Bài 10. Đồng chí

Bài cũ.
Đọc thuộc lòng 14 câu đầu đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga?
Theo văn bản thường dùng hiện nay Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu có tổng số bao nhiêu câu thơ lục bát?
2082 câu. c. 2606 câu.
2028 câu. d. 2608 câu.
3. Ngôn ngữ sử dụng trong Truyện Lục Vân Tiên như thế nào?
Mang sắc thái địa phương Nam bộ, kết hợp với ngôn ngữ kể chuyện rất tự nhiên, dễ đi vào quần chúng.
Ngôn ngữ thay đổi phù hợp với diễn biến tình tiết, với diễn biến và tính cách nhân vật.
Cả hai phương án trên đều đúng.

Chính Hữu (1926-2007)

Các tác phẩm chính:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Đọc:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí !
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Cơ sở hình thành của tình đồng chí.
Những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí.
Bức tranh đẹp về tình đồng chí.
“ Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”
Câu thơ sóng đôi+ thành ngữ
Nông dân nghèo khó.Chung cảnh ngộ
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,

Cùng chiến đấu
Cùng ý chí
“Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”
Cùng chia sẻ khó khăn thiếu thốn.
Gian khổ
Thiếu thốn
“Đôi tri kỉ”
Keo sơn, gắn bó.
Từ xa lạ =>
quen nhau =>
tri kỉ =>
Đồng chí.
Cơ sở của tình đồng chí.
(Chung cảnh ngộ)

(Chung nhiệm vụ, lí tưởng)

(Chung khó khăn, thiếu thốn)
Đồng chí
Đồng cảnh
Đồng ngũ
Đồng cảm
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Thái độ dứt khoát, quyết tâm, sãn sàng vì tình cảm lớn với đất nước mà gác lại tình cảm nhỏ với gia đình.
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Ẩn dụ.
Nhân hóa.
Tình yêu quê hương đất nước
Anh với tôi bết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Cùng chịu đựng bệnh tật.
Áo anh – rách vai
Quần tôi – vài mảnh vá
Chân - không giầy
Cùng trải qua thiếu thốn.
Miệng cười buốt giá
Xem thường gian khổ, thiếu thốn.
=>Bút pháp tả thực, câu thơ sóng đôi
=>Đồng chí là cùng chia sẻ những gian lao, thiếu thốn, là sự coi thường gian khổ hiểm nguy.
Phân tích ý nghĩa hình ảnh:
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
* Nghệ thuật: điệp từ, hình ảnh giản dị, chân thật, gợi cảm, giàu ý nghĩa.
Truyền hơi ấm cho nhau.
Động viên nhau.
Thể hiện tình đoàn kết.
=> Sự gắn bó keo sơn, biểu hiện cao đẹp của đồng chí.
2. Phân tích:
c. Bức tranh đẹp về tình đồng chí.
nay
chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
rừng hoang sương muối
Đêm
Tư thế chủ động của người lính sẵn sàng chiến đấu.
Đứng cạnh bên nhau
Những người lính xuất hiện trong đêm sương muối giá lạnh giữa trốn rừng hoang vu.
Biểu tượng của chiến tranh
Biểu tượng của bình yên, hạnh phúc.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng, trăng treo.
Hình ảnh vừa mang ý nghĩa tả thực vừa mang ý nghĩa lãng mạn.
Thảo luận (3 phút)
Qua bài thơ, em có cảm nhận gì về anh bộ đội thời chống Pháp?

Gợi ý đáp án:
Theo tiếng gọi của tổ quốc, những người lính từ những miền quê xa lạ gắn bó với nhau bằng tình đồng chí, đồng đội keo sơn.
Họ cùng nhau vượt qua bao khó khăn, gian khổ, vững tay súng để bảo vệ tổ quốc bình yên cho dân tộc.
Tâm hồn họ thật trong sáng, lạc quan.
Củng cố:
H: Tên bài thơ đồng chí gợi liên tưởng, cảm nghĩ nào?
Cảm nghĩ về tình đồng chí, đồng đội.
Cảm nghĩ về tình yêu.
Cảm nghĩ về những người được đứng trong hàng ngũ Đoàn.
Cảm nghĩ về những người được đứng trong hàng ngũ Đảng.
H: Tình đồng chí được hình thành từ các yếu tố nào?
Những người nông dân nghèo.
Cùng sát cánh bên nhau theo tiếng gọi của cuộc kháng chiến.
Đã cùng nhau trải qua thử thách, gian lao.
Cả ba phương án trên đều đúng.
Thảo luận 3 phút
Tại sao kết thúc đoạn một, tác giả hạ một dòng thơ chỉ có hai tiếng : Đồng chí và dấu chấm cảm?
Gợi ý đáp án:
- Câu thơ vang lên như một phát hiện , một lời khẳng định về tình cảm cao đẹp nhất của người lính trong kháng chiến. Đồng thời, nó có tác dụng gắn kết đoạn đầu với đoạn sau của bài thơ. Nó vang lên giản dị mộc mạc và rất đỗi thiêng liêng, cảm động khẳng định và ngợi ca một tình cảm cách mạng mới mẻ, bắt nguồn từ tình cảm truyền thống: tình bạn, tình đồng đội trong chiến đấu nhưng đã được đổi mới và nâng cao trong hoàn cảnh mới, thời đại mới.