ lực, bảo vệ căn cứ địa Việt Bắc.
Tác phẩm
Chính Hữu đã từng nói suy nghĩ v? b�i tho của mình:
" Tụi cựng đơn v? tham gia chiến đấu trong chiến dịch
Việt Bắc (thu đông 1947). Tụi khi ấy là chính
trị viên đại đội thuộc Trung đoàn Thủ đô. Trong chiến d?ch ấy,
cũng như những năm đầu của cuộc kháng chiến, bộ đội ta còn
hết sức thiếu thốn nhưng nhờ tinh thần yêu nước, ý chí chiến
đấu và tình đồng chí, đồng đội, họ đã vượt qua tất cả để làm nên
chiến thắng. Sau chiến dịch Việt Bắc, tụi vi?t bài thơ
Đồng chí vào đầu năm 1948 d? t?ng b?n tụi, tại nơi tụi phải nằm
điều trị bệnh.
Bài thơ là sự thể hiện những tình cảm tha thiết, sâu sắc
của tụi v?i những người đồng chí, đồng đội của mình".

Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Văn bản: Đồng chí
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
THẢO LUẬN ( 3 phút )
Tình cảm đồng chí của những người lính được thể hiện rất cụ thể và sâu sắc. Hãy tìm những câu thơ chứng minh những biểu hiện đó?
Nhóm 1,2. Biểu hiện về sự chia sẻ nỗi lòng của nhau.
Nhóm 3,4. Biểu hiện về sự chia sẻ thiếu thốn vật chất
Nhóm 5,6. Tinh thần bất diệt của người lính


Khí hậu: Tuy nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm nhưng vì địa hình cao, lại có nhiều dãy núi hình cánh cung mở ra ở phía bắc, chụm đầu về Tam Đảo, vào mùa Đông có gió Bắc thổi mạnh, rất lạnh, còn mùa hè mát mẻ, do đó vùng này có đặc khí hậu ôn đới. Vùng núi ở Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn có thể có lúc nhiệt độ xuống dưới 0°C và có băng giá, đôi khi có tuyết rơi. Các vùng ở đuôi các dãy núi cánh cung cũng rất lạnh do gió. Nhà thơ Tố Hữu trong bài "Phá đường" từng nhắc đến cái rét ở đây: "Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế".
Đêm nay r?ng hoang suong muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Chính Hữu đã từng nói ấn tượng và suy nghĩ của mình :
" " Đầu súng trăng treo", ngoài hình ảnh, bốn chữ này còn có nhịp điệu như nhịp lắc của một cái gì lơ lửng chông chênh, trong sự bát ngát. Nó nói lên một cái gì lo lửng ở rất xa chứ không phải là buộc chặt. Suốt đêm vầng trăng ở bầu trời cao xuống thấp dần và có lúc như treo lơ lửng trên đầu mũi súng. Những đêm phục kích chờ giặc, vầng trăng đối với chúng tôi như một người bạn; rừng hoang sương muối là một khung cảnh thật. R?ng mựa dụng ? Vi?t B?c r?t l?nh, nh?t l� v�o nh?ng dờm suong mu?i l�m bu?t tờ da v� d?n lỳc n�o dú b�n chõn tờ c?ng d?n m?t c?m giỏc.T?t c? nh?ng gian kh? c?a d?i lớnh giai do?n n�y th?t khú k? h?t.Cho d?n hụm nay, m?i khi nghi d?n tỡnh d?ng d?i nam xua, lũng tụi v?n cũn xỳc d?ng b?i h?i."
Ca ngợi vẻ đẹp của người lính cụ Hồ thời chống Pháp
III. TỔNG KẾT
TÌM TỪ KHÓA TRONG CÁC Ô CHỮ SAU
Tên khai sinh của Chớnh H?u?
T
R
Â
N
Đ
I
N
H
Đ
Ă
C
Cụm từ nào thể hiện râ nhÊt tình đồng chí keo sơn gắn bó ?
Ô
Đ
I
T
R
Nguồn gốc xuất thân của những người lính ?
N
Ô
N
G
D
Â
Trong khổ 3, hình ảnh nào thể hiện bút pháp lãng mạn ?
G
Từ nào thể hiện râ nhÊt sự quyÕt t©m của người lính ?
Ă
C
K
Ê
Chính Hữu được nhà nước trao tặng giải thưởng gì ?
H
Ô
C
I
M
I
Một trong những đặc điểm về ngôn ngữ của bài thơ
I
B
I
N
H
D
Sai rồi
1
2
3
4
5
6
7
I
K
I
N
T
R
Ă
N
M
H
N
H
HƯỚNG DẪN vÒ nhµ
1. Học thuộc lòng bài thơ.
2. Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn cuối bài thơ Đồng chí.
3. Sưu tầm những bài thơ viết về người lính trong kháng chiến chống Pháp.